Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Pewnie każdy z Was ma swoje zdanie i podejście do debiutanckich dzieł. Jedni omijają je szerokim łukiem, inni wręcz przeciwnie, jeszcze inni czekają aż książka trochę się zakurzy i zyska kilka/kilkanaście recenzji/opinii. To zupełnie naturalne, nikt nie lubi wydawać forsy w ciemno, dlatego też pozwólcie, że opowiem Wam dziś o jednym z najciekawszych i najoryginalniejszych debiutów powieściowych tego roku. I mimo, iż wciąż trwa sezon ogórkowy i nie mamy tak wiele godnych uwagi nowości, Wydawnictwo Zysk i S-ka, właśnie wyszło przed szereg i wypuściło powieść "Moja martwa dziewczyna" Marcina Bartosza Łukasiewicza.

Na twórczość Marcina natknąłem się w kwietniu tego roku, przy okazji antologii "Gruzy", której miałem przyjemność patronować. Jego opowiadanie "Pierwszego lipca, tam gdzie zwykle" zwróciło moją uwagę nie tylko ze względu na mroczną wizję przyszłości, jaką Marcin tam roztaczał, ale również na dynamikę samego tekstu oraz świetne dialogi. Jak się okazuje dialogi nie tylko w krótszych formach są mocną stroną tego Autora, ale również w pełnometrażówce, którą właśnie mam przed sobą. Jednak o tym za chwilę.

Zacznijmy od tego, o czym jest "Moja martwa dziewczyna", której tytuł w pierwszym momencie skojarzył mi się z powieścią Grady'ego Hendrixa "Moja przyjaciółka opętana". Jednak to są zupełnie dwie różne historie i nawet nie można mówić o inspiracji, no chyba, że tytułem. W każdym razie już na samym początku lądujemy na cmentarzu i jesteśmy świadkami dość pikantnej sceny między Piotrem, który jest jednocześnie narratorem całej opowieści oraz Jutką - dziewczyną o fioletowych włosach i zielonych oczach, która jest... zombie. Chwile intymności pod drzewem przerywa jednak krzyk. Okazuje się, że na cmentarzu jest trup, co w sumie nikogo nie powinno dziwić, co nie. Na cmentarzach na ogół nie brakuje trupów, ale ten po pierwsze jest całkiem świeży, a po drugie: nie ma wątpliwości, że tak sam z siebie nie zszedł z tego świata. Mamy więc zagadkę kryminalną, której rozwiązania podejmuje się Jutka wspólnie ze swoim chłopakiem Piotrem i dziewczyną Kąśką - kilkusetletnią, choć cholernie atrakcyjną północnicą.

Jeśli po przeczytaniu opisu, pojawił się na Waszych buźkach uśmiech, to bardzo dobrze. "Moja martwa dziewczyna", to fantastyka, groza i kryminał z przymrużeniem oka. Fantastyczna mieszanka, która mi osobiście dostarczyła sporo rozrywki i śmiechu.

Marcin Bartosz Łukasiewicz stworzył współczesną powieść, ale jakby częściowo oderwaną od rzeczywistości jaką znamy, gdzie niektóre cmentarze pełnią rolę swego rodzaju rezerwatów dla nieumarłych i duchów, gdzie spotkacie zombie, północnicę, ghule, upiory i licho. To jakby alternatywna rzeczywistość, gdzie od dekad nieumarli i żywi funkcjonują obok siebie, choć wciąż jest sporo lęków i uprzedzeń, co można przełożyć i na nasz świat.

Już w opowiadaniu "Pierwszego lipca, tam gdzie zwykle", moją uwagę zwróciły świetne, naturalnie brzmiąco dialogi Marcina. "Moja martwa dziewczyna", właściwie w lwiej części również opiera się na dialogach, w nich tkwi cały humor tej powieści, a Marcin Bartosz Łukasiewicz pisze je z lekkością i swadą, która sprawia, że czytając czuje się ten unikalny powieściowy rytm, który dla pisarza bywa równie charakterystyczny, co odcisk palca.

Do tego wszystkiego dochodzą barwne postaci; barwne nie tylko zewnętrznie, ale również wewnętrznie, często mające za sobą skomplikowaną, a nawet i smutną przeszłość. Głównych aktorów tego spektaklu polubiłem od razu, bo i nie lubić się ich nie da. Warto też wspomnieć, że sam pomysł, żeby osadzić akcję na cmentarzu wśród zjaw i nieumarłych, a "śledczą" uczynić zombie, uważam za świetny i nowatorski. Jeśli jednak spodziewacie się zawiłej, skomplikowanej intrygi kryminalnej, to nie, to nie tu. "Moja martwa dziewczyna" to powieść czysto rozrywkowa, ale świetnie napisana, dowcipna, dając chwilę wytchnienia po ciężkim dniu. Tej książce bardzo daleko do rasowego kryminału, ale gdyby nim była, coś czuję, że mocno by straciła na swojej lekkości i atrakcyjności.

