Prezentowana książka to pierwsza pozycja w opracowaniu Grzegorza Krupińskiego. Stanowią je inwentarze Guberni Szczeberskiej z lat 1780, 1786 i 1792.

W 1780 roku nowym administratorem został marszałek nadworny królewski Franciszek Rzewuski i z tego czasu pochodzą pierwsze zachowane spisy mieszkańców. Ekonomowie zostali zobowiązani do wypełnienia szczegółowych kwestionariuszy poprzez spisanie gospodarzy mieszkających w poszczególnych wsiach z określeniem powierzchni i rodzaju upraw. Dane te umieszczono W tabelach. Nie zachował się spis mieszkańców klucza szczeberskiego i miasta Krasnopol, zachował się natomiast Katalog Guberni Szczeberskiej zawierający listę płac osób Zatrudnionych W guberni.

Spisy z roku 1786 obejmują miasta i wsie poszczególnych kluczy z opisem ilości ziemi będącej w granicach wsi, jej gatunku, pozycji i przysady. Na tej podstawie wyznaczano podatki w gotówce i robociźnie. Czasami zdarzają się dodatkowe informacje 0 innych powinnościach, jak podwody, tłoki, stróżowszczyzna. Spisy wymieniają gospodarzy, ich stan cywilny, osoby razem zamieszkujące w gospodarstwie, stan społeczny, narodowość, rodzaj i wymiar obciążenia podatkowego.

Spisy z roku 1792 zbudowane są w identyczny sposób jak te z roku 1786 i w taki sam sposób umieszczono dane w tabelach.

Ze względu na skąpy materiał metrykalny z XVIII wieku z obszaru Guberni Szczeberskiej książka ta może stanowić nieocenioną pomoc nie tylko dla historyków, ale również dla genealogów.