Remigiusz Napiórkowski

Jedna z najdziwniejszych książek, jakie przeczytałem. Biorąc pod uwagę, że autor był ponoć ulubieńcem władz PRL, mogłem się tego spodziewać. Ale na szczęście wątków skrajnie propagandowych w książce się nie dopatrzyłem, a tych subtelniejszych nie jest za dużo. Nawet skądinąd pretensjonalne wyśmiewanie (?) kleru wydało mi się dość sympatyczne. Zdecydowanie mocną stroną książki jest depresyjna, oniryczna atmosfera, choć nie bez swoistej ironii. Sprzyja jej dziwny język Napiórkowskiego: nieraz przesadnie krótkie zdania, ale z metaforyką porównywalną do Schulza czy Reymonta. Dotyczy to głównie scen rozgrywających się na rodzinnych ziemiach autora: północne Mazowsze i Warmia. I tu przy okazji mamy do czynienia z czymś, co jedni uznają za plus, lecz innych może lekko odrzucić, mianowicie pomieszanie czasów i częściowo miejsc (prócz wymienionych bezkresnych pól znajdziemy tu, jakby dla kontrastu m.in. hotele i ulice Londynu). Na dobrą sprawę cała fabuła rozgrywa się w głowie bohatera - malarza, poszukującego prawdy o sobie, podróżującego w gęstwinie własnych wspomnień. Nie każdy ma tyle cierpliwości, by chcieć poskładać wszystkie elementy układanki. Jednak ci, którzy wytrwają, nie powinni być zawiedzeni. Z pełną odpowiedzialnością stwierdzam, że "Ostatnia wieczerza" to jedna z tych nielicznych zapomnianych książek PRL-u, które warto dziś odkurzyć. Oczywiście zachowując pewien konieczny dystans.