To nie jest opowieść o zabójstwie, chociaż ma ono tam miejsce. Nie jest to też opowieść o Savannah, chociaż na pewno odgrywa ona tam ogromną rolę. To raczej opowieść o ludziach i czasach. O ich specyfice, sposobie życia i patrzenia na świat.

Święta Bożego Narodzenia. Savannah. Lokalny bogacz John Williams strzela (ale czy na pewno?) do jednego z mieszkańców miasta i niestety zabija go na miejscu. Cała społeczność nie wydaje się tym faktem ani wstrząśnięta, ani zmartwiona. Z różnych powodów Williams spełnił marzenie wielu…. Tylko że to teraz on poniesie konsekwencje. Czy poniesie? Dlaczego mieszkańcy miasta nie płaczą po stracie jednego z nich? I dlaczego w obronie Johna Williamsa również nie ustawiają się przed sądem pikiety?

To wszystko jest opowiedziane między wierszami. Jak cała ta powieść. Nic tu nie jest bezpośrednie. Nic nie jest oczywiste. Wiele informacji wyciągamy z dykteryjek. Składamy sobie obraz całości z nieco rozsypanych klocków. A to poznajemy nowego bohatera, a to nową sytuację. Wchodzimy trochę w ten świat przypadkiem, nieco zapominając o tym, że tam jest wiodąca linia fabularna. Pomijając kwestię samego zabójstwa i sprawstwa (lub nie) Johna Williamsa, bo akurat ta historia nie angażuje nas wcale. Nie wciąga tak, jak postać Chablis (moja ukochana) albo opowieść o rezydencji, która została otwarta dla zwiedzających.
Savannah w tej powieści jest specyficzna i ma na to wpływ wiele czynników. Po pierwsze położenie – sami mieszkańcy mówią, że na nich kończą się wszystkie drogi, zatem czują się umiejscowieni na krańcu mapy. Po drugie społeczność. Z jednej strony skrajnie tradycyjna, zatwardziała w swych poglądach, nieprzejednana w podejściu do wartości, bezlitosna dla obcych, innych. Podchodząca do ludzi niczym pani Dulska, co to nie chciała pokazać, co naprawdę myśli, ale i tak wszyscy wiedzieli jak wielką pogardą ich obdarzała. Z drugiej strony średnio mająca ochotę na trzymanie się własnych granic, życia na smyczy własnych przekonań. Udająca, że to wszystkim pasuje, ale dokumentnie łamiąca wszystkie ustalone przykazania. Dopóki nikt nie zauważa… dopóki nikt nie komentuje…. Dopóki coś się nie wydarzy…

Berendt opisywał prawdziwą historię, ale czytając ją trudno w to uwierzyć. Proces, który jest śmiechu warty, niesprawiedliwy, nierzetelny, a przede wszystkim donikąd nie prowadzący. Sytuacja rodem z komedii typu slapstick. Może dlatego ja zupełnie nie byłam w stanie w nią wejść. Na szczęście jest tam więcej, niż tylko ta zagadka. Mimo, że głównie o tej książce mówi się przez pryzmat wątku dotyczącego zabójstwa, to ja ucieszyłam się, że znalazłam w niej coś zgoła innego. Znalazłam tam podłoże ludzkiej psychiki – skrzywdzonej, małostkowej, wykorzystującej wszystkie możliwości i narzędzia, żeby zniszczyć kogoś dla własnej korzyści. Bardzo dobrym zabiegiem było opowiedzenie o tym kotle, w którym wrzało, buzowało, poprzez prowadzenie cienką nitką sprawy Williamsa.

Zawsze bardzo się cieszę, kiedy z czegoś, co nie rokuje w moich oczach, odkrywam perełkę. Ta powieść na pewno na długo ze mną zostanie, bo zapada w pamięć. Na pewno wiele scen będę przywoływać za każdym razem, kiedy o niej pomyślę. Historia została mi zareklamowana - przez jedną z najważniejszych osób w moim życiu - słowami „piękna, napisana genialnym językiem” i wiedziałam, że będę się męczyć. Nie było tak! Bawiłam się bardzo dobrze, chociaż przekonywałam się o tym bardzo powoli.

To nie jest opowieść o zabójstwie, chociaż ma ono tam miejsce. Nie jest to też opowieść o Savannah, chociaż na pewno odgrywa ona tam ogromną rolę. To raczej opowieść o ludziach i czasach. O ich specyfice, sposobie życia i patrzenia na świat.

Święta Bożego Narodzenia. Savannah. Lokalny bogacz John Williams strzela (ale czy na pewno?) do jednego z mieszkańców miasta i...