O tym, że historia komiksu w Polsce jest znacznie starsza niż dzieje PRL, wie jedynie grupka specjalistów i miłośników gatunku, do których sam osobiście nie należę. Książka Adama Ruska „Od rozrywki do ideowego zaangażowania. Komiksowa rzeczywistość w Polsce w latach 1939 – 1955” to jedna z niewielu pozycji wypełniających lukę w wiedzy na ten temat. Autor, pracownik Biblioteki Narodowej w Warszawie, jest znawcą tematu. „Od rozrywki…” to jego trzecia książka poświęcona polskiemu komiksowi, a druga opisująca chronologicznie jego dzieje. Poprzednia dotyczyła czasów międzywojennej Polski i obrazkowych opowieści, jakie drukowane były w ówczesnej prasie – zarówno popularnej, jak i całkiem poważnej, a także komiksów wydawanych jako osobne publikacje.
Tamta historia kończyła się w momencie wybuchu Drugiej Wojny, natomiast ta jest dalszym ciągiem opowieści. Polski komiks bowiem trwał i rozwijał się mimo likwidacji przez okupantów wolnego rynku wydawniczego. Nie w kraju jednak, a na emigracji. Historyjki obrazkowe były drukowane przede wszystkim w tytułach prasowych, jakie wydawano w polskich ośrodkach na całym świecie.

Tematyka dotyczyła, rzecz jasna, najczęściej wojny. Były komiksy o żołnierzach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, były o Polakach w sowieckich łagrach. Najsłynniejszy polski komiksowy bohater to Walenty Pompka. Historyjki z jego przygodami były drukowane w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. W dodatku, jako jedyny czysto polski heros (warszawiak z Powiśla),Walenty Pompka doczekał się dwujęzycznego, polsko-angielskiego wydania jako samodzielny zeszyt. Komiksy były drukowane także w oficjalnym obiegu Generalnego Gubernatorstwa, choć podejmowana w nich tematyka i jej zoologicznie antysemickie ujęcie zapewne wielu osobom zjeżyłoby włos na głowie.
Książka Adama Ruska obejmuje także czasy po zakończeniu wojny. Wbrew obiegowej opinii polska prasa w pierwszych latach pod rządami komunistów nie była wcale komiksową pustynią. W ówczesnych gazetach bowiem drukowano często kilkuobrazkowe historyjki.
Zmieniła się także ich tematyka, a w roli czarnych charakterów obsadzano Amerykanów. Wyśmiewano również same komiksy, tylko te zza oceanu. Na ogół były to ideologiczne opowiastki dla dzieci, niekiedy jednak podejmowano w taki sposób i tematy poważniejsze. Przykładem złośliwe wyszydzenie przez pismo „Świat” ucieczki prezesa PSL Stanisława Mikołajczyka. Wszystko to działo się jeszcze przed pojawieniem się pierwszej słynnej peerelowskiej serii: przygód Tytusa, Romka i A’ Tomka.

„Od rozrywki do ideowego zaangażowania”, jak również wcześniejsze książka Ruska to pozycje warte polecenia każdemu, kto najnowsze dzieje Polski chciałby poznać nie tylko przez pryzmat wielkich wydarzeń i wielkiej polityki.

O tym, że historia komiksu w Polsce jest znacznie starsza niż dzieje PRL, wie jedynie grupka specjalistów i miłośników gatunku, do których sam osobiście nie należę. Książka Adama Ruska „Od rozrywki do ideowego zaangażowania. Komiksowa rzeczywistość w Polsce w latach 1939 – 1955” to jedna z niewielu pozycji wypełniających lukę w wiedzy na ten temat. Autor, pracownik...