Jeśli więc szukacie lekkiej i przyjemnej lektury na lato (albo na każdą inną porę roku), to "Moja martwa dziewczyna" może się okazać strzałem w dziesiątkę. Moim zdaniem, to bardzo udany debiut powieściowy. Marcin Bartosz Łukasiewicz zafundował mi przednią rozrywkę i ciekawą opowieść, która - mam taką nadzieję - nie będzie Jego ostatnią w literackim dorobku. Za co trzymam kciuki, a Was gorąco zachęcam do lektury "Mojej martwej dziewczyny".

| mroczne-strony.blogspot.com

Pewnie każdy z Was ma swoje zdanie i podejście do debiutanckich dzieł. Jedni omijają je szerokim łukiem, inni wręcz przeciwnie, jeszcze inni czekają aż książka trochę się zakurzy i zyska kilka/kilkanaście recenzji/opinii. To zupełnie naturalne, nikt nie lubi wydawać forsy w ciemno, dlatego...

Rozwiń

Zwiń

H.P. Lovecraft, choć dziś coraz częściej krytykowany za swoje poglądy, wciąż pozostaje jednym z czołowych, legendarnych twórców grozy i inspiruje kolejne pokolenia pisarzy. Jedni przyznają się do tego wprost, inni starają się to ukryć. Sięgając po nowelę "Ballada o Czarnym Tomie" Victora LaValle, wiedziałem, że to będzie jawne odwołanie się do twórczości "Samotnika z Providence", że mam przed sobą horror lovecraftowski, jednocześnie stanowiący hołd i prztyczek w nos dla twórcy Wielkich Przedwiecznych. Powiem Wam, że i jedno, i drugie, całkiem zasłużone, ale zostawmy to, bo to nie tekst o Lovecrafcie, choć gość jeszcze do nas powróci.

Bohaterem tej, osadzonej w Nowym Jorku, w roku 1924, opowieści jest Charles Thomas Tester - czarnoskóry dwudziestolatek, który zarabia na życie naciągając frajerów. Właśnie jedzie do Queens, aby dopiąć kolejny szwindel - ma dostarczyć tajemniczą książkę pewnej starej czarownicy. Zdając sobie jednak sprawę z mocy woluminu, wyrywa ostatnią stronę, jednocześnie pozbawiając resztę książki jej magicznych właściwości. To wydarzenie pociągnie za sobą szereg innych i sprawi, że na naszych oczach Charles, przejdzie duchową przemianę, by stać się tytułowym Czarnym Tomem.

Zabierając się do tej książki nie miałem jakiś wielkich oczekiwań. O Autorze wiedziałem niewiele, jedynie to, że Wydawnictwo Mag wypuściło w tej samej serii co "Balladę o Czarnym Tomie", jeszcze jeden Jego tytuł. Zaczynałem więc przygodę z kolejnym autorem z czystą kartą, zupełnie neutralnie, bez uprzedzeń, ale i bez większego entuzjazmu. Ten pojawił się jednak zaskakująco szybko, bo już po pierwszych kilku/kilkunastu stronach. Mroczna atmosfera dawnego Nowego Jorku i jego zakazanych dzielnic, wszechobecni imigranci, rasizm i policyjna brutalność... To wszystko buduje niesamowity klimat Ameryki lat '20 XX wieku. Czasów Howarda Phillipsa Lovecrafta, który tak naprawdę był dzieckiem swoich czasów, czasów nie najlepszych, ale czy za sto lat ktoś tego samego nie powie o pierwszych dekadach XXI wieku?

Cień Lovecrafta jest cały czas obecny w "Balladzie o Czarnym Tomie". To nikogo nie powinno dziwić, wszak nowela Victora LaValle'a ma ścisły związek z opowiadaniem "Zgroza z Red Hook" z 1925 roku. To jest właściwie ta sama historia, ale opowiedziana na nowo i z innej perspektywy, a także utrzymana w zupełnie innym stylu. Moim zdaniem całość wyszła rewelacyjnie. To nie jest jedna z tych nieudanych prób podczepienia się pod popularnego pisarza. LaValle, opowiada nam wciągającą historię, w której śledzimy wewnętrzną przemianę głównego bohatera. Wątek psychologiczny tej noweli jest bardzo silny, a groza wyraźnie wyczuwalna i dawkowana z precyzją Waltera White'a, który w zdezelowanym kamperze, na kompletnym wypiździajewie, odziany jedynie w białe gacie, pichci pierwszorzędną metę. LaValle również przygotował coś wyjątkowego - rewelacyjną nowelę grozy, którą z przyjemnością się czyta. I aż szkoda, że ta historia tak szybko się kończy.

Na początku wspomniałem, że "Ballada o Czarnym Tomie" to jednocześnie hołd i prztyczek w nos Lovecrafta. LaValle nie kryje zafascynowania mitologią stworzoną przez pisarza, ale pozostaje krytyczny względem Jego rasistowskich ciągot. Victor LaValle oddziela jednak grubą kreską sacrum od profanum i "Balladą o Czarnym Tomie" zdaje się wykonywać niski ukłon w stronę twórczości Lovecrafta.

"Ballada o Czarnym Tomie" to nowela mądra i przemyślana, a do tego świetnie napisana, z przyprawiającym o ciarki klimatem grozy oraz barwnym i niejednoznacznym tłem historycznym. Myślę, że warto poznać tę opowieść, dlatego też polecam ją Wam serdecznie.

| mroczne-strony.blogspot.com

H.P. Lovecraft, choć dziś coraz częściej krytykowany za swoje poglądy, wciąż pozostaje jednym z czołowych, legendarnych twórców grozy i inspiruje kolejne pokolenia pisarzy. Jedni przyznają się do tego wprost, inni starają się to ukryć. Sięgając po nowelę "Ballada o Czarnym Tomie"...

