Maria Graczyk

W tego typu pozycjach zawsze najciekawszy jest dystans czasowy. Sama książka nie jest moim zdaniem czymś wybitnym. Ot, zbiór kilkunastu wywiadów z osobami o znanych nazwiskach. Część udzielonych na szybko, przy okazji jakichś ważniejszych wydarzeń, inne przeprowadzone mailowo, wiele skróconych. Zbiór jest zatem tylko przykładem solidnego warsztatu dziennikarskiego oraz formą promocji osoby Marii Graczyk. Myślę jednak, że taki po prostu był zamysł tej książki. Jak dla mnie pytania czasami bardzo oklepane, zbyt słabo penetrujące rzeczywistość. Oczywiście jest parę ciekawszych wywiadów, ale po skończonej lekturze czuję pewien niedosyt. Jeśli miałbym wybrać najciekawszą rozmowę autorki, byłby to z pewnością wywiad z prof. Pawłem Wieczorkiewiczem. Wracam jednak do mojej pierwszej myśli. Wywiady obejmują okres od początku lat dziewięćdziesiątych do roku 2009. Z perspektywy roku 2018 mamy zatem prawie 30 lat, które upłynęły od pierwszych rozmów. Pozwala nam to na sprawdzenie, czyje przewidywania się sprawdziły - kto miał rację, a kto się mylił. Dla przykładu. W większości wywiadów rzuca się w oczy teza o kryzysie Europy i Unii Europejskiej. Według rozmówców Marii Graczyk w roku 1992 Europa była w kryzysie, w roku 1997 również, na początku nowego wieku również mieliśmy kryzys Unii, pod koniec pierwszego dziesięciolecia XXI wieku kryzys ten był jeszcze silniejszy. Dzisiaj też mówimy o kryzysie Unii Europejskiej. Czyżby zatem Unia była stanem permanentnego kryzysu? Ma to sens. Albo inny przykład - w roku 2008 Aleksander Kwaśniewski na pytanie o Krym powiedział: „Nie sądzę, by Rosjanie postanowili użyć Krymu w sposób instrumentalny”. Jak wiem, użyli. W zbiorze wywiadów można znaleźć wiele tego typu wypowiedzi o Europie i świecie. Ich weryfikacja po 10, 20 lub 30 latach to ciekawa forma zabawy intelektualnej, ale też lekcja, że przewidywanie przyszłości to nie raz wróżenie z przysłowiowych fusów. Błędy zdarzają się nawet znanym i cenionym za swój dorobek osobistościom. Jest jeszcze jeden wymiar tej pozycji – nostalgiczny. Po tych kilku latach od jej wydania i kilkunastu od momentu przeprowadzania opublikowanych w niej wywiadów, można sobie przypomnieć, czym wtedy się „żyło”, jakie sprawy i jakie postacie ogniskowały uwagę opinii publicznej, przypomnieć sobie konflikty i problemy tamtych czasów, po czym sprawdzić, ile z nich jest jeszcze aktualnych, a ile okazało się czymś przejściowym, nieistotnym. Podsumowując, pozycja raczej dla miłośników tego typu literatury. Do zaliczenia w dwa, trzy wieczory.