Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Badania nad imperium partyjskim rozwijają się w ostatnich latach bardzo intensywnie przy dużym udziale uczonych polskich. Długo brakowało jednak tego rodzaju pozycji syntetycznej, jaką jest praca U. Ellerbrocka. Dotychczasowe ujęcia podręcznikowe koncentrują się na historii politycznej, głównie walkach z cywilizacją grecko-rzymską, tymczasem tutaj elementy historii politycznej nie dominują, a bardzo ważna jest perspektywa archeologiczna. To właśnie nowe badania archeologów i numizmatyków tak bardzo pchnęły naprzód studia partyjskie. Ellerbrock poświęca wiele miejsca numizmatyce i kulturze materialnej, dzięki czemu jego narracja wyzwala się spod dominującego spojrzenia autorów grecko-rzymskich. Wyraźnie podkreślone zostało także funkcjonowanie państwa Arsakidów na swego rodzaju kulturowym pograniczu między cywilizacjami hellenistyczną, bliskowschodnią i środkowoazjatycką. Bardzo dużą zaletą pracy jest bogaty materiał ilustracyjny. Ellerbrock zamieścił wiele niesztampowych ujęć, przez co ukazał prawdziwe bogactwo kultury partyjskiej. Niektóre z tych ilustracji są po prostu trudno dostępne, więc dodatkowy plus dla Autora za ich zdobycie. Przykładowo nigdy nie widziałem dobrego zdjęcia słynnego posągu Heraklesa z Messene, na którym znajduje się ważna inskrypcja wiele wnosząca do naszej wiedzy o dziejach Partii w II w. U Ellerbrocka jest dobre ujęcie, a inskrypcja jest ładnie powiększona. Autor wprowadza też kilka dobrych informacji, które określiłbym mianem "technicznych" i które ułatwiają korzystanie z materiału źródłowego. Książka ułożona jest problemowo, a więc łatwo można znaleźć rozdział traktujący choćby o religiach lub społeczeństwie. Dzięki temu praca różni się od większości prac na tematy partyjskie i stanowi ich cenne uzupełnienie. Jest to wreszcie książka, o której śmiało mógłbym powiedzieć, że dobrze jest zacząć poznawanie Imperium Parthicum właśnie od niej. Tomasz Babnis