Znakomita monografia, której Autor dokonuje reinterpretacji stosunków między achemenidzką Persją, Egiptem i światem greckich poleis. Główna teza Ruzicki jest taka, że to w istocie nie Grecja, ale Egipt był głównym celem polityki perskiej, że na jego odzyskanie poświęcono znacznie większą ilość sił i zasobów niż na wyprawy przeciwko Grecji. Te ostatnie zresztą ograniczyły się w zasadzie do początków V w. p.n.e., tymczasem walki o Egipt trwały tak naprawdę przez blisko dwa wieki. Dodajmy, że podbój Egiptu przez Kambyzesa w 525 r. p.n.e. nie sprawił, że kraj ten na stałe został perską prowincją. W V w. p.n.e. bunty były bardzo częste, natomiast od początków kolejnego stulecia aż do 340/339 r. p.n.e. pozostawał kraj nad Nilem niezależnym państwem.

Źródła greckie, które skupiają się przede wszystkim na sprawach Hellenów, marginalizują znaczenie Egiptu, a jeśli o nim piszą, to najczęściej o... greckich najemnikach służących zbuntowanym faraonom. Takie spojrzenie, którego przykładem jest Diodor Sycylijski, w oczywisty sposób przestawia akcenty i zaciemnia istotę relacji międzypaństwowych w V i IV w. p.n.e. Ruzicka zwraca też uwagę na problem tzw. kryzysu imperialnej Persji w IV w. p.n.e. Stawia całe zjawisko pod znakiem zapytania, wskazując na to, że wyprawa Artakserksesa III, która na kilka lat przed wyprawą Aleksandra Wielkiego doprowadziła do odzyskania Egiptu, była w istocie największą wyprawą w dziejach imperium Achemenidów. Skoro tuż przed upadkiem państwa Persja była w stanie wystawić taką gigantyczną armię i odnieść wielkie zwycięstwo, to jak to świadczy o rzekomym kryzysie?

Moim zdaniem jest to jedna z ważniejszych prac na temat polityczno-militarnych dziejów starożytności, jakie powstały w ostatnich latach. Dobrze, że wykorzystała tę monografię M. Kaczanowicz w swojej książce na temat Egiptu w epoce późnej. Koncepcje Ruzicki są jednak ważne nie tylko z perspektywy egiptologa, ale także historyka Grecji i Persji.

Tomasz Babnis

Znakomita monografia, której Autor dokonuje reinterpretacji stosunków między achemenidzką Persją, Egiptem i światem greckich poleis. Główna teza Ruzicki jest taka, że to w istocie nie Grecja, ale Egipt był głównym celem polityki perskiej, że na jego odzyskanie poświęcono znacznie większą ilość sił i zasobów niż na wyprawy przeciwko Grecji. Te ostatnie zresztą ograniczyły...