Jako nastolatka odwiedziłam wraz z ojcem rodzinę w Kazachstanie, przesiedloną tam z tzw. Kresów. Nie wiedziałam nic o tym państwie, nie miałam nawet pojecia gdzie dokładnie leży i czego się po nim spodziewać. Nasza ciotka z mężem i dziećmi mieszkała w bloku z wielkiej płyty, daleko od centrum dumnej stolicy państwa- Astany. Wszędzie było strasznie smutno, brudno, dzieci biegały umorusane między blokami, a chwasty wyrastały z każdej zaanektowanej szczeliny między betonowymi płytami. Siedmiosobowa rodzina gnieździła się na 35 metrach. Nam, jako gościom, została oddana sypialnia rodziców, którzy mieli spędzać kilka kolejnych nocy na podłodze w kuchni. Dopiero przylecieliśmy, a ja już chciałam wracać do domu. Jednak podczas wspólnej kolacji i następnych dni pokochałam ten kraj. Zobaczyłam jak nasza oddalona o tysiące kilometrów rodzina pilęgnuje polskie tradycje, jak bardzo zależy jej na ich zachowaniu oraz romowach w języku polskim. Dla nich nasz kraj, który wtedy, w latach 90. nie był jakoś specjalnie atrakcyjny, był utraconą ojczyzną i świętością. Moje kuzynki, które nigdy nie były w Polsce z nieukrywaną dumą recytowały w najlepszej polszczyźnie wiersze znanych poetów, a ciocia przyrzadzała nam wyśmienite pierogi i gołąbki z najdelikatniejszego mięsa. Kochając Polskę nie narzekali jednak na Kazachstan. Byli zadowoleni z tego, co mają i cieszyli się z każdego nowego dnia, jakby miał być ich ostanim. Ten wyjazd był dla mnie prawdziwą lekcją pokory oraz patriotyzmu.

Jako nastolatka odwiedziłam wraz z ojcem rodzinę w Kazachstanie, przesiedloną tam z tzw. Kresów. Nie wiedziałam nic o tym państwie, nie miałam nawet pojecia gdzie dokładnie leży i czego się po nim spodziewać. Nasza ciotka z mężem i dziećmi mieszkała w bloku z wielkiej płyty, daleko od centrum dumnej stolicy państwa- Astany. Wszędzie było strasznie smutno, brudno, dzieci...

Pierwsze razy

Wietnamski
Miał skośne oczy, śniadą cerę i mówił po polsku z dziwnym akcentem. Mały Wietnamczyk, lokalne pośmiewisko. Kiedyś na podwórku opowiedział o swoim kraju: o pracy na polach ryżowych, spacerach po górach, deszczu, który pada nieustannie przez pół roku. Zaczęliśmy częściej ze sobą rozmawiać. Od tamtej pory chcę pojechać do Wietnamu i zobaczyć to na własne oczy.

Arabski
Mama wykupiła wakacje w Afryce. Podczas spaceru po plaży zaczepił nas muzułmanin, proponując zwiedzanie lokalnych atrakcji. Rozsądnie byłoby odmówić, ale się zgodziłyśmy. Zaprowadził nas na wielki bazar, gdzie kupiłyśmy za grosze piękne pamiątki. Wieczorem ugościł nas kolacją u siebie w domu – jego żona ugotowała pyszny kuskus. Do tej pory Afryka kojarzy mi się z kuskusem.

Rosyjski
Pierwsze zetknięcie z Rosją nie należało do najsympatyczniejszych – maglowanie na granicy przez urzędnika trwało ponad godzinę. Później spotykałam się tylko z otwartością i życzliwością. Pamiętam, jak z powodu awarii prądu jeździło się do obcych ludzi na drugi koniec miasta, żeby wziąć prysznic, albo obejrzeć telewizję. Pamiętam, jak z okazji mojego przyjazdu, wyprawiono małe przyjęcie i podano kurczaka, który zwykle lądował na stole od święta. Pamiętam, jak babcia mojej koleżanki, wyprowadziła się na czas mojej wizyty z domu na daczę, żebym miała własny pokój. I inne gesty, które mi samej pewnie nie wpadłyby do głowy.

Zawsze dziwiło mnie jedno: dlaczego ludzie boją się nawiązywać kontakty międzykulturowe?

