Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Przypadkowy wybór, a jakie miłe zaskoczenie! Książka ta nie tyle opowiada o XIX stuleciu, co – jak głosi tytuł - o jego przeróbkach i wcieleniach dzisiejszych. Zerwanie z dawnością przez nowoczesność wbrew pozorom wlecze za sobą jej okruchy, a nierzadko nawet kluczowe problemy rozpoznane przeszło 100 lat temu, lecz do dziś nie całkowicie przezwyciężone. W świetle tego zbioru esejów dziewiętnastowieczność jawi się wręcz jako nieodzowny składnik współczesności, a szczególnie jej literatury: jedni twórcy konstruują żywy dialog między epokami, głęboko i rzetelnie tę relację przemyśliwując, inni napełniają motywami „retro” koszyk, z którym wchodzą i wychodzą z przymierzalni, inni jeszcze niejako podnoszą je z ziemi i nie pytając, skąd się te znajdy wzięły, włączają do własnego repertuaru. Autorzy książki wciągają czytelnika w intelektualną przygodę, z której ów wychodzi zadowolony i bez siniaków, ponieważ erudycja literaturoznawców znajduje tu przystępny wyraz. Osobiście cenię sobie także to, że nie ulegli oni postmodernistycznej modzie na „ironiczny” dystansu wobec kultury dawniejszych pokoleń z nieodłączną jej powagą, i tematu swoich dociekań czy porównań nie potraktowali protekcjonalnie – przeciwnie, czasem nawet solidarnie bronią go przed żarłocznością tych czy innych gier współczesności, obnażając „przeróbki” chybione lub nieuczciwe. Zostało mi po tej lekturze nie tylko poczucie dobrze spożytkowanego czasu, ale i ochota, żeby ponadrabiać zaległości z polskich klasyków i dać szansę omijanym dotąd uparcie, a niekoniecznie słusznie, autorom jak np. Orzeszkowa. ”Przerabianie XIX wieku” szczególnie polecam amatorom opowieści, których bohaterem jest literatura i człowiek, który właśnie przez literaturę objawia swoje wnętrze.