Rozwiń

Zwiń

Czasami zdarza się, iż fakt, że jakiś film został oparty na podstawie książki, umyka nam i dowiadujemy się o tym dopiero po latach. Teraz, w czasach internetu, jest znacznie łatwiej pozyskać takie informacje, ale jeszcze na przełomie XX i XXI wieku sprawa wyglądała nieco inaczej. Kto siedział w temacie, ten kopał, a cała reszta... Pod koniec lat '90, w czasie moich licznych wypraw do wypożyczalni kaset VHS (już wtedy w moim mieście funkcjonował dobrze zaopatrzony salon Beverly Hills Video), natrafiłem na film "Wioska przeklętych" w reżyserii Johna Carpentera. Już wtedy Carpenter był dla mnie jednym z czołowych mistrzów horroru, więc nie wahałem chwili przed wypożyczeniem tej produkcji. Wiele lat później na kanale TCM obejrzałem pierwszą wersję, z lat '60, jeszcze czarno-białą, ale i tak pozostałem fanem obrazu Carpentera. W zeszłym roku z kolei natrafiłem na zwiastun serialu "Kukułki z Midwich" i od razu przypomniałem sobie o obejrzanych przed laty filmach i tak też dowiedziałem się, że to wszystko oparto na klasycznej powieści Johna Wyndhama z 1957 roku. Chwilę szukałem po allegrowych antykwariatach, potem "kup teraz" i cyk, i mam. Polskie wydanie "Kukułczych jaj z Midwich" z 1994 roku od nieistniejącego już wydawnictwa Andor.

Powieść, skądinąd, skromnych rozmiarów, to historia dość nietypowej inwazji Obcych. Pewnego wrześniowego dnia wszystkie żywe stworzenia w niewielkim, sennym miasteczku Midwich, gdzieś w Anglii, tracą przytomność. Wszelkie próby dostania się do miasteczka również kończą się utratą świadomości. Na miejscu pojawiają się służby, w tym wojsko i dzięki zdjęciom lotniczym odkrywają, że nieopodal ruin opactwa znajduje się dziwny obiekt, który nie miał prawa tam być. Mniej więcej dobę później obiekt znika, ludzie i zwierzęta się budzą i wydaje się, że wszystko wraca do normy, tymczasem okazuje się, że ponad 60 kobiet z Midwich jest w ciąży...

Ok, mamy więc wizytę kosmitów, odizolowane miasteczko, ludzi tracących przytomność ilekroć próbują do tego miasteczka wjechać czy wejść... Sam początek jest bardzo dobry. Czuć tę delikatną atmosferę grozy, niepewności. Jest tu tajemnica i poczucie przytłoczenia, które może odczuwać ktoś cierpiący na klaustrofobię. Nie trwa to jednak długo, bo w okolicach 40 strony wszystko zaczyna się normować, ludzie się budzą, UFO znika i zaczyna się raczej nużący, niż fascynujący spektakl pod tytułem: "Epidemia ciąż, przeżyjmy to wszyscy razem". Główny bohater - Gordon Zellaby - to postać irytująca i nijaka. Niby profesor, niby pisarz, ale jedyne co rzuca się w oczy to jego irytujące maniery i sposób bycia. Oczekiwanie na rozwiązanie ciąż trwa stanowczo zbyt długo i ten czas wypełniają nam kolejne niepotrzebne sceny i jałowe, kiepsko napisane, albo przetłumaczone dialogi.

Generalnie redakcja tej krótkiej powieści pozostawia wiele do życzenia. Lata '90 to był prawdziwy wysyp nowych wydawnictw. Nagle każdy chciał wydawać książki, a niewielu miało pojęcie o standardach i szacunku do czytelników. Wydaje mi się, że Andor to właśnie jeden z takich wydawców. Ale wiecie, przymknąłbym na to oko, gdybym dostał lekturę dobrze napisaną i wciągającą. Niestety, "Kukułcze jaja z Midwich" takie nie są. John Wyndham po świetnym początku, zaczął wypadać z rytmu, trochę poprawił się w drugiej części powieści, ale nie na tyle, żebym znów jakoś mocno zaangażował się w lekturę. Rzadko to piszę, ale w tym przypadku ekranizacje filmowe (o serialu na razie nic nie powiem, bo nie widziałem) przewyższają oryginał. Bohaterowie są lepiej napisani, więcej też dowiadujemy się o Dzieciach. U Wyndhama Dzieci, o których od początku wiemy, że zostały poczęte w sposób nienaturalny, przy użyciu jakiejś Obcej technologii, nie są jakoś specjalnie eksponowane. Może pod koniec książki, ale przez większą jej część stanowią bezosobowe tło. To nawet nie postaci trzecioplanowe, ale dosłownie: tło. Również kiepskim pomysłem było zastosowanie narratora pierwszoosobowego, który wcale nie jest głównym bohaterem, a więc z natury nie może być wszechwiedzący, ale to nie przeszkadzało Autorowi uczynić go takim. Jest więc mało wiarygodny, a przy tym bywa denerwujący.

