Suwałki : miasto nad Czarną Hańczą
- Kategoria:
- inne
- Cykl:
- brak cyklu (tom 1)
- Tytuł oryginału:
- Suwałki : miasto nad Czarną Hańczą
- Wydawnictwo:
- Biblioteka publiczna imieniem Marii Konopnickiej w Suwałkach
- Data wydania:
- 2005-01-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 2005-01-01
- Liczba stron:
- 700
- Czas czytania
- 11 godz. 40 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 8387415375
- Tłumacz:
- Brak Brak
Rozdział I (autor Tomasz Krzywicki, jedyny spoza Suwałk) poświęcono opisowi środowiska geograficznego. Wypadł on skromnie (25 stron),momentami nieco hermetycznie (przykładem geomorfologia z opisem sandru suwalskiego, s. 12),ale solidnie, z uwzględnieniem najnowszych badań. Możemy więc zapoznać się z przekrojami geologicznymi, charakterystyką wód podziemnych, surowców skalnych i gleb, a pobieżnie także z cechami klimatu i opisem rzek oraz jezior. Zabrakło mi w tym rozdziale odniesień – choćby w przypisach – do powtarzanych powszechnie wieściach o przebogatych w rejonie Suwałk zasobach rud żelaza i zawierających pierwiastki promieniotwórcze oraz o „polskiej Syberii”. A tekst o Czarnej Hańczy i jeziorze Krzywym (Wigierskie) to przykład hiperoszczędności słów i własnych wrażeń estetycznych. Zaczyna się zatem recenzowana książka niemal jak encyklopedia, ale w następnych partiach upodobni się do rzeki rozlanej na wiosnę.
Rozdział II, czyli o przyrodzie Suwałk, napisali Anna i Lech Krzysztofiakowie. Trudno mi go kompetentnie ocenić, bo to nie jest historyczna materia. Rozdział liczy około 30 stron i cieszy oczy fotografiami z paletą barw ptaków oraz kwiatów. Są w nim wymienione z należytą starannością gatunki z bogatej flory i fauny, nie pominięto oczywiście parków i ogrodów, znalazły się opisy „zieleni przyjezdniowej” i osiedlowej, także „lokatorów” budynków. Trafiają się wprawdzie stwierdzenia aż nazbyt oczywiste (pszczoły mają większe możliwości przemieszczania się niż mrówki, s. 61),ale w sumie otrzymaliśmy opis choć zwięzły, to całościowy i kto chce może go uzupełnić poprzez własne obserwacje.
Od strony 69 tego tomu (wszystkich stron, z bibliografią, indeksami i streszczeniem jest 1071!) króluje historia Suwałk i najbliższych okolic. Wyjątkowo krótki rozdział III (tylko 18 stron, autorzy Jerzy Brzozowski i Jerzy Siemaszko) wypełniają najstarsze dzieje miasta z podziałem na epokę kamienia oraz czas od pojawienia się Bałtów do upadku Jaćwieży. Zabrakło nieco dłuższego wywodu o Jaćwingach, wszak tak wiele tajemnic związanych jest z tymi plemionami i wciąż powraca się do koncepcji budowy osiedla „dalekich krewnych dzisiejszych Litwinów i Łotyszy”. Nie ulega wątpliwości, że konieczne są dalsze badania, skoro autorzy zakończyli swój tekst uwagą, że „przytoczone dane i wyciągnięte wstępne wnioski należy przyjąć za hipotezy oparte na niezbyt jeszcze pełnym materiale ...” (s. 87). Takie intensywne badania prowadzono ostatnio w Łomży (m.in. wzgórze św. Wawrzyńca),a aktualnie trwają również w Białymstoku.
Za niedopatrzenie redaktorskie można uznać fakt, że rozdział IV obejmuje okres aż do 1945 roku i liczy w związku z tym ponad 380 stron. Napisała go trójka doświadczonych i doskonale przygotowanych miejscowych historyków: Andrzej Matusewicz (gros tekstu),Tadeusz Radziwonowicz (I wojna światowa),Krzysztof Skłodowski (garnizon w 20-leciu międzywojennym, II wojna światowa). Wykorzystali oni dostępną literaturę i przepro- wadzili dodatkowe badania archiwalne w kraju oraz poza jego granicami, zwłaszcza w Wilnie. Do pełnego szczęścia zabrakło kwerend w archiwach niemieckich (okres obu wojen) i rosyjskich (czasy zaborowe, w tym powstanie 1863-1864).
Kolejny rozdział (V – niemal dwustustronicowy) wyznaczają dwie daty: 1944 (przejście frontu radziecko-niemieckiego, co wcale nie było jednoznaczne z zakończeniem walk zbrojnych) i 1975, czyli awans Suwałk na stolicę województwa. Ta druga cezura może budzić wątpliwości, ale decyzja należała do autorów (głównie T. Radziwonowicz, także Zygmunt Filipowicz – kultura i prasa oraz J. Kopciał – biblioteki publiczne). Niestety, badacze nie mogli jeszcze wykorzystać akt przejętych przez Instytut Pamięci Narodowej, co z góry przesądza o konieczności uzupełnienia za lat kilka ukazujących się obecnie publikacji z dziejów najnowszych. Okazało się też, że za mało zgromadzono w minionych latach relacji, są jeszcze pewnie nie wykorzystane kroniki oraz materiały przechowywane przez osoby prywatne. Niekiedy daje znać o sobie zbyt krótki dystans czasowy dzielący piszących od prezentowanych wydarzeń, w których notabene również brali udział. W takich okolicznościach mnogość danych zaczerpniętych ze sprawozdań i prasy nie idzie w parze z dociekliwością ocen i komentarzy, brakuje przykładów „prosto z życia” charakteryzujących nastroje społeczne, realia cywilizacyjne, anomalie skrywane w oficjalnych zapisach.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 1
OPINIE i DYSKUSJE