Jesteśmy społecznością, która kocha książki

To pierwsza powieść sportowa, którą dane było mi przeczytać, o ile rzeczywiście z literaturą faktu mają cokolwiek wspólnego wspomnienia niektórych postaci polskiej piłki... Tak czy siak jestem bardzo pozytywnie zaskoczony i mam wrażenie, że takie książki już po prostu nie powstają. Można oczywiście powiedzieć, iż zmieniły się zupełnie czasy, bo "90 minut" opowiada o patologiach węgierskiej piłki (a zasadniczo całego bloku wschodniego) na przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku, ale obserwując zwłaszcza liczne afery korupcyjne w Europie Środkowej można odnieść wrażenie, że i dzisiaj starczyłoby materiału na podobne opowiadanie... Antal Vegh opisuje więc mecz piłkarski z perspektywy zawodnika linii obrony, czyniąc to minuta po minucie, lecz tak naprawdę samo spotkanie jest zaledwie tłem dla opowieści o korupcji, skomplikowanych zależnościach, niewydolności systemu komunistycznego czy braku profesjonalizmu u wszystkich osób tworzących przed prawie czterdziestoma laty piłkarski biznes. Czasem można się wręcz w tym wszystkim pogubić, choć mam zasadniczo wrażenie, że lekki chaos w powieści Węgra jest zamierzonym efektem mającym podkreślić patologie ówczesnego futbolu. Warto zresztą podkreślić, że "90 minut" to jedyna książka Vegha przetłumaczona na język polski, tymczasem na Węgrzech jeszcze większy rozgłos zyskała wydana w 1974 roku publikacja "Dlaczego węgierska piłka jest chora?", traktująca oczywiście o powolnym upadku tamtejszego futbolu po paśmie sukcesów związanych głównie z legendarną "Złotą Jedenastką". Według mnie "90 minut" to lektura obowiązkowa dla każdego miłośnika piłki nożnej, zaś zwłaszcza dla osób, które może nazbyt często sięgają po liczne biografie i autobiografie, które zalewają wręcz dzisiejszy rynek książek sportowych. Powieść Vegha jest bowiem odskocznią od utartych obecnie schematów i dzięki swojemu wciąż aktualnemu językowi (co zawdzięcza zapewne tłumaczeniu znawcy Węgier i legendy dziennikarstwa sportowego, Tadeusza Olszańskiego) czyta się ją niemal jednym tchem.