Co mogę powiedzieć dobrego o tej książce? Warta uwagi jest na pewno sama tematyka powieści. Wyndham porusza w "Kukułczych jajach z Midwich" ciekawe wątki V kolumny, zbiorowej świadomości, kontroli umysłu, a wszystko to w kontekście obcej cywilizacji. Czytając tę książkę prawie cały czas towarzyszyła mi jednak myśl, że trzymam w rękach kiepskie wykonanie ciekawego pomysłu. Trochę szkoda, bo liczyłem na dobrą zabawę w stylu retro, a skończyło się na tym, że mocno się wynudziłem. Jeśli więc staniecie przed wyborem: przeczytać "Kukułcze jaja z Midwich" czy obejrzeć "Wioskę przeklętych", tym razem rekomenduję filmy, o których zresztą wkrótce napiszę.

| mroczne-strony.blogspot.com

Czasami zdarza się, iż fakt, że jakiś film został oparty na podstawie książki, umyka nam i dowiadujemy się o tym dopiero po latach. Teraz, w czasach internetu, jest znacznie łatwiej pozyskać takie informacje, ale jeszcze na przełomie XX i XXI wieku sprawa wyglądała nieco inaczej. Kto siedz...

Rozwiń

Zwiń

Od kilku lat, wraz z nastaniem lata i zimy, Wydawnictwo Zysk i S-ka prezentuje Czytelnikom wyjątkowo klimatyczne antologie klasyki grozy. W zeszłym roku raczyłem się "Duchami nocy kupały" oraz "Duchami nocy wigilijnej". Na tegoroczne lato (2023) Tadeusz Zysk, dbający o tę unikatową serię, wybrał aż piętnaście tekstów, dziesięciu Autorów. Wśród nich pojawiają się takie nazwiska jak: Jan Barszczewski, Roman Zmorski, Mikołaj Gogol, Aleksiej Tołstoj, Alfred McLelland Burrage czy Rosa Mulholland. Różnorodność tekstów jest bardo duża, co oczywiście zawdzięczamy licznemu gronu pisarzy, którzy trafili do tego tomu, ale również krajów z jakich pochodzą. Polska, Ameryka, Rosja, Anglia, Irlandia, Ukraina... Różne części świata, różny folklor, wierzenia, różna mentalność i wrażliwość. Wszystko to sprawia, że z "Duchami nocy świętojańskiej" nie sposób się nudzić, a bogactwo języka, a jednocześnie wyzbycie się z tego języka archaizmów, sprawiają, że lektura kolejnych tekstów, to czysta przyjemność.

Piętnaście historii... Chciałem napisać: "opowiadań", ale nie wszystkie teksty nimi są. Są tu też nowele, a także minipowieści, a zatem "Duchy nocy świętojańskiej" to publikacja nie tylko dla miłośników krótkich form. Kolejni Autorzy opowiadają nam opowieści o duchach, klątwach, wampirach, wiedźmach i czarach, zabierają nas na polską, ukraińską czy angielską prowincję, do podupadłych dworów, starych domów, w dzikie, wręcz mistyczne górskie rejony... Mychajło Kociubynski w "Cieniu zapomnianych przodków" odwołuje się do mitologii Karpat, a z kolei Jan Barszczewski w "Wiedźmaku i kocie Wargin", ale i w jakimś stopniu również w "Stuletnim starcu i Czarnym Gościu" również czerpie z mitologii, ale słowiańskiej. Chociaż w sumie mitologia Karpat, to chyba część mitologii słowiańskiej, prawda? Tak mi się wydaje, chociaż mogę się mylić.

Jednak największe wrażenie zrobiła na mnie nowela "Wij" Mikołaja Gogola. Ten datowany na rok 1835 tekst, to groza w najczystszym wydaniu, nastrojowa, wywołująca ciarki, cholernie mroczna, a przy tym o wysokich walorach literackich. "Wij" opowiada historię pewnego młodego mężczyzny, który przez przypadek zabija równie młodą wiedźmę. Ta podstępem ściąga go, aby przez trzy dni czuwał przy jej trumnie. To, co dzieje się każdej nocy w malutkiej drewnianej cerkwi, to kwintesencja horroru znanego nam również współcześnie. Do tego dochodzi zabarwiony odcieniami sepii klimat. Tę opowieść po prostu trzeba poznać.

Chciałbym też zwrócić Waszą uwagę na opowiadania Rosy Mulholland. To jedna z dwóch Autorek, której teksty znajdziecie w antologii "Duchy nocy świętojańskiej". Ta irlandzka pisarka swego czasu współpracowała z samym Charlesem Dickensem, tak tego samego co stworzył "Opowieść wigilijną", i którego zgrillował Dan Simmons w "Droodzie". W omawianej dziś antologii, znajdziecie aż cztery teksty Rosy. Wszystkie świetnie napisane i ciekawe, choć jeden może zbyt naiwny i naciągany, ale pozostałe trzy to groza, która mnie osobiście zachwyciła. "Nie do poduszki" to mroczna opowieść o nienawiści, pragnieniu zemsty i nieszczęśliwej miłości, a to wszystko w pięknej scenerii irlandzkich wzgórz Connemara. "Duch w Rath" to kolejny znakomity tekst Mullholand i jakże inny od poprzedniego. Mamy tu przyprawiającą o ciarki atmosferę nawiedzonego domu, duchy domagające się sprawiedliwości oraz zakończenie z morałem. Wspomniałem tylko o tych tytułach, które najbardziej mi się spodobały, ale uważam, że każdy fan gatunku znajdzie tu coś dla siebie i niekoniecznie będą to teksty, o których piszę.

