Valter Hugo Lemos

Jesteśmy w Portugalii pośród zubożałej klasy ciężko pracującej. Nasze bohaterki - Maria da Graça i Quitéria – są sprzątaczkami pracującymi dla bogaczy. Ten wyraźny zarys klasowy towarzyszy nam przez całą, fantastyczną (co jest określaniem nieco nie na miejscu) lekturę „Apokalipsy ludzi pracy”, co powinienem napisać małymi literami, gdyż autor - Valter Hugo Mãe – tylko takimi posługuje się w opowiadanej treści. A tej jest sporo i jest ona gęsta, a chwilami naprawdę wielka. „Apokalipsa” prezentuje nam ludzi „pomijalnych”, czyli takich, o których zwykło się mówić „niezauważalni” albo „pracownicy fizyczni”. Sprzątaczki, ale i też robotnicy (emigranci z Ukrainy) zapełniający karty powieści starają się wyłączyć swoje emocje. No bo jak przejść do porządku dziennego nad byciem wykorzystywaną seksualnie przez pracodawcę, z którym żadna umowa o pracę nie wiąże. Albo zasuwanie na budowie w ciężkich warunkach, aby wysłać pieniądze do rodziców. Choć autor stosuje wyraźne analogie – jak puszczanie Mozarta do pastowania podłóg – to jednak ucieka od dosłowności albo łopatologii. On pokazuje, że demokracja nie zawsze dba o najsłabszych. Co prawda w snach Marii, ale jednak, nawet religia staje się poletkiem do wykluczenia, gdyż nasza bohaterka pomimo usilnych prób bramy piotrowej przejść nie może, a święty Piotr jawi się niczym selekcjoner klubowy. Pełno takich niuansów wypełnia tę znakomitą powieść. Pomimo sączącej się beznadziei ludzie i tak próbują nie godzić się na z góry zapisany los. Kobiety mają w tym układzie ciężej, bo na nich – niczym wory – kładą się mężczyźni z popranymi emocjami. A one i tak uciekają, szukają małych szczęść albo dają upust emocjach w rozmowach. Dialogi zresztą należą do najwspanialszej części literackiej tej powieści. No i znakomite tłumaczenie Michała Lipszyca. No po prostu to trzeba przeczytać.