Powieści Jane Austen – angielskiej pisarki żyjącej na przełomie osiemnastego i dziewiętnastego wieku – do dziś cieszą się popularnością. Mam nadzieję, że nie wykazuję przesadnego optymizmu, zakładając, iż wiele osób zapytanych o tytuły jej najważniejszych dzieł, potrafiłoby udzielić prawidłowej odpowiedzi. Ale co wiemy na temat samej autorki, nie licząc kilku suchych faktów, łatwych do znalezienia w internecie? Jakim człowiekiem była? Co ją martwiło, a co sprawiało radość? Komu zwierzała się ze swoich myśli? Odpowiedzi – i to bardzo wyczerpujących – na te i mnóstwo innych pytań dostarcza książka brytyjskiej historyczki Lucy Worsley, zatytułowana „Jane Austen w domu”.

Autorka przygląda się miejscom szczególnie ważnym dla Jane. Oprowadza nas po domach, w których pisarka mieszkała, pokazuje okolice zwiedzane przez nią w czasie wakacji. Mamy okazję zobaczyć, jak wyglądała jej codzienność, poznać ludzi, którzy wywarli wpływ na jej losy, a także przekonać się, jaką część swoich doświadczeń przelała na karty powieści.

Lucy Worsley rzetelnie wypełniła obowiązki badaczki życia Jane Austen – stworzona przez nią opowieść jest dobrze udokumentowana, pełna cytatów z rozmaitych źródeł. Historyczka przedstawia też kilka własnych teorii, polemizuje z innymi biografami, podając ciekawe, przemyślane argumenty. Bez ogródek przyznaje, że dzieje Austen przedstawia z perspektywy miłośniczki jej twórczości. Nie powiedziałabym, że wyraźnie idealizuje swoją bohaterkę, ale na pewno staje po jej stronie, czasem stara się ją tłumaczyć. Nawet gdyby nie napisała tego wprost, każdy mógłby z łatwością zorientować się, że autorka darzy Austen niekłamaną sympatią. I może właśnie dzięki tej sympatii książkę tak przyjemnie się czyta. W końcu miło jest śledzić los postaci, którą się lubi, a Jane widziana oczami swojej wielbicielki to osoba ciepła, serdeczna, bystra – bardzo łatwa do polubienia.

„Jane Austen w domu” stanowi obszerny, wnikliwy portret utalentowanej, odważnej i inteligentnej pisarki, której przyszło żyć w wyjątkowo nieprzyjaznych dla kobiet czasach. Zdecydowanie zasługuje na uwagę, zwłaszcza ze strony tych, którzy „Rozważną i romantyczną” czy „Dumę i uprzedzenie” zaliczają do swoich ulubionych powieści.

Małgorzata Pawlak