Książki współczesne rzadko łączą opowieść i naukę. Nauka wydaje się nudna, mało kto lubi lekcje fizyki i chemii, a słaba zdawalność matury z matematyki na poziomie podstawowym jest aż nadto wymowna. Jak ktoś już czyta książki, poza nielicznymi wyjątkami, określa siebie na starcie jako wrażliwca i humanistę i stroni jak najdalej od zagadnień związanych z naukowym podejściem do rzeczywistości. Tym samym skazujemy się na swoiste wykluczenie, które uniemożliwia nam połączenie treści humanistycznych i naukowych. Literatura science-fiction od lat wypełniała tę lukę w kulturze, lecz to za mało, bo jak wybiegać w przyszłość nie znając historii techniki i technologii? Na przeciw tym, którzy pragną w popularny sposób zgłębić historię techniki, wychodzi książka Przemysława i Krzysztofa Słowińskich „Nikola Tesla. Władca piorunów”.

Urodzony w 1856 roku Tesla był Serbem, jednak urodził się w Chorwacji. Wiele lat toczono spór o narodowość wybitnego naukowca. Dopiero po wojnie na Bałkanach narody serbski i chorwacki uznały pewien kompromis i „podzieliły” się postacią wielkiego wynalazcy, uznając go za obywatela obu krajów. Jednak w istocie Tesla był dzieckiem epoki pozytywizmu i rozwoju technologicznego opartego o energię elektryczną. Bez jego odkryć i wynalazków, które idą w setki nie mogłaby rozwijać się współczesna cywilizacja. O palmę pierwszeństwa konkurował z samym Edisonem, ale dziś mniej pamiętamy o osiągnięciach Tesli, który był przez swych konkurentów spychany na dalszy plan. Książka Słowińskich jest bardzo ważna, gdyż uświadamia czytelnikowi, że nie zawsze wybitni ludzie zostają należycie zapamiętani i docenieni.

Silnik elektryczny, transformator, radio, pilot do radia czy elektrownia wodna to tylko niektóre z wynalazków, które zmieniły świat. Książka o „władcy piorunów” dobrze wprowadza czytelnika w zagadnienia, o których miał najczęściej blade pojęcie. Dzięki niej możemy przypomnieć sobie o wiedzy szkolnej a nawet trochę więcej i zrozumieć źródła postępu i istotę działania poszczególnych wynalazków. Ale Słowińscy nie poprzestają na tym, lecz podróż przez życie Tesli od narodzin aż po śmierć w 1946 jest podróżą poprzez historię i obyczaje tamtych czasów - szczególnie dobrze poznajemy Amerykę, która w czasie życia Tesli tak dynamicznie się rozwijała.

A wszystko dzięki temu, że autorzy nie poszli na skróty. Książka ma blisko pół tysiąca stron i dzięki temu możemy poznać te wszystkie aspekty, o których wspomniałem, a nie tylko życie głównego bohatera. To szerokie tło było dla mnie podczas czytania bardzo ważne – na przykład postawa Thomasa Alvy Edisona, który nie mogąc znieść konkurencji, deprecjonował a wręcz zwalczał idee Tesli w obawie o swoją pozycję. Gdzie bylibyśmy dziś, gdyby ideę wolnej, darmowej energii udało się wprowadzić w życie? Tak jest, gdy pieniądze zwyciężają z ideami. Tesla był idealistą – tracił i odzyskiwał, rujnował się i stawał na nogi. Wytyczał drogi, którymi poszedł wiek XX.

Sławomir Domański