2 stycznia zmarła Teresa Torańska

Rozmowa to nie jest tylko biografia. Musi o coś w niej chodzić. Trzeba w niej pokazać po pierwsze, coś współczesnego, co dotyka i interesuje ludzi, a po drugie, jakiś problem. To musi być o czymś, co daje czytelnikowi do pomyślenia. Nie interesuje mnie opisywactwo.(Ja, My, Oni. Teresa Torańska w rozmowie z Małgorzatą Purzyńską)

Nie rezygnowała z pracy dziennikarskiej do końca swoich dni. Pracowała nad zbiorem wywiadów „Smoleńsk”, wydanym już po jej śmierci. Karierę dziennikarską zaczynała w latach 70-tych. Pisała dla tygodnika „Kultura”, „Polityki”,  „Tygodnika Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego została zwolniona z pracy z zakazem wykonywania zawodu. Od 1985 r. mieszkała w Paryżu, następnie z przerwami w Cambridge, Bostonie, Nowym Jorku, Waszyngtonie i w Warszawie. Publikowała w prasie zagranicznej („Granta”, „L’Osservatore Romano”), współpracowała z paryską „Kulturą”, a także z prasą i wydawnictwami podziemnymi. W latach 2000-2011 pracowała w „Dużym Formacie”. Od marca 2012 r. jej teksty ukazywały się w polskim „Newsweeku”.

19 czerwca zmarł Maciej Malicki

Malicki - mistrz mój z chodnika, a gdzie nie ma chodników, z pobocza drogi. Wprowadza mnie w świat "marginesu". Opisuje życie codzienne tych, którym wielki świat nie straszny, bo obojętny. Istotne sprawy są dwie - usiąść i pogadać. Poimprezujmy trochę, popijmy, dajmy się zwieść pozorom naszej elokwencji, przestańmy kontrolować język i dajmy się nieść...Oryginalni ludzie, świetne dialogi, zabawa językiem z najwyższej półki, niezwykle czułe ucho na niuanse i absurdy mowy. Sama radość z czytania -  COMPOSmentis

Chociaż debiutował opowiadaniami w latach 70., pierwszą swoją powieść - „Kawałek wody” opublikował dopiero w 2000 roku. Potem przyszły kolejne  - aż 6 oraz jeden tomik poezji. Przez lata mieszkał w Świdrze (Otwock) i był m.in. witrażystą, ale także wieloletnim sekretarzem redakcji „Literatury na Świecie”. Jego proza ma w sobie wiele z Białoszewskiego – Malicki, obdarzony doskonałym słuchem uwielbiał przedstawiać drobne, pozornie nic nie znaczące scenki z codziennego życia. Mało kto w świecie literackim pamięta o tym, że na początku lat 90-tych zajmował się komiksem – kierował magazynem „Kelvin i Celcjusz”, na łamach którego po raz pierwszy nad Wisłą pojawiły się paski komiksowe z przygodami Calvina i Hobbesa autorstwa Billa Wattersona.

15 sierpnia zmarł Sławomir Mrożek

Jeżeli sami nie nadamy rzeczom jakiegoś charakteru, utoniemy w tej nijakości.(Tango)

Chociaż światową sławę przyniosła mu literatura, w tym szczególnie „Tango” i „Policja”, zadebiutował jako rysownik, a styl graficzny Mrożka miał bez wątpienia wpływ na Marka Raczkowskiego. Po wojnie, w latach 50-tych, rozpoczynał w Krakowie studia na różnych kierunkach (architektura, orientalistyka), jednak żadnego nie ukończył. W tym samym czasie podjął pracę w „Dzienniku Polskim”, jego teksty satyryczne i rysunki ukazywały się również w „Szpilkach”, „ Po prostu”, „Życiu Literackim”, „Nowej Kulturze” i w „Przekroju”. W 1953 r. w Wydawnictwie Literackim opublikował pierwsze zbiory tych tekstów: „Opowiadania z Trzmielowej Góry” i „Półpancerze praktyczne”. W 1958 r. Teatr Dramatyczny w Warszawie wystawił pierwszą sztukę Mrożka pt. „Policja”. W 1963 r. wyjechał wraz z żoną Marią Obrembą do Włoch, gdzie podjęli decyzję o emigracji. Mimo to w Polsce publikowano  jego kolejne sztuki, m.in. „Czarowną noc”, „Śmierć porucznika”. W 1964 r. ukazuje się „Tango”, które ugruntowało pozycję pisarza i przyniosło rozgłos na całym świecie. Wrócił do Polski w 1996 roku, by po raz kolejny wyjechać w 2008. Ze względu na korzystny dla jego zdrowia klimat zamieszkał w Nicei. Tam też zmarł, jego prochy natomiast spoczywają w Panteonie Narodowym w Krakowie.
#####
30 sierpnia zmarł Seamus Heaney

Gdzie mieszka duch? Wewnątrz czy na zewnątrz
Rzeczy pamiętanych, zrobionych, nie zrobionych?
Co było pierwsze: krzyk morskiego ptaka czy dusza,
Ujrzana w wyobraźni, zimnym świtem, kiedy krzyknął? (cykl Przymiarki, tom Przejrzysta pogoda)

