Jesteśmy społecznością, która kocha książki

"Samobójca” jest jedną z nielicznych okazji do spotkania z geniuszem Nikołaja Erdmana (1902-1970),który był tragiczną postacią czasów ZSSR. Wielki talent, jakim zabłysnął w młodości, sprawiał, że okrzyknięto go nowym Gogolem. Zdążył wystawić dwie sztuki teatralne — „Mandat” (1924) i właśnie „Samobójcę" (1928). Pierwsza, mimo sukcesu przedstawienia w reżyserii Wsiewołoda Meyerholda, szybko zeszła z afisza, a na wystawienie drugiej nie pozwolono. Zakaz wydał osobiście Stalin. Napisał: „Moi najbliżsi towarzysze uważają, że jest pustawa i nawet szkodliwa”. „Samobójca” przez wiele dziesięcioleci krążył w drugim obiegu, a Erdman, jako jeden z najlepiej zapowiadających się rosyjskich dramaturgów, musiał szukać zarobku w kinie. I tu największy paradoks jego życia — zasłynął jako scenarzysta dwóch najsłynniejszych komedii radzieckich „Wołga, Wołga”. „Świat się śmieje”. Zdaniem Erdmana, nie ekonomiczne kłopoty są największym problem ludzkości, lecz egoizm i brak miłości. Rosyjski dramaturg wyraził to w absurdalnej sytuacji. Oto Podsiekalnikow zyskuje niezwykłą popularność i przyjaźń wielu znajomych i nieznajomych, właśnie dlatego, że chce popełnić samobójstwo. Warunkiem dozgonnego uwielbienia jest to, by zabił się w ich imieniu, nadając ich sprawom i cierpieniom głębszy sens. Erdman obnaża w ten sposób małość grup społecznych, zawodowych, płci, a i osób duchownych. Jak to w rosyjskich dramatach bywa, ratunkiem od śmierci okazuje się dla biednego Sieniuszki butelczyna siwuchy