Jesteśmy społecznością, która kocha książki

"Wśród (...) apologetów II wieku szczególne miejsce zajmuje Atenagoras z Aten jako jeden z najwybitniejszych i najbardziej interesujących. Dzieło Atenagorasa jak należy przypuszczać nie było szerzej znane w starożytności. Jedyny cytat z Prośby za chrześcijanami (24) znajdujemy u Metodego z Olimpu w piśmie O zmartwychwstaniu (1,37). Również o osobie Atenagorasa starożytność nie przekazała żadnych pewnych informacji. Jedyną wiadomości o nim znajdujemy w zachowanym u Nicefora Kallistosa (PG 146, 1153) wyciągu z Historii chrześcijańskiej Filipa z Sydy, historyka z V wieku. We fragmencie tym czytamy, że Atenagoras był pierwszym kierownikiem aleksandryjskiej szkoły katechetycznej, żę rozkwit jego twórczośći przypadał na czasy cesarzy Hadriana i Antonina Piusa i że do nich to skierował swój memoriał w obronie chrześcijan; dowiadujemy się dalej, że Atenagoras był w młodości filozofem pogańskim, że zamierzał napisać rozprawę przeciw chrześcijanom, ale pod wpływem lektury Pisma Świętego nawrócił się i oświecony przez Ducha Świętego stał się gorliwym obrońcą wiary chrześcijańskiej. Filip z Sydy powiada dalej, że uczniem Atenagorasa był Klemens Aleksandryjski, autor Stromatów, a z kolei uczniem Klemensa był Pantajnos, pochodzący z Aten nawrócony filozof-pitagorejczyk. Informacje podane przez Filipa byłyby bardzo interesujące, gdyby nie to, że nie zasługują, niestety, na zaufanie. Po pierwsze, jak wynika z pism Klemensa, Pantajnos był jego nauczycielem, a nie uczniem; po wtóre, pochodził z Sycylii, a nie z Aten, i był stoikiem, a nie pitagorejczykiem; po trzecie wreszcie z tekstu Prośby za chrześcijanami wynika w sposób niezbity, że memoriał Antenagorasa adresowany był nie do Hadriana i Antonina, lecz do Marka Aureliusza i jego syna Kommodusa. Te trzy zasadnicze błędy zawarte w zapisie Filipa z Sydy każą nam zdyskwalifikować go jako informatora. Odrzuciwszy zatem informacje Filipa musimy stwierdzić, że o osobie Antenagorasa nic pewnego powiedzieć się nie da poza tym, co wynika z tekstu jego pisma; na podstawie za tekstu Prośby za chrześcijanami możemy stwierdzić tylko tyle, że Atenagoras pisał w drugiej połowie II wieku i że otrzymał staranne wykształcenie filozoficzne.