Pierwsze razy

Wietnamski
Miał skośne oczy, śniadą cerę i mówił po polsku z dziwnym akcentem. Mały Wietnamczyk, lokalne pośmiewisko. Kiedyś na podwórku opowiedział o swoim kraju: o pracy na polach ryżowych, spacerach po górach, deszczu, który pada nieustannie przez pół roku. Zaczęliśmy częściej ze sobą rozmawiać. Od tamtej pory chcę pojechać do Wietnamu i zobaczyć to na...

To było kilka lat temu w Chinach. Wszystko nas tam zachwycało i wszystko było inne. Znając tylko dwa słowa ('Dziękuję' i 'Cześć' - szaleństwo!) przeżyliśmy miesiąc niesamowitych wrażeń, zawsze otoczeni tłumem niezwykle przyjaznych i pomocnych ludzi. Najbardziej zdziwiła nas mnogość Chińczyków i przekonanie, że wszędzie są dobrzy ludzie, nawet jak mówią i wyglądają zupełnie odmiennie.

To było kilka lat temu w Chinach. Wszystko nas tam zachwycało i wszystko było inne. Znając tylko dwa słowa ('Dziękuję' i 'Cześć' - szaleństwo!) przeżyliśmy miesiąc niesamowitych wrażeń, zawsze otoczeni tłumem niezwykle przyjaznych i pomocnych ludzi. Najbardziej zdziwiła nas mnogość Chińczyków i przekonanie, że wszędzie są dobrzy ludzie, nawet jak mówią i wyglądają zupełnie...

Mięliśmy kiedyś gości ze Skandynawii. To było lata wstecz, jakoś na początku zimy. Język, brzmiał trochę jakby byli ciągle pijani. Niby wiedziałam, że tamtejsze klimaty są dużo chłodniejsze, ale nie przypuszczałam tak dużej różnicy. Spadł pierwszy śnieg, wszyscy chodzili w kurtkach, a dla nich było dość ciepło, by wyjść w krótkim rękawku. Nie ma śniegu po kolana, to nie zima. Najdziwniejsza była ta typowa uprzejmość. Nic nadzwyczajnego, a jednak nie pasowała do tych ludzi trzymających wszystko i wszystkich na bezpieczny dystans.
Brr, na samo wspomnienie powiało chłodem.

Mięliśmy kiedyś gości ze Skandynawii. To było lata wstecz, jakoś na początku zimy. Język, brzmiał trochę jakby byli ciągle pijani. Niby wiedziałam, że tamtejsze klimaty są dużo chłodniejsze, ale nie przypuszczałam tak dużej różnicy. Spadł pierwszy śnieg, wszyscy chodzili w kurtkach, a dla nich było dość ciepło, by wyjść w krótkim rękawku. Nie ma śniegu po kolana, to nie...

Moje pierwsze zderzenie z inną kulturą było wówczas, gdy kilkanaście lat temu pojechałam z rodzicami pierwszy raz na wakacje, za granicę. Była to Turcja. Jakie było moje zdziwienie, gdy już pierwszego dnia podczas przebywania na basenie w pewnym momencie wyłączono muzykę i nagle jakby cała obsługa zapadła się pod ziemię. W pierwszym momencie nie wiedzieliśmy co się dzieje. Wszędzie nastała cisza, a tylko z dali dało się słyszeć dobiegający głos, jakby nawołujący do modlitwy. Co się później okazało, w danych godzinach wszystko zostawało wyłączone tak by lokalni mieszkańcy mogli odprawić swą modlitwę. Mimo tego, że jestem katoliczką i uczęszczam do Kościoła bardzo zadziwił mnie ten fakt. Nie sądziłam, że można być tak oddanym wierze, by przerywać wszystko i się modlić. W dodatku ten rytuał powtarzał się codziennie przez cały czas trwania naszych wakacji. Bardzo zaskoczyło mnie jak bardzo religijni są Turcy w regionie, gdzie spędzaliśmy urlop.

Moje pierwsze zderzenie z inną kulturą było wówczas, gdy kilkanaście lat temu pojechałam z rodzicami pierwszy raz na wakacje, za granicę. Była to Turcja. Jakie było moje zdziwienie, gdy już pierwszego dnia podczas przebywania na basenie w pewnym momencie wyłączono muzykę i nagle jakby cała obsługa zapadła się pod ziemię. W pierwszym momencie nie wiedzieliśmy co się dzieje....

