Polska jesień literacka w Kanadzie. Mural Lema i nie tylko

LubimyCzytać LubimyCzytać
18.08.2021

„I’ve seen the future” („Widziałem przyszłość”) to hasło przyświecające obchodom setnej rocznicy urodzin Stanisława Lema, która przypada właśnie w 2021 roku. Świętujemy nie tylko w Polsce, ale i m.in. w Kanadzie, a konkretnie – w Vancouver i w Toronto. W tym pierwszym mieście powstał specjalny, poświęcony pisarzowi mural, a to tylko jedna z literackich atrakcji, związanych z Polską, jakie zaplanowano w Kanadzie na tegoroczną jesień.

Polska jesień literacka w Kanadzie. Mural Lema i nie tylko Facebook Consulate General of the Republic of Poland in Vancouver

Dimitri Sirenko i jego Reflection (Odbicie) w Vancouver

17 sierpnia w Vancouver uroczyście odsłonięto mural poświęcony autorowi „Solaris”. Dzieło zostało namalowane na ścianie przy 5th East Avenue, a to, jak podkreślił w rozmowie z PAP konsul generalny RP w Voncouver, Andrzej Mańkowski, jest bardzo dobra lokalizacja:

To wcale nie jest takie proste znaleźć w Vancouver ścianę, na której może zostać namalowany mural. My mamy bardzo dobre miejsce, przy 5th East Avenue, gdzie w przyszłym roku będzie się odbywał właśnie doroczny festiwal murali. Mount Pleasant, dzielnica, w której powstaje mural, to siedziba wielu start-upów, firm technologicznych, firm z sektora gier, znakomite miejsce, by odnieść się do futurystycznej części w twórczości Lema.

Autorem muralu jest pochodzący z Ukrainy artysta Dimitri Sirenko, który zatytułował swoją pracę „Reflection”, czyli Odbicie. Dlaczego akurat tak? Jak możemy przeczytać w informacji prasowej Konsulatu Generalnego RP w Vancouver, artysta, tworząc swoje dzieło, zainspirował się dwoma cytatami z „Solaris”, które postanowił połączyć w jedno na swoim muralu:

„How do you expect to communicate with the ocean, when you can’t even understand one another?” („Jak sobie wyobrażacie komunikowanie się z oceanem, skoro nawet nie rozumiecie siebie nawzajem?”) oraz „Nie potrzeba nam innych światów. Potrzeba nam luster. Nie wiemy, co począć z innymi światami. Wystarczy ten jeden, a już się nim dławimy”.

Konsultantem projektu był natomiast Peter Swirski, kanadyjski naukowiec, pisarz i krytyk, znawca twórczości Lema, który napisał o tym autorze wiele prac. Autor murala nazwał go „ekumenicznym”, ponieważ można na nim znaleźć wiele symboli, odwołujących się do różnych kultur, do pisarstwa Lema. Przede wszystkim, widzimy na nim załogę Solaris Explorer, ponieważ „Solaris” to najbardziej znane dzieło polskiego pisarza w Ameryce Północnej. Na kombinezonie jednego z członków wyprawy można zobaczyć polską flagę, na niebie widoczna jest konstelacja Lwa (a Lem pochodził ze Lwowa), na muralu znalazł się również symbol żydowski (odwołanie do pochodzenia autora), czyli menora (jako element konstrukcji podestu promu kosmicznego). Sirenko wykorzystał również popularny w mitologii Pierwszych Narodów motyw kruka. Dla pierwszych mieszkańców Ameryki Północnej kruk symbolizuje bohatera, który miał udział w stworzeniu świata; lecąc, tak szeroko machał skrzydłami, że wody się pod nim rozstąpiły i ukazując skałę. Ptak usiadł na niej, ta się rozrosła na wszystkie strony, zaczął z niej lecieć piasek, a na piasku wyrosły drzewa. Inna z legend opowiada o ptaku, który zanurkował na dno morza, poszukując błota. W jednej z wersji tym ptakiem jest właśnie kruk, który przynosi potem błoto w dziobie, a to rozrasta się, tworząc ziemię. Na muralu zauważyć można także ważne w gospodarce i diecie tamtych terenów łososie.

