Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Cykl wydawniczy jest dość długi, a gdy chodzi o prace naukowe - nawet bardzo długi. A jeśli w dodatku wydaje się serię, to trzeba podpisywać umowy na wiele lat naprzód. I właśnie taki los spotkał "Hunów" brytyjskiego historyka Edwarda Thompsona. To ostatnia, wydana już przez Państwowy Instytut Wydawniczy w Likwidacji, pozycja ze znakomitej serii Rodowody Cywilizacji, zwanej też Ceramowską. Może nie wszystkie tytuły pozostają aktualne, może niektóre są zbyt popularne, ale seria cieszy się jednak bardzo dobrą opinią. Niestety, to ponoć już koniec. To ostatni tom przed definitywnym zamknięciem wydawnictwa. Czy to zbieg okoliczności, czy przemyślany krok, że dotyczy on wyjątkowych barbarzyńców, sławnych ze zniszczeń poczynionych w całej niemal Europie na przełomie średniowiecza i starożytności. Taki znak czasu widzę - tam barbarzyńcy, i tu barbarzyńcy, którzy z sobie tylko znanych powodów dążą do zlikwidowania zasłużonego wydawnictwa. Padło już wiele oficyn, inne przekształciły się w jakieś dziwne formy, ale tych kilku, które nawet w PRL-u utrzymywały wysoka jakość edytorską - szkoda. I oto kilka dni temu słyszę w mediach, że jednak PIW ma być ratowany przez państwo polskie. Lepiej późno, niż wcale. Może więc seria będzie kontynuowana? I kilka innych także? Wybaczcie dygresję, ale trudno nie reagować na absurdy polskie, na niszczenie dobra wspólnego, w tym wypadku ważnej instytucji kultury. A sama książka? Jest to wyraźnie dzieło naukowe, choć pisane i tłumaczone w sposób pozwalający nawet laikowi poradzić sobie z tekstem. ogromne przypisy mają charakter niemal wyłącznie bibliograficzny, więc są erudycyjne, czyli dla przeciętnego odbiorcy do pominięcia. Sam a praca nie jest nadmiernie opasła, tekst został uporządkowany, przedstawia nie tylko dzieje polityczne, ale i społeczne, gospodarcze, życie codzienne. A zaczyna się od źródeł, których prawie brak i nic nie wskazuje, że pojawią się nowe. mamy więc rekonstrukcję z licznymi hipotezami i odwołaniami do innych autorów, posłowie bardzo współczesne, znakomitą bibliografię. To co jest nie tak? Thompson zajął się niemal wyłącznie pobytem Hunów w Europie w ciągu jednego stulecia (IV- V w.),interesował go Attyla, stosunki z obu częściami Rzymu i temu jest poświęcona praca. Jeśli ktoś liczy na próbę zrekonstruowania dziejów Hunów od ich pojawienia się na arenie dziejów, a nawet wcześniej, i wyjaśni, gdzie nagle zniknęli, to nie w tej pracy. Owszem, są odwołania do to podanych wyżej problemów, ale bardzo pobieżnie potraktowane. Inna sprawa, że po Hunach niewiele zostało, oni sami pisma nie używali, a o nich pisano raczej w sposób schematyczny, jako o karze Bożej, o wściekłych barbarzyńcach, o rasie niszczycieli. Więc i liczenie na opowieść o tym ludzie jak o np. Polanach tworzących polską państwowość, jest niemożliwe. A początki Polski też nie są wciąż w pełni znane. Jeśli kogoś interesuje koniec średniowiecza, ludy barbarzyńskie, zagadki historii, osoba Attyli - to tu znajdzie ciekawą lekturę. Jeśli chce się dowiedzieć o żmudnej pracy badawczej historyka - to także powinien do tej książki zajrzeć. Dla laika może być jednak pewnym zawodem. Ale z powodu mojego zawodu - oceniam dzieło i jego autora wysoko.