Wielu krytyków uznaje Seamusa Heaney'a za największego anglojęzycznego poetę od czasów Yeatsa. Był laureatem Nagrody Nobla w 1995 r. Irlandzki poeta, eseista, tłumacz i literaturoznawca, profesor na Harvardzie i Oksfordzie urodził się w 1939 r., debiutował w 1966 r. Najbardziej znane jego tomy wierszy to "Station Island" (1986) i "Seeing Things" (1991). W 2011 roku ukazała się pierwsza w języku polskim monografia poety pióra Jerzego Jarniewicza pt. "Heaney. Wiersze pod dotyk". W Polsce opublikowano wybory poezji Heaney'a: „44 wiersze”, „Ciągnąc dalej”, "Światło elektryczne", oraz eseistyki „Zawierzyć poezji” i "Znalezione - przywłaszczone".

1 października zmarł Tom Clancy

Lektura Toma Clancy’ego uderza realizmem zdarzeń, wnikliwością, znakomitym merytorycznym przygotowaniem autora (...), dbałością o szczegóły, czasami wręcz drobiazgową, oraz różnorodnie skreślonymi kreacjami bohaterów głównych i pobocznych. Wszystko płynnie wkomponowane w sieć politycznych, ekonomicznych, biznesowych, wojskowych powiązań i zależności - jarr74

Zaczynał jako niezależny biznesmen, później poświęcił się wyłącznie pisarstwu. Nie zerwał jednak do końca kontaktu z biznesem - posiadał własną fabrykę tworzącą gry komputerowe, których był pasjonatem. Karierę rozpoczął w 1984 roku, publikując "Polowanie na Czerwony Październik", które pobiło wszelkie rekordy popularności. Jego kolejne powieści zajmowały pierwsze miejsca na listach bestsellerów, na ich podstawie powstało też kilka filmów. Twórczość Toma Clancy'ego cechuje głęboka znajomość realiów współczesnej geopolityki, kulis działania agend rządowych i sił zbrojnych. Wraz ze Steve'em Pieczenikiem był współautorem czterotomowego cyklu powieściowego CENTRUM, którego pierwsza część doczekała się ekranizacji. 

7 października zmarła Joanna Chmielewska

Uwielbiam sięgać po książki J.Chmielewskiej, gdy mam chandrę, gdy zły dzień przytłacza mnie swoim ciężarem…Zagłębiam się w lekturę i…moi „współmieszkańcy” wyłażą ze swoich pokoi i z dziką troska patrzą na osobę zwinięta na fotelu i zaśmiewającą się do łez - usiuta

Była autorką powieści sensacyjnych, kryminalnych, komedii obyczajowych, a także książek dla dzieci i młodzieży. Ukończyła Wydział Architektury na Politechnice Warszawskiej, z zawodu była  inżynierem architektem. Pracowała m.in. w Samodzielnej Pracowni Architektoniczno-Budowlanej "Blok", w Energoprojekcie, w Biurze Projektów "Stolica". Debiutowała literacko w 1958 r. na łamach czasopisma "Kultura i Życie" jako prozaik. Przez pewien czas pisała w „Kulturze i Sztuce” na tematy związane z architekturą wnętrz. W 1964 r. miał miejsce jej debiut książkowy – wydała sensacyjną powieść "Klin". Od 1970 r. zajmowała się wyłącznie twórczością literacką. Łączny nakład jej powieści w Polsce przekroczył 6 mln egzemplarzy, a w Rosji - gdzie uważana jest za najpoczytniejszą pisarkę zagraniczną - 8 mln. Tuż przed śmiercią ukazała się jej autobiografia „ Życie nie (całkiem) spokojne”.

9 października zmarł Edmund Niziurski

Właściwie już dawno uderzyło mnie, jak mało w gruncie rzeczy potrzeba, żeby funkcjonował ten skomplikowany mechanizm, który nazywa się cywilizacją. Odrobina umiejętności fachowych, odrobina sumienności, poczucia obowiązku i już wszystko się kręci...(Salon wytrzeźwień)

Był polskim prozaikiem, publicystą, scenarzystą i dramaturgiem, ale także socjologiem i prawnikiem. Zasłynął  dzięki popularnym książkom dla dorosłych i młodzieży, cechującym się charakterystycznym, nieco absurdalnym humorem słownym. Najbardziej znane to: „Księga urwisów”(1954 – szkolna lektura w 1978 wpisana na Listę Honorową IBBY), „Sposób na Alcybiadesa” (1964 – szkolna lektura w 1978 wpisana na Listę Honorową IBBY), „Niewiarygodne przygody Marka Piegusa” (nagroda "Orle Pióro" przyznana przez czytelników „Płomyka” w 1970 r.), „Klub włóczykijów”, „Naprzód, Wspaniali!”, „Adelo, zrozum mnie!”, „Żaba, pozbieraj się!”, „Awantura w Niekłaju”, „Siódme wtajemniczenie”. Na jego książkach wychowało się wiele pokoleń polskiej młodzieży. 19 grudnia 2008  otrzymał od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

Szczęśliwie dla pisarzy, ich twórczość nie podlega prawom ludzkiego przemijania. Jeśli na naszej liście zabrakło ważnego dla Was twórcy, napiszcie wspomnienie o nim w komentarzu pod tekstem.