Piknik czytelniczy w Toronto

Działania związane z promocją polskiej literatury w Kanadzie planuje również jesienią konsulat RP w Toronto. Najpierw odbędzie się piknik czytelniczy, związany z obchodami Narodowego Czytania. W tym roku odbędzie się ono już po raz dziesiąty, tym razem 4 września 2021 roku. Tym razem polska para prezydencka zachęca do wspólnego czytania „Moralności pani Dulskiej”. Dlaczego właśnie tej lektury? Jak możemy przeczytać na stronie prezydenta RP:

To wyjątkowy utwór, który piętnuje obłudę i zakłamanie. Odnajdujemy w nim komizm i gorzką ironię, mistrzowskie odmalowanie postaci i wyczucie języka, ale przede wszystkim uniwersalne przesłanie moralne, które w imię uczciwości i sprawiedliwości każe potępiać zło. Sztuka Zapolskiej wzbogaciła literaturę polską o ważną refleksję społeczną. Pojęcie „dulszczyzna” weszło na trwałe do języka potocznego i na przestrzeni epok było różnie interpretowane, stając się przedmiotem żywych dyskusji.

Jolanta Grzelczyk, koordynująca działania organizacyjne związane z piknikiem, zapowiedziała, że w Toronto czytanie – ze względu na długi weekend – odbędzie się tydzień później. Wstępne plany zakładają wspólną lekturę dzieła Zapolskiej przez wszystkich uczestników pikniku, a także polskich nauczycieli, którzy odegrają jego poszczególna fragmenty. Na pikniku odbędą się również zabawy i konkursy dla dzieci, w których będzie można wygrać m.in. nowe wydanie „Bajek robotów” Stanisława Lema.

Noc w Bibliotece z Lemem w roli głównej

Najmłodsi polscy czytelnicy mieszkający w Toronto będą mogli także, już po raz kolejny, wziąć udział w wydarzeniach organizowanych w ramach Nocy w Bibliotece. To część polskiej akcji Noc Bibliotek, która została zorganizowana w Kanadzie po raz pierwszy w roku 2018, właśnie w Toronto. Wówczas noc na lekturze w centrum Mississauga spędziło trzydzieścioro troje dzieci. Tym razem impreza poświęcona będzie Stanisławowi Lemowi, a na dzieci czekają nie tylko książki, ale i t-shirty z napisem z cytatem z „Kongresu futurologicznego”: „Marzenia zawsze zwyciężają rzeczywistość, gdy im na to pozwolić”.

Jak pokazują dane z kanadyjskiego spisu powszechnego, przeprowadzonego w 2016 roku, polskie pochodzenie deklaruje ponad 1,1 miliona mieszkańców Kanady, czyli około 3 procent ludności.

[as]


komentarze [5]

Sortuj:
więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Zamilos  - awatar
Zamilos 19.08.2021 08:10
Czytelnik

Zastanawia mnie na jakiej zasadzie są wybierane książki do "Narodowego Czytania". Skoro mamy Rok Lema, to dlaczego nie wybrano jakiejś jego książki? 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
OZM  - awatar
OZM 19.08.2021 14:08
Czytelniczka

Tak już było: 2020 był rokiem Tyrmanda, a czytano Balladynę, czyli chyba w ogóle nie bierze się pod uwagę patronów roku.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Armand_Duval  - awatar
Armand_Duval 18.08.2021 18:32
Czytelnik

"Pozdrowienia z Canada", jak to w mediach społecznościowych piszą Grażyny na emigracji.  😀

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Lis Gracki - awatar
Lis 18.08.2021 16:24
Bibliotekarz

Pod tym linkiem (na samym dole strony) znajdziecie więcej zdjęć tego muralu: https://www.gov.pl/web/canada-en/lem-100

https://twitter.com/PLinVancouver/status/1427852039573458944

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
LubimyCzytać  - awatar
LubimyCzytać 18.08.2021 12:12
Administrator

Zapraszamy do dyskusji.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post