W dzieciństwie często jeździłam na wakacje do moich dziadków. Mieli oni sąsiadów, którzy byli Romami. Baaardzo głośno mówili i to nie po polsku. Byli też inaczej ubrani. Mój brat zakolegował się z synem tamtego Państwa. Ja długo nie mogłam się przełamać. Pewnego dnia będąc na podwórku jeden z Romów wziął mnie na ręce i zaniósł do ich mieszkania. Zaczęłam płakać, aż w końcu uciekłam. Nigdy tego nie zapomnę i od tego czasu jakoś tak mam spory dystans.

W dzieciństwie często jeździłam na wakacje do moich dziadków. Mieli oni sąsiadów, którzy byli Romami. Baaardzo głośno mówili i to nie po polsku. Byli też inaczej ubrani. Mój brat zakolegował się z synem tamtego Państwa. Ja długo nie mogłam się przełamać. Pewnego dnia będąc na podwórku jeden z Romów wziął mnie na ręce i zaniósł do ich mieszkania. Zaczęłam płakać, aż w końcu...

Największego szoku kulturowego doznałam podczas studenckiej wyprawy z plecakiem po Indiach. Pośród wielu wspomnień lubię wracać do irracjonalnych nocnych podróży koleją. Przed pierwszą długą trasą postanowiliśmy kupić jedzenie na wynos i zabrać je w podróż. Kiedy podjechał pociąg, nie mogąc znaleźć odpowiedniego wagonu, biegaliśmy z ciężkimi plecakami i pudełkami z ryżem wzdłuż długaśnego peronu. Kiedy finalnie z pomocą miłego człowieka trafiliśmy, w ostatnim momencie, do dobrego wejścia, nie mogliśmy się wepchnąć do środka. Stanęliśmy twarzą w twarz ze ścianą z ludzi. Szokiem były setki intensywnie wpatrzonych w nas ciemnych oczu, gdy nie radziliśmy sobie ze sobą, tacy wielcy, i swoim bagażem. Kiedy wreszcie się przedarliśmy do naszych kuszetek, siedziało na nich jak na grzędzie, po kilkoro ludzi. Uprzejme prośby o zejście nie wywołały żadnej reakcji. I wówczas człowiek, który nam pomógł znaleźć wagon, wywodzący się z wyższej kasty, podniesionym głosem kazał tym wszystkim ludziom się wynosić, fala wstydu zalała nas od środka, a siedzenie na własnym miejscu wiązało się z poczuciem winy. Kiedy w końcu usadowiliśmy się, obserwowani z każdej strony, żadne z nas bynajmniej nie miało już ochoty na jedzenie. Tym bardziej, że podłoga była niemal po kostki pokryta łupinkami z fistaszków i resztami jedzenia, ponieważ w tej kulturze śmieci rzuca się po prostu pod nogi. Wisienką na torcie było wybicie godziny 22:00 - jak na komendę wszyscy Hindusi zbierali się do snu, uprzednio zabezpieczając swoje dobra materialne, między innymi buty, poprzez przywiązanie ich do lamp na suficie. Już chwilę później w otwartym wagonie rozległo się niczym nieskrępowane chrapanie. Koncert trwał aż do świtu uniemożliwiając nam zmrużenie oczu.
Co wówczas wydawało się koszmarem, dzisiaj wspominam jako jedno z najciekawszych doświadczeń kulturowych.

Największego szoku kulturowego doznałam podczas studenckiej wyprawy z plecakiem po Indiach. Pośród wielu wspomnień lubię wracać do irracjonalnych nocnych podróży koleją. Przed pierwszą długą trasą postanowiliśmy kupić jedzenie na wynos i zabrać je w podróż. Kiedy podjechał pociąg, nie mogąc znaleźć odpowiedniego wagonu, biegaliśmy z ciężkimi plecakami i pudełkami z ryżem...