"Duchy nocy świętojańskiej" to gratka przede wszystkim dla miłośników literackiej klasyki. Większość tekstów liczy sobie grubo ponad sto lat, ale zupełnie nowe opracowanie i przekład, sprawiają, że współczesny Czytelnik nie zostanie pozbawiony przyjemności czytania. Całość wieńczy piękna twarda oprawa z obwolutą, więc i jest na czym oko zawiesić. Osobiście jestem wielkim fanem tej serii antologii i już nie mogę się doczekać edycji zimowej. Jeżeli lubicie krótsze formy literackie z dreszczykiem, to myślę, że warto sięgnąć po "Duchy nocy świętojańskiej".

| mroczne-strony.blogspot.com

Od kilku lat, wraz z nastaniem lata i zimy, Wydawnictwo Zysk i S-ka prezentuje Czytelnikom wyjątkowo klimatyczne antologie klasyki grozy. W zeszłym roku raczyłem się "Duchami nocy kupały" oraz "Duchami nocy wigilijnej". Na tegoroczne lato (2023) Tadeusz Zysk, dbający o ...

Rozwiń

Zwiń

Z biegiem lat człowiek staje się sentymentalny. Na co dzień o tym nie myślę, ale niekiedy pojawia się wyzwalacz, który sprawia, że obrazy z mojej przeszłości zaczynają powracać, zupełnie jakbym otworzył stary album ze zdjęciami. Bywa, że takim wyzwalaczem jest smak, którego nie czuliśmy od lat, ot choćby taka kukurydziana rurka oblana czekoladą, innym razem zapach, na przykład starej piwnicy i kurzu, zamknięty między stronicami wiekowej książki, dopiero co kupionej w antykwariacie. Same książki, a konkretnie ich treść, również niekiedy aktywują wspomnienia. I właśnie o takiej książce, chciałbym dziś trochę poględzić. Szanowni Państwo, poznajcie "Zejście49" - najnowszą powieść Pawła Matuszka, który zabierze wszystkich pierników 30+ do czasów młodości; czasów kaset VHS, telewizorów kineskopowych, dyskietek 3,5" oraz "Łowcy androidów".

Wiecie, niewiele jest powieści, które wywołały we mnie tak duże pokłady nostalgii, jak właśnie "Zejście49". Thriller "Final Girls. Ostatnie ocalałe" Grady'ego Hendrixa wzbudził we mnie podobne sentymenty, jak powieść Matuszka. Hendrix skupił się jednak na slasherach, z kolei Paweł zabiera nas na pokład lewitera, który lata sobie po skolonizowanej przez ludzi planecie o nazwie Limes. Głównym bohaterem "Zejścia49" jest Talim, gość przeczesujący pustkowia w poszukiwaniu elektrośmieci, z których odzyskuje wciąż sprawne elementy. Można powiedzieć, że facet robi w recyklingu i w sumie lubi takie życie, mimo tego, że utknął na Limesie. Mieszka w swoim statku kosmicznym, regularnie upadla się kiepską gorzałą, a jego jedynymi przyjaciółmi są właściciel miejscowej spelunki, podstarzały kapitan innego jednoosobowego lewitera oraz szef warsztatu. Monotonne życie Talima zmienia się, gdy pojawia się Morla - tajemnicza kobieta, która zdaje się być siostrą przyjaciela Talima z dawnych lat. Problem w tym, że Talim nie pamięta go. Jak się wkrótce okaże, wielu rzeczy nie pamięta, a to tylko jeden z jego problemów...

Pierwsze, co rzuca się w oczy to... No dobra, miejmy to już za sobą, bo pierwsze co rzuca się w oczy, to fenomenalna okładka Artura Rudnickiego, nawiązująca stylem do obwolut kaset VHS. Gdy pierwszy raz wziąłem "Zejście49" do ręki niemalże poczułem zapach ciepłej, rozgrzanej przez magnetowid kasety; zapach, który nie można pomylić z żadnym innym zapachem, a jednocześnie kojarzy się - przynajmniej mi - z fajnymi czasami dzieciństwa i dojrzewania, z sobotnimi seansami filmowymi, na które zawsze wbijali dwaj, wówczas, najlepsi kumple i obżeraniem się Cheetosami o smaku sera.

No dobra, to okładkę mamy odfajkowaną, to zresztą jedna z najlepszych jaka wyszła pod szyldem Wydawnictwa IX, a mają się czym pochwalić. Co do samej powieści... Od samego początku czuć tu tę duszną atmosferę obcej planety, tak charakterystyczną dla kina sci-fi lat '80 i pierwszej połowy lat '90. Ten specyficzny klimat ma chociażby "Łowca androidów" (do którego znajdziecie tu sporo odniesień) czy "Pamięć absolutna". Zresztą, "Zejście49" ma coś i z jednego i drugiego filmu, ma też z "TRONa" Stevena Lisberga. Książka Matuszka stanowi mocną mieszankę w duchu cyberpunka, z licznymi nawiązaniami do filmowych klasyków; gdzie obcą planetą zarządza SI, gdzie ludzi praktycznie już nie ma i gdzie mocna i wyrazista postać głównego bohatera musi się zmierzyć nie tylko z dziwnymi i niebezpiecznymi istotami, ale i - a może przede wszystkim - z własną przeszłością, własnymi demonami i pamięcią.

