W świecie kultury muzułmańskiej, gdzie teatr nie zdołał wytyczyć sobie niezależnego miejsca wśród dziedzin sztuki, to właśnie ustność / oralność zrekompensowała jego brak wśród sztuk performatywnych.

Turecki meddah rozwinął się pomiędzy wiekiem XI a XIX z formy opowiadacza w epicki teatr jednego aktora, pozostając w zgodzie z zasadami życia koczowniczego. Włączając elementy tradycji środkowoazjatyckiego szamana, starotureckiego pieśniarza epickiego ozan i arabskiego maddaha oraz tradycję perskiego opowiadacza Księgi królewskiej. Szahname, przyjął także środki teatralne i dramatyczne.

Jako forma artystyczna łączy sztukę opowiadania z ludowym teatrem tradycyjnym. Zaadoptowana w formie „widowiska narracyjnego” sztuka opowiadania zyskała uznaną pozycję na współczesnych scenach teatrów offowych, sprawdzając się z sukcesem w projektach międzykulturowych i interdyscyplinarnych. W kontekście omawianych tradycji ustnych kręgów kultur ałtajskiego i Bliskiego Wschodu potencjał performatywny sztuki opowiadania stanowi dla współczesnych artystów źródło inspiracji, oferując wzór modelu interaktywnego, równouprawniającego widza i artystę.

******

Meddah – Turkish Theatre of One Actor. The Meeting of Oral Tradition and Performance Culture

The monograph explores performative potential of narrative art in oral traditions of Altai and Middle Eastern culture. Turkish meddah inspires contemporary artists, offering an active model, equal for both the artist and the audience. As an artistic form it developed between the 11th and 19th century. It unites epic theatre of one actor with the elements of tradition of a nomadic narrator, Central Asian shaman, epic singer ozan, Arabic maddah and the Persian tradition of the narrator of The Shahnameh.