Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Średnio-przyjemna amerykańska publicystyka anegdotyczna. Chaos spojony Tocquevillem, Burkiem, Jamesem, rewolucją, demokracją, masami i przemianami. Więcej tu polityki i socjologii niż filozofii podkreślonej w tytule. Lektura wymaga od czytelnika posiadania rozległej wiedzy ogólnej (politycznej, historycznej i filozoficznej) - Nisbet potrafi rzucić pojedynczym hasłem związanym z jakimś wydarzeniem na świecie/w USA, a niech czytelnik się martwi o zrozumienie. Spis haseł będących iskrami do rozważań: aborcja, aktywizm prawny, alienacja, anomalia, ateizm, autorytaryzm, bezczelność, biurokracja, bohaterowie, chciwość, chrześcijaństwo, darwinizm, dogmat, dowcip, ekologizm, entuzjazm, epitafia, fanatyzm, fatalizm, feudalizm, futurologia, geniusz, homogenizacja, humanistyka, ideologia, indywidualizm, inflacja, inkwizycje, intymność, izmy, konieczność historyczna, konserwatyzm, korupcja, kreacjonizm, liberalizm, łańcuch istnienia, metafora, militaryzm, nauki społeczne, niepewność, nostalgia, nuda, opinia społeczna, oryginalność, permisywność, postęp, prawa człowieka, przemiana społeczna, psychobełkot, psychohistoria, rasizm, reifikacja, renesans, rewolucja intelektualna, rewolucja społeczna, rodzina, rytuał, snobizm, socjobiologia, starość, śmierć, technika, tyrania, wiktymologia, wojna, wspólnota, wygoda, zawiść, zbrodnia i kara, złote ery. ----------------------------------- „Zdaniem Parkinsona biurokraci „najwyraźniej pilnie badali zwyczaje mątw, które gubią swych prześladowców w chmurze wyrzucanego z siebie atramentu”. „Dzięki Freudowi, jak mówi się żartem, kiedy człowiek coś myśli, to, co myśli, nie jest tym, co myśli, że myśli, lecz jedynie tym, co myśli, że myśli, że myśli. Całkiem trafne. Dzięki Marksowi zaś, gdy klasa społeczna coś myśli, to, co myśli, nie jest tym, co myśli, że myśli, lecz „fałszywą świadomością”, czyli, jednym słowem – ideologią. Przez minione stulecie obróbki, jakiej marksizm, a w istocie cały nowoczesny radykalizm, poddaje język, żadne pojęcie nie zostało okaleczone w bardziej znamienny sposób niż owo właśnie niegdyś szlachetne, ukute przez Francuzów pojęcie ideologii. W rozumieniu twórcy słowa ideologia, psychologa Destutta de Tracy, oznaczało ono po prostu naukę o ideach i ich relacji z mózgiem”. „Pewien astronom wyznał ostatnio: „Z każdym nowym krokiem penetracji wszechświata przez nasze sondy kosmiczne, gdzieś dziesiątki milionów mil od Ziemi, narasta we mnie poczucie, że teologowie dotarli tam pierwsi”. „Każdą chwilę życia liczę sobie za śmierci wyrwaną”. Montaigne „Niepewność życia jest dziś tak ogromna, że raczej żyje się przez przypadek, niż przez przypadek umiera”. lord Harden „Paradise, angielskie określenie raju wywodzi się od słowa perskiego, które pierwotnie znaczyło tyle co „dzicz”, i fakt to bez wątpienia wymowny”. „Choć żyje na gruzach swobód jednostki, despotyzm powstaje z popiołów społecznych autorytetów”. „Jak głosi starożytna przypowieść, ludzie dzielą się na tych, co wiedzą i wiedzą, że wiedzą, na tych co wiedzą, i nie wiedzą, że wiedzą, na tych co nie wiedzą, i nie wiedzą, że nie wiedzą, i na tych, co nie wiedzą, i wiedzą, że nie wiedzą. Z większym pożytkiem dla współczesności wyliczankę tę należałoby sparafrazować w sposób następujący: ludzie dzielą się na tych, co czują, i czują, że czują, na tych co czują i nie czują, że czują, na tych, co nie czują, i nie czują, że nie czują, i na tych wreszcie nieboraków, co nie czują, i czują, że nie czują. Współczucie dla tych nieszczęśników nowoczesności zrodziło potężną już dziś kulturę pomocy. To ci potępieńcy duchowi są przedmiotem analiz, to na nich czekają gabinety terapii czy medytacji grupowej, azyle, kliniki psychoanalityczne, to do nich zwracają się bestsellerowe poradniki psychologiczne. I to jest właśnie kultura psychobełkotu”. „Snob to jest człowiek, co byle jak podziwia byle co”. Thackeray „Największe nawet dysproporcje nie drażnią ludzi, gdy nierówność jest powszechnie uznaną zasadą, wszelako najmniejsze nawet różnice wydają się szokujące pośród powszechnego zrównania. Ich widok staje się tym bardziej nieznośny, im pełniejsza jest równość. Toteż naturalną jest rzeczą, że im bardziej ludzie są równi, tym bardziej nienasycony staje się głód równości” Tocqueville. („I zawiść rzecz jasna”. Robert Nisbet)