Trzecia część monograficznej publikacji jest kontynuacją historii rozwoju konstrukcji wagonów silnikowych w Polsce. Opis zaczyna się w roku 1991, gdy po przemianach politycznych kończących okres PRL nastąpiło załamanie gospodarcze i drastyczny spadek przewozów kolejowych w Polsce. Zamknięto wiele funkcjonujących dotąd linii i zredukowano ilość połączeń na pozostałych. Pierwszy regionalny przewoźnik - Lubuska Kolej Regionalna (LKR),powstała w 1992 r. zakończyła swoją działalność po niespełna dwóch latach. Opracowany jeszcze w 1989 r. projekt wprowadzenia na polskie szlaki 220 autobusów szynowych produkcji ZNTK Poznań również nie doczekał się realizacji. W latach 1991-1996 wyprodukowano zaledwie 6 sztuk - po 3 w serii SA101 i SA102.

Jeszcze gorzej zakończyły się próby wprowadzenia w Polsce kolei dużych prędkości. Przeprowadzone w 1994 r. testy zespołu ETR460, podczas których osiągnięto rekord prędkości wynoszący 250,1 km/h zwiastował szybkie wprowadzenie do eksploatacji składów Pendolino w Polsce. Niestety stało się inaczej. Pierwszy z 20 zakupionych składów ETR610, oznaczony u nas jako ED250 trafił do Polski dopiero w sierpniu 2013 r. Regularna komunikacja tymi zespołami przewidywana jest na przełom 2014 i 2015 r.

Sytuację kolei zmieniło dopiero ubieganie się przez Polskę o przyjęcie w skład państw Unii Europejskiej (UE). Samorządy lokalne zobowiązane do inwestowania w tabor kolejowy zakupiły pierwsze po wielu latach autobusy szynowe. W ZNTK Poznań wyprodukowano 17 szynobusów serii Regio Tramp. Z raciborskiego Kolzamu wyjechało na polskie szlaki 12 autobusów szynowych serii Regio VAN. Prototyp autobusu szynowego o symbolu 214M (SA106) i nazwie Partner skonstruowała też nowo powstała bydgoska Pesa.

Jako pierwsze wyruszyły na lokalne szlaki nowe pojazdy serii Partner: jednoczłonowe SA103, SA106 i SA135 oraz dwuczłonowe 218M: SA131, SA132, SA133 i SA134. Zaczęły powstawać pierwsze od dziesięcioleci nowe jednostki elektryczne. Pierwsza była Mazovia 13WE (EN95) dla warszawskiej WKD. Następny projekt - Acatus 15WE (ED59) otworzył nową erę w produkcji polskiego taboru na napięcie 3kV DC, ukoronowaną powstaniem dwóch rodzin zespołów trakcyjnych: Elf i Impuls - ten ostatni jest dziełem drugiego polskiego producenta taboru, powstałej w 2005 r. firmy Newag z Nowego Sącza. Przyszedł też czas na sukcesy eksportowe: seria szynobusów ATR220 Atribo bydgoskiej Pesy po podboju Włoch trafiła też na polskie szlaki jako SA136. Kolejnym hitem z Bydgoszczy jest Link - dwuczłonowy szynobus znany z torów czeskich, niemieckich i polskich (SA139).