Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Amerykański historyk w sposób autorski przedstawił blisko tysiąc lat muzułmańskiej Hiszpanii, głównie z punktu widzenia wyznawców Allaha. Opis podbojów, chrześcijańskiej rekonkwisty oraz rozwoju kultury i nauki brzmi zaskakująco świeżo i apetycznie. Autor już na wstępie zaznacza, że Al-Andalus nie była wcale krainą tolerancji, ale i tak życie społeczności muzułmańskiej, chrześcijańskiej i żydowskiej było względnie zgodne, zwłaszcza na tle innych państw basenu Morza Śródziemnego. Uwierzcie mi, że zawierane sojusze i skomplikowane życiorysy (jak chociażby sławnego Cyda) przyprawiłyby o ból głowy zwolenników wizji czarno-białego świata. Mimo karuzeli zmieniających się władców, aliansów oraz kolejnych podbojów Catlos prowadzi nas przez dzieje Półwyspu Iberyjskiego w sposób sprawny i logiczny. Można się przyczepić do błędów w datach lub tak typowych dla amerykańskiej historiografii skrótów myślowych, ale nie przesłonią one wartości dobrze napisanej książki. Chciałoby się pogdybać, jak dzisiaj wyglądałaby Hiszpania, gdyby kolejni władcy już zjednoczonego pod chrześcijańskim berłem kraju, nie decydowali się na patrzenie przez palce na pogromy, a wreszcie na wygnanie mieszkańców islamskiego i żydowskiego pochodzenia. Czy taka społeczna mozaika wytrzymałaby próbę czasu? Jakie miałoby to przełożenie na odkrycia geograficzne i powstanie imperium, nad którym nigdy nie zachodziło Słońce? Jak widać mityczna Al-Andalus nadal wywołuje wiele pytań…