Fabuła w "Zejściu49" nie jest jakoś specjalnie skomplikowana, a przynajmniej do pewnego momentu, znajdziecie tu kilka niespodziewanych twistów, a i samo zakończenie zapewne wielu zaskoczy. Paweł Matuszek postawił na wartką akcję, zasuwającą niczym bolid F1, w którym właśnie szlak trafił klocki hamulcowe. Tutaj nie ma miejsca na niepotrzebne sceny, wydarzenie goni wydarzenie, a wrzuceni w ten wir bohaterowie nie mają czasu nawet skoczyć do kibelka.

Ale "Zejście49" to także nostalgiczna podróż dla tych, co urodzili się w latach '70 i '80, dla tych, co wychowali się na klasycznych hitach sci-fi. To właśnie im, NAM, powieść Matuszka sprawi szczególną frajdę, będzie niczym wehikuł czasu, który na powrót przeniesie nas do czasów magnetowidów, drukarek igłowych i międzygalaktycznych bohaterów z krwi i kości.

Opowiadając Wam o tej książce, nie mogę nie wspomnieć o ciekawej, rzekłbym: nawet nowatorskiej formie narracyjnej. Znajdziecie tu sporo przypisów, dokładnie 49, a pod każdym skrywa się druga, a czasami nawet i trzecia warstwa fabularna. Nie powiem, ciekawe rozwiązanie, chociaż mi chwilę zajęło przyzwyczajenie się do tego.

Paweł Matuszek to pisarz o potężnych zasobach wyobraźni, który swoje wizje potrafi przekonwertować na słowa. Robi to naturalnie i przekonująco, a do tego bez pretensjonalności, na którą pozwalają sobie niektórzy twórcy science fiction. Wszystko to sprowadza się do lektury wręcz wybornej, smakowitej i sycącej. Zdecydowanie i z wielką przyjemnością polecam Wam "Zejście49" i nie ukrywam, będę teraz wypatrywał kolejnych publikacji Pawła Matuszka, bo coś czuję, że jeszcze nie raz będzie zaskakiwał.

| mroczne-strony.blogspot.com

Z biegiem lat człowiek staje się sentymentalny. Na co dzień o tym nie myślę, ale niekiedy pojawia się wyzwalacz, który sprawia, że obrazy z mojej przeszłości zaczynają powracać, zupełnie jakbym otworzył stary album ze zdjęciami. Bywa, że takim wyzwalaczem jest smak, którego nie czuliśmy od...

Rozwiń

Zwiń

Krótko po tym jak pierwszy raz przeczytałem "Lśnienie", a był to rok 2013, może ciut później, próbowałem zmierzyć się z "Doktorem Snem". Ten sequel wydany ponad trzy i pół dekady po pierwszym tomie, bardzo szybko jednak mnie przytłoczył i pamiętam, że po kilku rozdziałach, odłożyłem tę powieść na półkę. Przeleżała tam kilka lat, po czym ją sprzedałem (I polskie wydanie), a po kolejnych kilku latach wróciła do mnie jako część Kolekcji Mistrza Grozy. Teraz, po niemalże dekadzie, postanowiłem do niej wrócić i co by się nie działo, przeczytać do końca.

Na samym początku musicie wiedzieć, że "Doktor Sen" bardzo różni się od "Lśnienia". Ma zupełnie inny klimat, inną temperaturą, wrażliwość, porusza zupełnie inne tematy. "Lśnienie" było opowieścią o obłędzie i nawiedzonym hotelu, z kolei "Doktor Sen" to historia przede wszystkim o mrokach alkoholizmu oraz o klasycznej walce dobra ze złem, gdzie tymi złymi są dziwne istoty, które swą nieśmiertelność czerpią z cierpienia innych, a w szczególności dzieciaków z "esencją"/"lśnieniem", czyli tym czymś, czym dysponował mały Dan w "Lśnieniu".

No właśnie - Dan Torrance, to on jest tytułowym bohaterem "Doktora Sen". Tę opowieść King zaczyna krótko po eksplozji Panoramy, by potem przeskoczyć do XXI wieku. Dan jest więc już dorosłym facetem, który poszedł w ślady ojca. Nie, nie został pisarzem. Poświęcił się za to karierze alkoholika i teraz tuła się od miasta do miasta, od miasteczka do miasteczka, wlewając w siebie kolejne butle podłej gorzały i czmychając dalej, ilekroć wda się w poważniejsze mordobicie. Pewnego dnia, krótko po tym jak buchnął z portfela, dopiero co poznanej dziewczyny, 70 dolców, ląduje we Frazier - niewielkim miasteczku, gdzie spotyka kilku życzliwych ludzi, którzy pomagają mu wyjść z alkoholizmu. Jednocześnie poznajemy Abrę. Poznajemy ją w dniu jej narodzin i towarzyszymy przez kolejne lata. Abrę i Dana dzieli jakieś trzydzieści kilometrów, a łączy telepatyczna więź i podobne umiejętności oraz moc. Moc, której szuka, i którą żywi się grupa niebezpiecznych istot nazywająca siebie Prawdziwym Węzłem. Akcja powieści biegnie więc równolegle trzema torami, ale te niebezpiecznie zmierzają do jednego punktu przecięcia, więc katastrofa jest murowana...

