Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Mocna książka. Zaczyna się z rozmachem, czyli od ukrzyżowania Jezusa. Na scenie pojawiają się kolejni aktorzy: Paweł z Tarsu, Józef z Arymatei, Szymon z Cyrenajki, Juda Sykariusz, a nawet Maria z Magdali i pewien kontrowersyjny motyw z religii katarów... Choć akurat ten wątek autor mógł sobie darować, gdyż może razić część czytelników. Objawił się też stary znajomy Klaudiusza, Herod Agryppa, choć nie jest taki sympatyczny jak u Gravesa. Nadal gładki cwaniaczek, choć już nie czarujący oszust, a śliski typ. Autor korzystał ze świadectwa starożytnych historyków, takich jak Tacyt, Swetoniusz czy Kasjusz Dio, co mu się chwali. Problem w tym, że oprócz tego "pożyczył" parę wątpliwych pomysłów od współczesnych pisarzy, przekraczając granicę dobrego smaku. Prawda jest wystarczająco obrzydliwa, podbarwianie jej fikcją to przegięcie. Tak jak inny współczesny autor usiłuje wybielać postaci cesarzy-tyranów, tak pan Fabbri idzie w drugą skrajność i całkiem zohydza realia ówczesnego świata. Rozumiem odbrązowienie posągu, ale nie po to, żeby go potem pomalować odchodami. Nie idźcie tą drogą, towarzyszu. Choćby dlatego, że niektórzy czytelnicy wolą utrzymać zjedzony posiłek w żołądku. Owszem, Kaligula był mordercą i zboczeńcem, co można tłumaczyć nieodwracalnym uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego po przebyciu zapalenia mózgu. Zmiany osobowości po różnorakich uszkodzeniach mózgu są jak najbardziej realnym problemem, nawet we współczesnej neurologii i psychiatrii. I owszem, dominuje tu brak kontroli nad własnym popędem oraz zanik uczuciowości wyższej. Nie jest zatem nieprawdopodobne, że po przebytej chorobie cesarz zaczął zachowywać się jak "złośliwy trzyletni bachor z chuciami dorosłego", jak opisywali go współcześni. Jednak jeśli dochodziło do orgii, to raczej w trakcie uczt na Palatynie, w zamkniętych pomieszczeniach. Plebs raczej widział swojego cesarza jako łaskawego i sypiącego pieniędzmi jak z rękawa. W wybudowanym przez siebie teatrze Kaligula zajmował się głównie wożeniem się na Incitatusie oraz udawanymi walkami z gladiatorami, którzy pozwalali mu wygrywać, a on ułaskawiał "pokonanych". Przyznam, że trochę obawiam się powtórki z rozrywki, kiedy dojdę do tomu, w którym autor zacznie opisywać czasy Nerona. Większość z nas zna losy historycznego Wespazjana. Nie zmienia to jednak faktu, iż czytelnik nadal drży o losy jego i jego bliskich. Czy kaprys któregoś z kolejno panujących po sobie zdegenerowanych potomków Augusta nie zagrozi bohaterowi lub jego rodzinie? Autor nie pozwala nam nawet na chwilę odetchnąć, ponieważ wiemy już, że jego proza nie jest ścisłym odwzorowaniem historii... Pan Fabbri potrafi budować napięcie, które towarzyszy nam na każdej stronie książki.