„Ludzie w drodze. Współcześni nomadzi. Ekspaci i imigranci. Bogaci i biedni. Przyjechali po pieniądze do Dubaju, miasta, w którym zaledwie co piąty mieszkaniec jest Emiratczykiem. Koczownicy nowej ery suną w swych samochodach, trasą podobną do tej, którą Beduini pokonywali przez wieki. Od morza do środka pustyni i z powrotem”.

Chociaż na świecie pełno jest niezwykłych miast, to Dubaj zdecydowanie wyróżnia się na ich tle. Właściwie słyszał o nim niemal każdy. Najwyższe budynki, najdroższe samochody, najwspanialsze ulice. Wydaje się, że w Dubaju wszystko musi być naj… Miasto zbudowane od podstaw na pustyni zachwyca dziś wszystkich.

Jaka jest jednak prawdziwa twarz Dubaju? Czy w ogóle można ją poznać? Czy rację mają wszyscy ci, którzy twierdzą, że tajemnicą jego sukcesu jest niemal niewolnicza praca tysięcy robotników z Azji czy Afryki? Czy Zjednoczone Emiraty Arabskie to rzeczywiście raj na ziemi? Czy może to tylko sprytna iluzja, która rozwiewa się niczym fatamorgana, gdy tylko się do niej zbliżymy? Odpowiedzieć na te pytania nie jest łatwo. Jednak sięgając po książkę Anny Dudzińskiej pod tytułem „Dubaj. Miasto innych ludzi”, możemy spróbować to zrobić. Ten fantastyczny reportaż ukazał się nakładem wydawnictwa Marginesy. Autorka jest dziennikarką, w Dubaju spędziła kilka lat. Efektem tego jest arcyciekawa książka, która rozwiewa wiele mitów i utartych stereotypów. Wyłania się z niej państwo i miasto pełne kontrastów, w którym tradycja powoli wypychana jest przez nowoczesność.

Wielką zaletą recenzowanej książki jest podejście autorki do wszystkich opisywanych miejsc i osób. Stara się ona nikogo nie oceniać ani nie przykładać europejskich standardów do arabskiej rzeczywistości. Pokazuje blaski i cienie Dubaju, zostawiając czytelnikowi miejsce na wysnucie własnych wniosków. Te zaś – muszę przyznać – mogą być naprawdę różne. Żywa narracja i plastyczne opisy sprawiają, że sporo myślałem o tym, co Anna Dudzińska chce nam opowiedzieć. Najbardziej uderzać może jedna myśl – Dubaj to miasto rozdarte. Rozdarte między starym a nowym. Między pustynią a pędem ku nowoczesności. Nieraz na skróty, nieraz za każdą cenę.

Niewątpliwą zaletą tej książki są jej bohaterowie. Rozmówcami autorki są zarówno miejscowi, jak i ekspaci. Zjednoczone Emiraty Arabskie to bardzo młode państwo. Właśnie dlatego ciągle można porozmawiać z kimś pierwszym. Pierwszym nauczycielem, pierwszym ministrem, pierwszą kobietą wykonującą jakiś zawód. Anna Dudzińska w pełni te możliwości wykorzystuje. Jednocześnie wspólnym mianownikiem wszystkich historii jest myśl, że tak dynamiczny rozwój Dubaju i całego państwa nie byłby możliwy bez obcokrajowców. To oni są prawdziwą siłą sprawczą. To oni napędzają gospodarkę i sprawiają, że Dubaj zachwyca dziś cały świat. Z drugiej strony władze państwowe zabiegają o to, aby doceniać rolę Emiratczyków.

Wyobrażacie sobie Polaka mieszkającego w Polsce, który nie potrafi czytać ani pisać po polsku? Po angielsku i francusku owszem, ale po polsku już nie. Tymczasem w Dubaju takie rzeczy mają miejsce. Miasto, które powstało dosłownie w ciągu pięćdziesięciu lat, można z powodzeniem określić współczesną wieżą Babel. Mieszają się w nim wszystkie rasy, narodowości, języki i religie. Co jest zwornikiem, który umożliwia takie współistnienie? Oczywiście pieniądze. Pieniądze, z którymi w Emiratach wielu się zupełnie nie liczy. Pieniądze, dzięki którym na pustyni jest działające cały rok lodowisko. W każdej willi jest basen i są służące. Te same służące, które wracają potem do swoich malutkich pokoi, gdzie śpią w kilka osób. To także jest Dubaj i jego oblicze, mniej chętnie pokazywane światu.

Anna Dudzińska starała się patrzeć na Dubaj i Zjednoczone Emiraty Arabskie z wielu perspektyw. Jest prawdziwym reporterem, który słucha, obserwuje, notuje i opisuje rzeczywistość. Wszystko po to, aby lepiej zrozumieć. Czy Dubaj jednak można tak naprawdę zrozumieć? Sięgnijcie po tę arcyciekawą książkę i przekonajcie się sami. „Dubaj. Miasto innych ludzi” to doprawdy fascynująca lektura.

Wojciech Sobański