"Doktor Sen" to jedna z tych powieści, które potrzebują dłuższej chwili, aby się rozkręciły. Czytając pierwsze rozdziały odniosłem wrażenie swego rodzaju chaosu, nieuporządkowania. Ciężko było mi ogarnąć dokąd tak naprawdę zmierza ta historia, zresztą do dziś nie mam pojęcia, czemu King napisał chociażby historię Andy. To postać, która pojawia się na samym początku i jest nakreślona tak, jakby była cholernie ważna, a potem niemal całkowicie znika, jakby była kolejną statystką. Myślę, że właśnie to - ta chaotyczność i kilka niepotrzebnych scen - odepchnęło mnie, gdy pierwszy raz sięgnąłem po tę powieść. Ale tym razem dobrnąłem do końca i wiecie co? Nie żałuję. "Doktor Sen" to bardzo dobra książka, w której znajdziecie sporo ze starego Kinga: silną dziecięcą postać, która tutaj jest taką łagodniejszą wersją Carrie, jest poturbowany przez życie główny bohater, jest małe amerykańskie miasteczko, są też ludzkie dramaty i chwile wzruszenia oraz spora dawka niesamowitości. Za to wszystko kochamy Kinga (choć niektórzy go nienawidzą 😉) i chyba facet zdaje sobie z tego sprawę, bo "Doktor Sen" oferuje wszystko, co w twórczości tego gościa najlepsze. To, no i oczywiście klasyczne już kingowskie dłużyzny i nie do końca potrzebne wątki, których na szczęście nie ma aż tak wiele.

Jeśli chodzi o horror, to mamy tu trochę duchów - starych znajomych z hotelu Panorama - ale przede wszystkim, fundamentem fabuły są niezwykłe zdolności Dana, Abry, no i ich antagonistów pod postacią Prawdziwego Węzła - grupy z piekła rodem, na której czele stoi niejaka Rose Kapelusz. Członkowie Prawdziwego Węzła, to swego rodzaju wampiry, jednak to nie krew jest im potrzebna do życia, lecz esencja jaśniejących dzieciaków. Aby wydobyć z nich jak najwięcej, poddają swe ofiary wielogodzinnym torturom. Zresztą, to właśnie krzyk jednego z katowanych chłopców ściąga uwagę małej Abry i to właśnie w tym momencie zawiązuje się cała intryga.

Postaciom "Doktora Sen" nie można odmówić barwności. Zresztą, Stephen King słynie z niebanalności swoich bohaterów. Sam Dan, którego przecież poznaliśmy w "Lśnieniu" jako małego chłopca, to postać bardzo złożona, z potężnym bagażem emocjonalnym i piętnem Panoramy. Jesteśmy świadkami, jak odbija się od dna i wychodzi na prostą i to jest piękne, bo daje nadzieję wszystkim tym, którzy tę nadzieję utracili. Ktoś powie: to tylko powieść, w prawdziwym życiu, pijak dostałby pięścią pod oko, a nie pomocną dłoń, ale nawet w naszych czasach cuda się zdarzają. Droga Dana z samego dna śmierdzącej rzygowinami i tanią whisky studni, na powierzchnię ma w sobie coś z baśni, coś z przypowieści, ale nade wszystko to piękna historia, w której zapewne King przemycił trochę samego siebie, wszak nie jest tajemnicą, że sam miał swego czasu problemy z różnymi używkami. Tak czy siak, kończy się na tym, że Danny zaczepia się w hospicjum i poza zwykłymi obowiązkami pielęgniarza, ma też inne, związane ze swoimi nadprzyrodzonymi umiejętnościami. Otóż, pomaga umierającym odejść w spokoju, można nawet powiedzieć, że przeprowadza ich bezpiecznie "na drugą stronę" i są to naprawdę chwytające za serducho sceny, które czyta się z łezką w oku.

Z biegiem kolejnych stron i rozdziałów akcja nabiera tempa, atmosfera się zagęszcza, a kulminacja całej opowieści tylko potwierdziła moje drugie wrażenie, że "Doktor Sen" to powieść bardzo dobra, zarówno jako sequel, jak i oddzielna historia, bo chociaż znając "Lśnienie" można wyciągnąć z tej opowieści znacznie więcej, to jednak spokojne można sięgnąć po "Doktora Sen" bez znajomości pierwszego tomu.

Choć "Doktor Sen", nie zajmie żadnego z miejsc w pierwszej trójce, ani pierwszej piątce, moich ulubionych książek Stephena Kinga, to jednak już przy TOP10 musiałbym się zastanowić. Ta opowieść jest z pewnością warta uwagi, toteż jeśli nie czytaliście, to zachęcam Was, abyście nadrobili zaległości. Ja tymczasem, przygotowuję się do seansu ekranizacji, choć najpierw przypomnę sobie "Lśnienie". A zatem Wam życzę udanej lektury, a sobie miłego seansu. 😉

| mroczne-strony.blogspot.com

Krótko po tym jak pierwszy raz przeczytałem "Lśnienie", a był to rok 2013, może ciut później, próbowałem zmierzyć się z "Doktorem Snem". Ten sequel wydany ponad trzy i pół dekady po pierwszym tomie, bardzo szybko jednak mnie przytłoczył i pamiętam, że po kilku rozdziała...

