Wydaje się jedną z najsympatyczniejszych współczesnych autorek. I nie używam słowa „sympatyczny” tak, jak ostrożnie używa się go w sytuacji, gdy nie wiadomo, co powiedzieć o niezbyt atrakcyjnym, acz miłym młodzieńcu, lecz zgodnie z etymologicznym znaczeniem: ktoś, kto budzi sympatię. Czytam kolejne powieści tej angielskiej pisarki i lubię ją. Patrzę na jej zdjęcia i myślę sobie, że mogłybyśmy się zaprzyjaźnić. Powiecie, że to niezdrowe, niczym nieuzasadnione emocje płynące w kierunku osoby, o której nic tak naprawdę nie wiem i z którą w życiu nie rozmawiałam? Pogorszę swoją sytuację wyznaniem, że podobnie czuję w stosunku do Eleanor Catton (którą zresztą miałam okazję poznać, ale przez brak towarzyskiego refleksu, przez typowe dla mnie esprit d’escalier, nic z tym nie zrobiłam) oraz do D.F. Wallace’a. Żałuję, że ten ostatni nie żyje już od kilku lat.

Wracając jednak do Zadie Smith: po prostu jest fajna. Pisze inteligentnie, zabawnie i porywająco, trudno oderwać się od jej powieści – zwłaszcza tych pierwszych, z których najwyżej cenię Białe zęby oraz O pięknie. Czytałam również Londyn NW, ale albo byłam w złym humorze, albo była to jej słabsza książka, oraz opowiadania Lost and Found. Teraz czekam na ukazanie się polskiego tłumaczenia jej najnowszej powieści Swing Time. Ale tak naprawdę najbardziej podobały mi się jej eseje okolicznościowe zebrane w tomie Jak zmieniałam zdanie. Jeśli komuś przypadła do gustu książka Ex Libris Anne Fadiman, to czytanie tych tekstów też go ukontentuje. Przy czym artykuły Zadie Smith są co najmniej w kilku przypadkach bardziej techniczne – np. dotyczą warsztatu pisarskiego autorów różnego typu: mikroplanistów i makroplanistów.

Niedawno, wśród wielu artykułów o Zadie, które wysypały się w mediach za oceanem po premierze „Swing Time”, ukazał się ciekawy wywiad z pisarką przeprowadzony przez Lenę Dunham. Mimo że jest w nim dużo Dunham (za dużo), to czyta się go z przyjemnością. Zadie Smith zręcznie odpowiada na pytania reżyserki „Dziewczyn” o proces pisania oraz o sposoby godzenia pisarstwa z wychowywaniem dzieci i znajdowaniem czasu dla partnera (zresztą również pisarza, Nicka Lairda).

Podkreśla, że pisarstwo to zawód jak każdy inny, lecz w przeciwieństwie do większości innych prac nie przestaje się go wykonywać po godzinie 17. – porównuje pisanie do gazu, który szczelnie wypełnia każdy skrawek życia, jeśli mu na to pozwolić. Mówi, że dla niej i jej partnera prawdziwym wyzwaniem jest odpuścić sobie i pamiętać również o rozrywkach i przyjemnościach, takich jak wspólne wyjście na wystawę czy budowanie wieży z klocków z dziećmi.

Ciekawe jest też jej stwierdzenie, że macierzyństwo nauczyło ją konstruowania krótkich zdań, pozbawionych metafor – tłumaczy, że wynika to z braku czasu, z chęci szybkiego przejścia do sedna i bycia dobrze zrozumianą. Brakiem czasu tłumaczy też coś, co doskonale rozumiem: niechęć do marnotrawienia czasu na siedzenie na Facebooku. I na koniec, podoba mi się jej pogląd o czytaniu. W moim mentalnym podziale istnieją książki dobre i książki złe, nie literatura wysoka i niska – mówi. – W sztuce szukam przeżyć. Intelektualnych, emocjonalnych, filozoficznych, religijnych i egzystencjalnych.

Po lekturze tego wywiadu lubię ją z jeszcze większym przekonaniem. Podoba mi się, że mówi o takich zwyczajnych, codziennych sprawach, a nie o szukaniu tematów, inspiracji i trudnościach twórczych itp. Powtórzę to: wydaje się przesympatyczną osobą.

A Wam zdarza się poczuć sympatię do pisarza, mimo że nigdy go nie poznaliście osobiście? I co myślicie o Zadie Smith?