„Zacząłem się nawet zastanawiać, czy to jest normalność, ale wstrzymałem się z tą myślą, bo z całą pewnością normalność to nie jest stan, w którym chciałbym być”.

Jak wygląda życie, kiedy każdego ptaka postrzega się jako mały cud, każdy owad wydaje się fascynujący, a przebywanie na łonie natury przynosi tyle radości, że trudno pohamować głośny śmiech i spontaniczne podskoki? Tak żyje Dara McAnulty, nastoletni autor książki „Dziki rok. Zapiski młodego przyrodnika” i do takiego spojrzenia na świat zachęca swoich czytelników.

Dara jest Irlandczykiem, uczniem, autorem bloga, przyrodnikiem, aktywistą i najmłodszą osobą w historii, jaka została odznaczona medalem Królewskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Interesuje się głównie ornitologią, ale jego zachwyt budzi właściwie każdy element przyrody. Dara jest osobą ze spektrum autyzmu, podobnie jak jego rodzeństwo i matka. Choć jeden z nauczycieli zapewniał rodziców, że ich syn nigdy nie będzie w stanie napisać nawet jednego spójnego akapitu, to wbrew wszelkim przeciwnościom Dara został autorem książki, która zdobyła Wainwright Prize for Nature Writing.

W „Dzikim roku” Dara opisuje rok swojego życia, pisząc na poziomie znacznie przekraczającym możliwości przeciętnego nastolatka. Skupia się przede wszystkim na uwiecznieniu swoich spotkań z naturą: słuchanie śpiewu ptaków, obserwowanie owadów i ptaków w ogrodzie, wyprawy z rodziną, a nawet obrączkowanie młodych jastrzębi. Wszystkie przeżycia związane z przyrodą są dla Dary niezwykle silne i ważne, pozwalają mu uporać się z atakami paniki, ze smutkiem, depresją i lękiem przed zmianami. Opisuje je w piękny, niemal poetycki sposób, zwracając uwagę na szczegóły, które przez innych pozostają niezauważone. Często zastanawia się, czy każdy czuje się tak uprzywilejowany, kiedy może słyszeć śpiew ptaka albo obserwować, jak rozkwita mniszek. Jego entuzjazm zaraża i podnosi na duchu, a także uczy zwracać uwagę na to, co nas otacza. W książce aż roi się od ptaków: kawek, jerzyków, jastrzębi, łabędzi, nurzyków, mew, alk, maskonurów, derkaczy, gili i wielu, wielu innych, a do tego są jeszcze owady i rośliny, od traw i polnych kwiatów, aż po majestatyczne dęby. W swoje opowieści Dara wplata też legendy i mity. Nie tylko obserwuje przyrodę, ale również o nią walczy – jako młody aktywista zwraca uwagę na problemy wynikające z rozwoju nowoczesnego rolnictwa i budownictwa, z nadmiernego konsumpcjonizmu i z ludzkiej obojętności.

„Dziki rok” to również piękny obraz rodzicielstwa i rodziny. Dara i jego rodzeństwo we wszystkim mogą liczyć na zrozumienie i wsparcie rodziców, którzy dzielą z nimi ich przyrodnicze pasje. Są tu przykłady tego, co złe i dobre w systemie szkolnictwa, zwłaszcza z punktu widzenia osób autystycznych: ich trudności i potrzeb, ale też tego, co mają do zaoferowania. Zapiski Dary to rzadka okazja spojrzenia na świat w zupełnie nowy sposób, z innej perspektywy. Może nas wiele nauczyć i daje nadzieję na przyszłość.

Agnieszka Kruk