Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Kiedy budzisz się, przygotowujesz śniadanie, sprzątasz, myjesz zęby nie czujesz się ani czarny, ani biały. Nie myśli się samemu o takich rzeczach, bo zwykle myśli się o dzieciach, rachunkach, problemach, planach na przyszłość - rasa to jest taki dodatek na lekcjach biologii. Dopiero gdy wychodzi się do ludzi, oni na pewno przypomną i wyolbrzymią twój kolor skóry. Czarny, zniszczony kaptur na okładce tak bardzo rzuca się w oczy głównie z powodu białego tła. Tomik poezji Claudii Rankine bardzo ironicznie i gorzko traktuje tytułowe słowo "Obywatel", a to m.in. dlatego, ponieważ ojczyzna autorki traktuje ironicznie i gorzko jej obywateli. Afro-Amerykanie z początku jako niewolnicy byli pozbawieni jakichkolwiek praw człowieka. Po wojnie domowej w 1865r., ludność czarnoskóra stała się wolna w większości na papierze - bo niby nikt już ci nie każe umierać na plantacji, ale wszystko wciąż podważa twoje człowieczeństwo. Dla przykładu, w roku 1870 weszła poprawka konstytucyjna głosząca, iż mężczyźni wszystkich ras mieli prawo do głosowania, lecz jednocześnie Afro-Amerykanie musieli przechodzić niejasne testy sprawdzające ich umiejętność pisania i czytania - teoretycznie by tylko odpowiedni, wykształceni obywatele mogli głosować, praktycznie by zabrać mniejszości rasowej ich prawo. Później przyszedł czas na prawa Jima Crawa i wszechobecną segregację rasową. Na szczęście (chociaż dopiero) w latach 60-tych wydarzył się Ruch praw obywatelskich i ten wielki rasistowski bezsens prawny był pomału eliminowany. Ale nie można wyeliminować historii. I tak walka o równe obywatelstwo wciąż trwa, ale jest mniej widoczna, ukryta w półsłówkach, w niedopowiedzeniach, w założeniach. Claudia Rankine w bolesny sposób wydobywa to co siedzi w nas głęboko, co zakorzeniło się gdzieś przez te wszystkie wieki patrzenia jednych ludzi na drugich z góry. I dzisiaj, ludność czarnoskóra wciąż płaci za to, że ma ciało. Że są widoczni na białym tle. Bo tak akurat wyszło historycznie, że dzięki bogu, to my jesteśmy tłem, a oni tym co ma się wyróżniać. Dawno nie czytałam tak przejmujących wierszy. Wierszy ważnych i dobrze napisanych, mających cel - uświadamianie i wzywanie do zmian, do refleksji. Autrorka pisze o teraźniejszości, o rasizmie drobnym, który najczęściej nam umyka, ale jednocześnie wciąż krzywdzi i umniejsza. I jest wszędzie: kiedy twoja przyjaciółka używa czarnego slangu, kiedy pilnujesz dziecko przyjaciela i przyjeżdża po ciebie policja, bo sąsiad jest pewny, że to musi być złodziej, czy kiedy kasjer w sklepie pyta się ciebie, czy karta na pewno się przyjmie, chociaż nie spytał się twojej białej koleżanki. Dostaniemy również głośne sprawy o Zinedine Zidane, Jamsu Craigu Andersonie przejechanego przez furgonetkę, czy Trayvona Martina, 17-sto letniego licealisty,który odwiedzał rodzinę i został zastrzelony. Czekam na więcej twórczości pokazującej perspektywę inną od naszej, pokazującej co tak naprawdę się czuje jak biała osoba nie chce usiąść koło ciebie w autobusie.