Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Rosamond McKitterick jest uznaną badaczką wczesnego średniowiecza, przede wszystkim spraw kościelnych i kulturalnych w państwie Karolingów. Ta wydana po raz pierwszy w 1983 r. książka, która ma charakter bardziej podręcznikowy i syntetyczny, zdradza zainteresowania Autorki. Rozmieszczone w układzie chronologiczno-problemowym rozdziały pokazują najpierw przejęcie władzy przez Pepina, budowę imperium przez Karola Wielkiego, potem zaś stopniowe słabnięcie rządów jego następców i podział państwa. Rozdziały o tematyce politycznej są poprzetykane trzema bardzo udanymi rozdziałami poświęconymi renesansowi karolińskiemu. McKitterick dokonuje rehabilitacji rządów Ludwika Pobożnego, którego postrzega nie jako władcę, który zaprzepaścił osiągnięcia ojca, ale raczej jako właściwego budowniczego cesarstwa. Gorszą opinię ma na temat "jednoczyciela" Karola Grubego, natomiast znów sporo dobrego ma do powiedzenia o ostatnich Karolingach. Wyraźnie pokazuje, że schyłek rządów dynastii merowińskiej i karolińskiej został ukazany karykaturalnie w źródłach związanych mniej lub bardziej z nowymi władcami, co tłumaczy niechętny stosunek do wcześniejszych rodów panujących. Autorce udało się także dobrze pokazać słabnięcie administracji centralnej oraz rolę Kościoła zarówno w próbach jej umocnienia przez królów, jak i w podejmowanych przez możnych działaniach na rzecz jej osłabienia. Moim zdaniem jest to książka napisana klarowniej niż praca I. Wooda na temat Merowingów, niemniej na pewno dobrze się one uzupełniają. Jeśli czyta się obie prace, można wyraźnie dostrzec ciągłość między Galią merowińską, karolińską Francią oraz późniejszą monarchią Kapetyngów. Zastanawiam się tylko, na ile przyrost wiedzy w ostatnich dekadach (przypomnę, że oryginał tej książki ukazał się w 1983 r.) uzupełnił obraz epoki karolińskiej, jaki prezentuje McKitterick. Tomasz Babnis