– Zawiodłam ich na wiele sposobów – rzuciłam do starszej kobiety, siedząc na podłodze w korytarzu, gdy ona skończyła już zadanie, które powinno należeć do mnie. – Nie byłam taką córką, jakiej chcieli.

– Głupstwa, dziewczyno. Przyjaźniłam się z twoją matką, odkąd sprowadziła się tu z twoim ojcem. Zawsze opowiadała o tobie z wielką satysfakcją.

– Oni tak bardzo mnie kochali. A ja nie dałam nic w zamian.

– Ojciec i matka tego nie oczekują.

Miała na imię Luzia, była krawcową i sąsiadką, która zadzwoniła do mnie poprzedniego wieczoru, kobietą, która nie ufała ciszy po drugiej stronie ogrodzenia. Tego wszystkiego dowiedziałam się dopiero po uroczystości, na którą przyszło zaskakująco dużo osób. To, jak dobrymi ludźmi byli moi rodzice, uświadomiłam sobie dopiero wtedy, gdy na pogrzebie zobaczyłam długą kolejkę nieznajomych, którzy przyszli złożyć kondolencje z mocnymi uściskami i serdecznymi słowami. Nie chciał tu przyjechać żaden z członków ich rodziny, tymczasem setki osób, które znały ich tylko przez kilka lat, chciały uczcić ich pamięć. „Twoja matka była świętą kobietą”, powiedziała dziewczyna w ciąży, „ze względu na nią, mojej córce dam na imię Margarete”. Ktoś przyniósł mi nawet małe słodycze w kształcie ptaszków, maleńkich gołąbków ulepionych z cukru, które – jak mi powiedziano – smakują jak duch święty. Na końcu, kiedy trumny opuszczano do płytkich grobów na malutkim cmentarzu, poczułam, że to wcale nie była taka wielka niesprawiedliwość. Umarli razem. Nie opuścili mnie. Wypełnili jedynie przysięgę miłości, której nigdy nie będę w stanie zrozumieć.

– Nie wiem, jak mam dziękować za tę całą pomoc – powiedziałam pani Luzii, która została, aby po tym całym huraganie zaprowadzić mnie w bezpieczne miejsce. Otulając się ciężkim wełnianym szalem, który miała na ramionach, sprawiała wrażenie zaciekawionej, choć zarazem trochę nieśmiałej, niemalże skrępowanej.

– Dlaczego nikt z tobą nie przyjechał? – zapytała. Wstydziłam się przyznać do braku szacunku z ich strony.

– Nie mogli.

– A ten twój kuzyn?

– Jaki kuzyn?

– Ten, który czasami ich odwiedzał.

– Potrzebowałam chwili, żeby przetrawić tę kwestię. Wydawało mi się, że w środku jest tak samo twarda i zagmatwana jak ja.

– Nie mam żadnego kuzyna, pani Luzio. Tylko kuzynki. Dalekie.

– Owszem, masz. Twoja matka mi powiedziała. Że to jej siostrzeniec.

– O czym pani mówi?

Wtedy pojawiła się podejrzliwość.

Fragment książki „Gdy gaśnie światło, przychodzą łzy”.