Jesteśmy społecznością, która kocha książki

W 1944 roku inżynier Wiktor Krawczenko uciekł swoim opiekunom podczas sowieckiej misji handlowej w Stanach Zjednoczonych, a następnie opublikował wspomnienia pod tytułem Wybrałem wolność. Książka stała się jednym z największych powojennych bestsellerów i została przetłumaczona na dwadzieścia dwa języki. Była to pierwsza tak szeroko upubliczniona relacja bezpośredniego świadka kolektywizacji przeprowadzanej siłą przez Stalina, prześladowań kułaków i głodu na Ukrainie, która dodatkowo przedstawiała również obraz sowieckich obozów pracy dwadzieścia pięć lat przed publikacją powieści Aleksandra Sołżenicyna – Archipelag Gułag. Publikacja książki we Francji w 1947 roku wzbudziła sensację. Powieść sprzedała się w nakładzie 400 tysięcy egzemplarzy i zdobyła nagrodę Sainte-Beuve, pomimo, że w świecie wydawniczym komuniści mieli tak potężne wpływy, że żaden z większych wydawców nie śmiał nawet się nią zainteresować.

W 1944 roku inżynier Wiktor Krawczenko uciekł swoim opiekunom podczas sowieckiej misji handlowej w Stanach Zjednoczonych, a następnie opubli...

Kiedy wezbrała fala powszechnego oburzenia, niewielu ludzi obchodziło to, że sypianie z Niemcami było czasem jedynym sposobem na uchronienie dzieci przed śmiercią głodową. Niektóre osoby stały się obiektami jeszcze większego potępienia. Istnieją zdjęcia przedstawiające nagie kobiety, których ciała pomalowano smołą w swastyki, a następnie zmuszano do nazistowskiego salutowania i chodzenia po ulicach miasta z nieślubnymi dziećmi na rękach. Donoszono, że w niektórych miejscowościach podczas tych barbarzyńskich praktyk kobiety były również torturowane, a nawet zabijane. Na terenie 18. arrondissement – mieszkała tam głównie klasa robotnicza – prostytutka, która obsługiwała niemieckich klientów, została skopana na śmierć.

Kiedy wezbrała fala powszechnego oburzenia, niewielu ludzi obchodziło to, że sypianie z Niemcami było czasem jedynym sposobem na uchronienie...

Najbardziej haniebną operacją była przeprowadzona w Paryżu łapanka grande rafle (wielka obława). Reinhard Heydrich odwiedził miasto 5 maja 1942 roku w celu dokonania ogólnych ustaleń odnośnie do deportacji Żydów do Niemiec. Adolf Eichmann, który miał zaplanować całą operację pojawił się na miejscu 1 lipca. Następnego dnia szef francuskiej policji, René Bousquet, zgłosił gotowość oddelegowania swoich ludzi do wykonania misji. W nocy 16 lipca 1942 roku na terenie pięciu arrondissement (dzielnic) około 13 tysięcy Żydów, w tym 4 tysiące dzieci – które nawet naziści chcieli oszczędzić – zostało zatrzymanych przez francuskich policjantów. Przewieziono ich do Welodromu Zimowego, krytego stadionu, na którym organizowano wyścigi rowerowe. Ponad sto osób popełniło samobójstwo. Niemal wszyscy pozostali umarli w niemieckich obozach koncentracyjnych.

Najbardziej haniebną operacją była przeprowadzona w Paryżu łapanka grande rafle (wielka obława). Reinhard Heydrich odwiedził miasto 5 maja 1...

Wydawało się podejrzane, że w zebranym przed katedrą komitecie powitalnym brakowało kardynała i arcybiskupa Paryża, Emmanuela-Célestina Suharda. Duchowny chciał się tam pojawić, jednak nie był mile widziany przez gaullistów i członków ruchu oporu. W sierpniu 1942 roku Suhard nalegał na udzielenie rozgrzeszenia i błogosławieństwa członkom Legionu Ochotników Francuskich walczącym w Rosji w szeregach Wehrmachtu. W kwietniu 1944 roku powitał Pétaina podczas jego wizyty w Paryżu, a zaledwie dwa miesiące przed wyzwoleniem miasta z wielką pompą odprawił mszę pogrzebową Philippe’a Henriota. Henriot, zastrzelony przez członków ruchu oporu, był ministrem informacji w rządzie Vichy i pronazistowskim agitatorem.

Wydawało się podejrzane, że w zebranym przed katedrą komitecie powitalnym brakowało kardynała i arcybiskupa Paryża, Emmanuela-Célestina Suha...

Niemcy bardzo dbali o dom przy avenue de Marigny. Masywne meble i dekoracje „w stylu Rothschild” z lat 60. XIX wieku pozostały nienaruszone. Muggeridge zapytał monsieur Félixa, dlaczego jego zdaniem generał Luftwaffe, który mieszkał domu, zachował się tak przyzwoicie. „Hitlerowie przychodzą i odchodzą, monsieur”, brzmiała odpowiedź, „za to Rothschildowie są wieczni”.

