Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Książka nie jest tylko o neandertalczyku. Autorzy bardzo wiele miejsca poświęcili Homo sapiens, a przez to odniosłam wrażenie, że główny bohater bywał momentami spychany na dalszy plan. Nawet biorąc pod uwagę fakt, że człowiek współczesny stanowi konieczne nieraz porównanie do zrozumienia charakteru i roli pozostałości po neandertalczyku, to proporcje są tutaj nieco zaburzone. Nie wiem też czy można w tym miejscu faktycznie mówić o tym, że odkrywamy coś na nowo. Publikacja pojawiła się w Polsce w 2022 roku, ale oryginał wydano w 2013 roku. Niby to tylko dziesięć lat, ale jednak tempo, jakie w ostatnich latach cechuje odkrycia archeologiczne i postęp w badaniach genetycznych sprawiają, że zasób informacji znacznie nam się od tego czasu poszerzył. Trochę szkoda, że tak mało odniesień jest w „Neandertalczyku” do osiągnięć wyróżnionego Nagrodą Nobla Svantego Pääbo, dzięki któremu wiemy, że Homo sapiens musiał krzyżować się z neandertalczykiem. Nie czuć w gruncie rzeczy doniosłości jego odkrycia z dziedziny genetyki. Warto więc przeczytać książkę noblisty „Neandertalczyk. W poszukiwaniu zaginionych genomów”, żeby zrozumieć więcej. Równie interesująca, pod kątem roli badań genetycznych w odkrywaniu historii człowieka współczesnego i naszych ewolucyjnych kuzynów, jest pozycja Davida Reicha „Kim jesteśmy, skąd przyszliśmy”. W moim odczuciu obie te książki dużo więcej są w stanie powiedzieć o neandertalczykach niż praca Papagianni i Morse’a. „Neandertalczyk odkryty na nowo” traktuję więc raczej jako swego rodzaju pigułkę, w której znajdują się najważniejsze informacje, porządkowane są również pewne treści, a sama w sobie książka stanowi zachętę do sięgnięcia po dodatkową lekturę. Absolutnie tytuł nie wyczerpuje tematu i pomija wiele ciekawych szczegółów, które więcej mogłyby rzucić światła na naszych wymarłych braci. Wiem, że nie sposób w przypadku neandertalczyków formułować jakieś twierdzenia ze stuprocentową pewnością, ale za dużo tutaj było dywagacji, zachowawczego wycofywania się z jednoznacznych opinii. Mogę to oczywiście zrozumieć i doceniam, że naukowiec stara się nie wybiegać zanadto w świat fantazji, jednak po lekturze odnoszę wrażenie, iż pomimo wciąż odkrywanych śladów nie jesteśmy w stanie stwierdzić nic pewnego. Spodziewałam się nieco więcej.