Pierwsze zderzenie kulturowe było dość zabawne. Z opowieści rodziców wiem, że kiedy po raz pierwszy udaliśmy się do wrocławskiego zoo, mieliśmy usiąść na ławce obok dwóch czarnoskórych mężczyzn. Ja definitywnie odmówiłam, twierdząc, że "przecież oni chcieli zjeść Koziołka Matołka".
Potem na szczęście było już lepiej z otwartością na inne kultury i narody. Teraz lubię podróżować i przyglądać się, jak żyją ludzie w różnych zakątkach naszej planety.

Pierwsze zderzenie kulturowe było dość zabawne. Z opowieści rodziców wiem, że kiedy po raz pierwszy udaliśmy się do wrocławskiego zoo, mieliśmy usiąść na ławce obok dwóch czarnoskórych mężczyzn. Ja definitywnie odmówiłam, twierdząc, że "przecież oni chcieli zjeść Koziołka Matołka".
Potem na szczęście było już lepiej z otwartością na inne kultury i narody. Teraz lubię...

Największe zderzenie kulturowe miałem - o dziwo - nie wyjeżdżając z naszego kraju, ani nawet nie poznając obcokrajowców, tylko wyjeżdżając na studia.
Wychowałem się w domu, którego nie zamykało się na klucz, rowery nie były przypinane skomplikowanymi mechanizmami, a piłkę zostawiało się pod blokiem i nikogo nie dziwiło, że ona rano leżała tam gdzie ją zostawiliśmy. Wszyscy się znali i ze sobą rozmawiali, zapraszali się nawzajem na kawę (albo inne trunki). Kiedyś nawet zrobili imprezę dla wszystkich sąsiadów, a świniak przeznaczony na grilla był oprawiany przez połowę moich sąsiadów. Widok arcykomiczny, gdzie 10 osób, stoi w małej kuchni nad świnią w skrzynce i każdy z nich ma na nią inny pomysł. Dodajcie do tego, że każdy z nich podlany już był alkoholem. Co tu dużo mówić - raban!
Wychowany niczym Jane Jacobs w lokalnej wspólnocie, przyjeżdżam do dużego miasta. Żaden sąsiad się do siebie nie odzywa - ok, to jeszcze jestem w stanie zrozumieć, ale prośby od mojej właścicielki mieszkania, żebym zamykał drzwi na cztery zamki - już nie. Wszystko podszyte argumentami o stereotypowych cyganach okradających mieszkania, bezdomnych wchodzących do mieszkań i niebezpiecznych sąsiadach. Jedyna niebezpieczna rzecz, która mnie spotkała na tym osiedlu, to gdy jednej staruszce zerwał się szczuropies ze smyczy i zaczął na mnie szczekać. Pół roku mi zajęło wyrobienie sobie nawyku zamykania tych wszystkich zamków. To jest dopiero szok kulturowy. Jak różnie można podchodzić do sąsiadów.

Największe zderzenie kulturowe miałem - o dziwo - nie wyjeżdżając z naszego kraju, ani nawet nie poznając obcokrajowców, tylko wyjeżdżając na studia.
Wychowałem się w domu, którego nie zamykało się na klucz, rowery nie były przypinane skomplikowanymi mechanizmami, a piłkę zostawiało się pod blokiem i nikogo nie dziwiło, że ona rano leżała tam gdzie ją zostawiliśmy. Wszyscy...

12 lat temu gdy przyjechałam do Angli było dla mnie największym uderzeniem kulturowym... ze wszystkch stron.
Ludzie z Afryki chodzący w pięknych sukniach i turbanach na głowie niczym z wierzyka o " Murzynku Bambo". Kobiety z Indii w burkach z zasłoniętemi całymi twarzami a zaraz obok wyzrozbierane prawie do noga angielskie nastolatki. Różne religie, różne kultury. Całość przeplatana różnymi czasem dziwnymi językami. Myślę że o większe i bardziej intensywne uderzenie kulturowe w jednym miejscu i o tym samym czasie jest trudno.

12 lat temu gdy przyjechałam do Angli było dla mnie największym uderzeniem kulturowym... ze wszystkch stron.
Ludzie z Afryki chodzący w pięknych sukniach i turbanach na głowie niczym z wierzyka o " Murzynku Bambo". Kobiety z Indii w burkach z zasłoniętemi całymi twarzami a zaraz obok wyzrozbierane prawie do noga angielskie nastolatki. Różne religie, różne kultury. Całość...