Arthur Keaveney

Lukullus to jedna z tych postaci schyłku Republiki Rzymskiej, o której pamięć zachowała się w niewielkim stopniu. Uczty lukullusowe – czy coś poza tym? Arthur Keaveney ukazuje tymczasem zupełnie inne oblicze tego wodza i polityka. Podkreśla jego długą i pełną sukcesów służbę wojskową w Azji, aktywną działalność polityczną i bynajmniej nieprzesadną skłonność do luksusu. Odrzuca przekazany przez Plutarcha obraz pasywnego w latach 66-60 p.n.e. Lukullusa – jego zdaniem trwał on przy swojej linii politycznej, acz coraz bardziej odczuwał brak ludzi o podobnych ideałach. Autor nie ograniczył się tylko do biografii bohatera, ale przedstawił też dzieje jego rodziny oraz ówczesną sytuację w Rzymie. Szczególnie dobra jest analiza sytuacji politycznej, w której Keaveney przypatruje się różnorodnym przyczynom kryzysu Republiki. Dostrzega je w kilku nie zawsze wskazywanych punktach, np. w niejednorodności oligarchii sullańskiej, która nie była w stanie ani utrzymać konstytucji narzuconej przez Sullę, ani przeprowadzić radykalnych reform. Na tle tej warstwy Lukullus ukazuje się może nie jako wybitny mąż stanu, ale na pewno dobry wódz i miłośnik wysokiej kultury greckiej. Tomasz Babnis