Niemcy bardzo dbali o dom przy avenue de Marigny. Masywne meble i dekoracje „w stylu Rothschild” z lat 60. XIX wieku pozostały nienaruszone....

Dla bardzo wielu osób nie istniało coś takiego jak „dobry Niemiec”. Określenie „dobry pétainista” samo w sobie było zdradą, zwłaszcza w oczach członków Partii Komunistycznej. Wszystkie zbrodnie popełnione we Francji przez Niemców zrzucone zostały na Vichy, komplikując i tak już dość zagmatwaną sytuację. Wściekłość komunistów była zarówno szczera, jak i udawana. Nie sposób podawać w wątpliwość ich złości na to, że rząd Vichy wydawał komunistycznych zakładników na egzekucję, współpracował z Gestapo i przekazywał francuskich pracowników do niemieckich obozów pracy. W ich nienawiści krył się jednak również polityczny cel. Im większych czystek dokonywano w poszczególnych działach administracji funkcjonujących jeszcze pod rządami Vichy – od policji aż po pocztę – tym większe szanse mieli komuniści na objęcie władzy po wojnie.

Dla bardzo wielu osób nie istniało coś takiego jak „dobry Niemiec”. Określenie „dobry pétainista” samo w sobie było zdradą, zwłaszcza w ocza...

Znajdujące się w paryskich archiwach listy zmarłych paryżan podzielone są na poszczególne kategorie, choć nie zawsze zrobione jest to w klarowny sposób. Można jednak stwierdzić, że od września 1944 roku liczba ofiar wybuchów gazu gwałtownie wzrasta. We wrześniu, październiku i grudniu 1942 roku zginęły w ten sposób 184 osoby. Rok później w analogicznym okresie liczba zmarłych wyniosła 183. Z kolei w 1944 roku od wybuchów gazu zginęło aż 660 osób. Nawet fakt, że w czasie walk i licznych przerw w dostawie gazu w niektórych miejscach rury mogły zostać uszkodzone, nie tłumaczy aż tak gwałtownego wzrostu tej liczby. Należy wziąć pod uwagę możliwość, że część niemieckich ładunków wybuchowych odkrytych po kapitulacji generała von Choltitza wykorzystano podczas „samodzielnego wymierzania sprawiedliwości” i dokonywania zemsty, natomiast władze zaliczyły później zabite w ten sposób osoby do wygodnej kategorii „ofiar wybuchów gazu”.

Znajdujące się w paryskich archiwach listy zmarłych paryżan podzielone są na poszczególne kategorie, choć nie zawsze zrobione jest to w klar...

Rząd tymczasowy nie mógł liczyć na stworzenie nowego, niczym nieskażonego aparatu władzy i wprowadzenie jego postanowień w całej Francji. Nowa władza musiała współpracować z funkcjonującymi już instytucjami, z których większość wybrała wcześniej ścieżkę kompromisu. W celu wyeliminowania przypadków samodzielnego wymierzania sprawiedliwości należało umieścić na ulicach żandarmów, nawet jeśli służyli oni wcześniej Niemcom. Zdecydowana większość sędziów, którzy przysięgali lojalność marszałkowi Pétainowi, musiała powrócić do swoich sal sądowych. Urzędnicy państwowi, którzy wiernie służyli rządowi Vichy, poproszeni zostali o zajęcie miejsc w swoich gabinetach. W celu ożywienia poturbowanej gospodarki należało również otworzyć z powrotem fabryki, a na stanowiskach kierowniczych zachować osoby, które często współpracowały z Niemcami.

Rząd tymczasowy nie mógł liczyć na stworzenie nowego, niczym nieskażonego aparatu władzy i wprowadzenie jego postanowień w całej Francji. No...

Nie chodziło tylko o to, że Stalin obawiał się odcięcia mu dostaw zaopatrzenia przez Stany Zjednoczone w przypadku, gdy francuscy komuniści zaczną sprawiać kłopoty. Rewolucja w szeregach komunistów mogłaby również dać Amerykanom pretekst do zawarcia osobnej ugody z Niemcami albo nawet – co byłoby najgorszym możliwym koszmarem – wojskowego sojuszu przeciwko Związkowi Sowieckiemu. Ponieważ konferencja w Jałcie miała się odbyć już za niecałe osiem tygodni, Stalin zaczął przyrównywać Francję do Polski. Nalegał na to, aby pozostawiono mu wolną rękę w okupowanej przez Sowietów Polsce, która znajdowała się tuż za linią frontu Czerwonej Armii, a w zamian obiecał nie sprawiać problemów we Francji, która stanowiła tylną strefę zachodniego sojuszu.

Nie chodziło tylko o to, że Stalin obawiał się odcięcia mu dostaw zaopatrzenia przez Stany Zjednoczone w przypadku, gdy francuscy komuniści ...