-
Artykuły„Nowa Fantastyka” świętuje. Premiera jubileuszowego 500. numeru magazynuEwa Cieślik4
-
ArtykułyMaj 2024: zapowiedzi książkowe. Gorące premiery książek – część 2LubimyCzytać4
-
ArtykułyTo do tych pisarek należał ostatni rok. Znamy finalistki Women’s Prize for Fiction 2024Konrad Wrzesiński9
-
ArtykułyMaj 2024: zapowiedzi książkowe. Gorące premiery książek – część 1LubimyCzytać14
Cytaty z tagiem "irracjonalizm" [8]
[ + Dodaj cytat]-Bo miłość jest irracjonalna - wyjaśniam Voschowi. - Nie trzyma się żadnych zasad. Nawet własnych. Miłość to jedyna rzecz we wszechświecie, której nie da się przewidzieć.
Z punktu widzenia teorii poznania łatwo podać, co mają wspólnego wszystkie problemy metafizyczne. Wspólna im jest przymieszka irracjonalna, której się pozbyć nie mogą, takie samo w każdym kierunku oddalenie przedmiotu od podmiotu lub jego niedostępność dla podmiotu. Ale trzeba przy tym zawsze pamiętać, że nie chodzi tu o "irracjonalność samą w sobie", lecz tylko o "irracjonalność dla nas".
W chaosie różnorodnych przeżyć, w mrocznym labiryncie naszych doznań otrzymujemy niekiedy w darze, niby jałmużnę, przebłysk poznania, którego ludzki rozum nie pojmie, nie uchwyci. I pogrążony w zadumie, umysł nasz zapala latarnię i niby stary nieudolny stróż nocny szuka na zagmatwanych, zjeżdżonych i krętych drogach tego, czego nie odnajdziemy z kagańcem rozumu. (Georg von Schlieben "Szambelan").
Jeżeli działanie jest podejmowane w imię niepodległości, zostaje ono w Polsce wyjęte spod kalkulacji strat i zysków. Absolutyzacja niepodległości nadaje polskiej myśli politycznej charakter irracjonalny i odbiera jej jasność tam, gdzie jest więcej niż jedno wyjście. Odrębnym zagadnieniem jest, czy tę tradycję można uznać za ogólnonarodową, czy jedynie za ideologię partii odradzającej się w każdym pokoleniu, którą charakteryzuje szczególna pasja sprawowania rządu dusz.
- Ten irracjonalizm religijny niszczy nasze arabskie społeczeństwa od wieków. To zabiło naszą wielką filozoficzną, spekulatywną myśl! Skutecznie. Tutaj imamowie zakazują Woltera czy "Harry'ego Pottera", ale piszą traktaty o konieczności wchodzenia lewą nogą do toalety.
s.73.
Nauka opiera się na założeniu, że świat daje się badań. Gdyby zakładano coś przeciwnego, nie byłoby sensu podejmować badawczego wysiłku. Świat daje się badać, to znaczy posiada pewna cechę, dzięki której jego badanie przynosi rezultaty. Badanie naukowe musi być racjonalne; na nieracjonalne pytania świat nie odpowiada. [...] Ale czy postulat racjonalne uzasadniania twierdzeń można uzasadnić racjonalnie? Oczywiście, jest to niemożliwe bez popadnięcia w błędne koło. A zatem decyzja kierowania się racjonalnością jest swoistym wyborem (100-101).
Wola jest także irracjonalna; być może ma swoje racje, lecz w żaden sposób nie jest nimi związana. Wola życia i wola prokreacji są irracjonalne – nie przestrzegają żadnych zasad i wymykają się logice.
Schopenhauer wyjaśnia to na makabrycznym przykładzie mrówki australijskiej, która straciwszy głowę, zmienia się w dwie groteskowe maszyny do zabijania. Głowa kąsa tułów, który z kolei próbuje uśmiercić drugą połowę żądłem.
Człowieka głęboko wierzącego trudno odróżnić od wariata, tyle że jego wariactwo jest legalne, dozwolone; gdyby jego dziwactw nie usprawiedliwiała wiara, skończyłby w zakładzie.