Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Spodziewałam się czegoś bardziej osobistego, a otrzymałam dość drobiazgowy przegląd wydarzeń historycznych i charakterystyk postaci polityków i działaczy stalinowskich – niektórych bardzo mało znanych. Przedstawiony jest punkt widzenia Ławrientija Berii, a właściwie jak ten punkt widzenia zapamiętał czy wyobraził sobie jego syn Sergo (wiele z nich miało miejsce przed narodzinami Sergo lub wtedy, gdy był on małym chłopcem). Bardziej osobiste wspomnienia i obyczajowe scenki zawarte są w środkowej części książki, która stanowi jednak niewielką część całości. Sergo łagodzi obraz tego stalinowskiego kata, przedstawia go jako kochającego ojca i męża. Łagodzi również jego rolę w wielu wydarzeniach, które znamy z innych źródeł, wielu z nim zaprzecza, np. historii o tym, jak Beria jeździł po Moskwie i porywał kobiety, by je później gwałcić. Przedstawia ojca jako zrównoważonego polityka i w sumie dobrego człowieka, który w pewnych sytuacjach był po prostu bezsilny i musiał się godzić na zbrodnie. Wolno mu – to był przecież jego ojciec. Poza tym znane są postacie oprawców, którzy w „normalnym” życiu byli normalnymi, czułymi ojcami rodzin i mężami (jak choćby wielu hitlerowskich zbrodniarzy). Ciekawe jest jednak, że autorka francuskiej przedmowy i przypisów (których jest mnóstwo i same w sobie są ciekawym źródłem informacji) na podstawie źródeł z archiwów postsowieckich, które zostały na krótko udostępnione badaczom za czasów Jelcyna, zgadza się w większości ze zdaniem Sergo, przestawiając ułagodzony wizerunek Berii. Cóż, jak było naprawdę, ciężko pewnie się będzie dowiedzieć, bo archiwa radzieckie zostały z powrotem zatrzaśnięte na siedem spustów.