Roman Kaleta to zanany historyk litereatury polskiej. Urodził się w czasach II RP, a zmarł w 1989 roku. Był pracownikiem PAN-u.

Sensacje z dawnych lat to wyjątkowa pozycja na naszym rynku wydawniczym. Powstała ona z inicjatywy Bractwa Tłustej Gęby, które spotykało się przy pewnym stoliku stołówki pracowniczej Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. By się do niego dosiąść, trzeba było zabłysnąć dobrym żartem lub anegdotą. Jak mówił jeden z uczestników tych spotkań: "Niektóre z dykteryjek, powtarzane wielokrotnie przez pierwszych słuchaczy, wędrowały potem w miasto, przyprawiając o śmiech ludzi postronnych, obdarzonych przez naturę bodaj odrobiną poczucia humoru".

Od 1965 roku przez 5 lat, na łamach wrocławskiego "Słowa Polskiego" ukazywały się co dwa tygodnie felietony zawierające: ciekawostki historyczne czy też anegdoty literackie. Z czasem tematy i materiały zaczęli do redakcji podsyłać zachwyceni interesującymi tekkstami czytelnicy. Autor zbierał je przez lata korzystająć z przepastnych bibliotek i archiwów. Wreszcie w 1974 roku ukazała się drukiem książka
"Sensacje z dawnych lat". Jednak sterty fiszek i ciekawych wycinków rosły nadal... Ostatnie wydanie z 2009 roku zostało poszerzone o ciekawostki wybrane z archiwum nieżyjącego już profesora przez jego małżonkę z okazji 20 rocznicy jego śmierci.

W trakcie lektury tej pozycji czytelnik może się dowiedzieć m.in., iż Józef Wybicki popełnił kilka językowych błędów pisząc tekst "Mazurka Dąbrowskiego". Zaś w słynnych Legionach Polskich troszczono sie bardzo o piękno ojczystej mowy, dlatego każdego wieczoru żołnierze słuchali fragmentów z narodowej literatury. Natomiast ksiądz Skarga pytany, dlaczego swych przemyśleń nie spisuje w jakimś bardziej znanym języku stwierdził: "Język łaciński jest już stary i od wieków dojrzały, nasz zaś młody, ukształtowania potrzebuje. Wreszcie Polak jestem, dla Polaków tylko żyję i myślę".

Można też zastanowić się wspólnie z autorem, skąd pochodzi popularne życzenie: "Dosiego Roku" czy też piosenka "Wlazł kotek na płotek". Niezwykle intrygujący jest również tekst o mniszce więzionej przez 21 lat przez karmelitanki, a potem zamurowanej w celi.

Któż dzisiaj wie, że Henryk Sienkiewicz uwielbiał układać krótkie, dowcipne, czasami pełne pikanterii wierszyki? Czym było źródło Zagłoby znajdujące się nieopodal dworku Noblisty w Oblęgorku? To tylko niektóre z ciekawostek...

W książce znajduje się również tekst dotyczący autorstwa intymnej sceny z mrówkami między Tadeuszem i Telimeną z "Pana Tadeusza". Autor zastanaiwa się kto to, tak z humorem opisał Adam Mickiewicz czy może... Aleksander Fredro? Historyk wspomina również, że najbardziej nużącym zajęciem dla naszego wieszcza było... przepisywanie rękopisów przed oddaniem ich do druku.

Można również poczytać gdzie narodził się zwyczaj całowania. Profesor przytacza teksty starożytnych myślicieli, którzy wyjaśniają, iż mężowie całowali żony, aby sprawdzić czy piły wino.

Dzięki tej książce spoglądamy na wiele słynnych postaci przez "dziurkę od klucza". Rozkoszujemy się m.in. sceną, w której Fryderyk Chopin broni polskości Mikołaja Kopernika przed chcącymi go sobie przywłaszczyć Prusakami.

Podsumowując "Sensacje z dawnych lat" to wspaniała skarbnica licznych anegdot literackich i ciekawostek historycznych, które z mroku dziejów wyłowił pracowity Pan Roman. To źródło wiedzy, ale i dobrego humoru nie tylko dla polonistów i historyków, ale również dla koneserów pełnych pasji do poznawania niezwykle interesującej przeszłości Polski. Niestety o takich perełkach często milczą szkolne i akademickie podręczniki podając czytelnikom jedynie"suche" fakty.

Jestem przekonana, że jeszcze nie raz zajrzę do tego dzieła, aby na nowo odkryć interesujące zapiski dotyczące pogmatwanej i burzliwej historii naszego kraju. Tym bardziej, że wydawnictwo Iskry zadbało o wspaniałą oprawę graficzną; kolorowe reprodukcje różnych obrazów, map czy rycin; stylową obwolutę i twardą okładkę. To prawdziwy rarytas mający ponad 900 stron!
Zapraszam gorąco do tej wciągającej na długie godziny lektury!

Roman Kaleta to zanany historyk litereatury polskiej. Urodził się w czasach II RP, a zmarł w 1989 roku. Był pracownikiem PAN-u.

Sensacje z dawnych lat to wyjątkowa pozycja na naszym rynku wydawniczym. Powstała ona z inicjatywy Bractwa Tłustej Gęby, które spotykało się przy pewnym stoliku stołówki pracowniczej Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we...