Rozwiń

Zwiń

Krótko po tym jak pierwszy raz przeczytałem "Lśnienie", a był to rok 2013, może ciut później, próbowałem zmierzyć się z "Doktorem Snem". Ten sequel wydany ponad trzy i pół dekady po pierwszym tomie, bardzo szybko jednak mnie przytłoczył i pamiętam, że po kilku rozdziałach, odłożyłem tę powieść na półkę. Przeleżała tam kilka lat, po czym ją sprzedałem (I polskie wydanie), a po kolejnych kilku latach wróciła do mnie jako część Kolekcji Mistrza Grozy. Teraz, po niemalże dekadzie, postanowiłem do niej wrócić i co by się nie działo, przeczytać do końca.

Na samym początku musicie wiedzieć, że "Doktor Sen" bardzo różni się od "Lśnienia". Ma zupełnie inny klimat, inną temperaturą, wrażliwość, porusza zupełnie inne tematy. "Lśnienie" było opowieścią o obłędzie i nawiedzonym hotelu, z kolei "Doktor Sen" to historia przede wszystkim o mrokach alkoholizmu oraz o klasycznej walce dobra ze złem, gdzie tymi złymi są dziwne istoty, które swą nieśmiertelność czerpią z cierpienia innych, a w szczególności dzieciaków z "esencją"/"lśnieniem", czyli tym czymś, czym dysponował mały Dan w "Lśnieniu".

No właśnie - Dan Torrance, to on jest tytułowym bohaterem "Doktora Sen". Tę opowieść King zaczyna krótko po eksplozji Panoramy, by potem przeskoczyć do XXI wieku. Dan jest więc już dorosłym facetem, który poszedł w ślady ojca. Nie, nie został pisarzem. Poświęcił się za to karierze alkoholika i teraz tuła się od miasta do miasta, od miasteczka do miasteczka, wlewając w siebie kolejne butle podłej gorzały i czmychając dalej, ilekroć wda się w poważniejsze mordobicie. Pewnego dnia, krótko po tym jak buchnął z portfela, dopiero co poznanej dziewczyny, 70 dolców, ląduje we Frazier - niewielkim miasteczku, gdzie spotyka kilku życzliwych ludzi, którzy pomagają mu wyjść z alkoholizmu. Jednocześnie poznajemy Abrę. Poznajemy ją w dniu jej narodzin i towarzyszymy przez kolejne lata. Abrę i Dana dzieli jakieś trzydzieści kilometrów, a łączy telepatyczna więź i podobne umiejętności oraz moc. Moc, której szuka, i którą żywi się grupa niebezpiecznych istot nazywająca siebie Prawdziwym Węzłem. Akcja powieści biegnie więc równolegle trzema torami, ale te niebezpiecznie zmierzają do jednego punktu przecięcia, więc katastrofa jest murowana...

"Doktor Sen" to jedna z tych powieści, które potrzebują dłuższej chwili, aby się rozkręciły. Czytając pierwsze rozdziały odniosłem wrażenie swego rodzaju chaosu, nieuporządkowania. Ciężko było mi ogarnąć dokąd tak naprawdę zmierza ta historia, zresztą do dziś nie mam pojęcia, czemu King napisał chociażby historię Andy. To postać, która pojawia się na samym początku i jest nakreślona tak, jakby była cholernie ważna, a potem niemal całkowicie znika, jakby była kolejną statystką. Myślę, że właśnie to - ta chaotyczność i kilka niepotrzebnych scen - odepchnęło mnie, gdy pierwszy raz sięgnąłem po tę powieść. Ale tym razem dobrnąłem do końca i wiecie co? Nie żałuję. "Doktor Sen" to bardzo dobra książka, w której znajdziecie sporo ze starego Kinga: silną dziecięcą postać, która tutaj jest taką łagodniejszą wersją Carrie, jest poturbowany przez życie główny bohater, jest małe amerykańskie miasteczko, są też ludzkie dramaty i chwile wzruszenia oraz spora dawka niesamowitości. Za to wszystko kochamy Kinga (choć niektórzy go nienawidzą 😉) i chyba facet zdaje sobie z tego sprawę, bo "Doktor Sen" oferuje wszystko, co w twórczości tego gościa najlepsze. To, no i oczywiście klasyczne już kingowskie dłużyzny i nie do końca potrzebne wątki, których na szczęście nie ma aż tak wiele.

Jeśli chodzi o horror, to mamy tu trochę duchów - starych znajomych z hotelu Panorama - ale przede wszystkim, fundamentem fabuły są niezwykłe zdolności Dana, Abry, no i ich antagonistów pod postacią Prawdziwego Węzła - grupy z piekła rodem, na której czele stoi niejaka Rose Kapelusz. Członkowie Prawdziwego Węzła, to swego rodzaju wampiry, jednak to nie krew jest im potrzebna do życia, lecz esencja jaśniejących dzieciaków. Aby wydobyć z nich jak najwięcej, poddają swe ofiary wielogodzinnym torturom. Zresztą, to właśnie krzyk jednego z katowanych chłopców ściąga uwagę małej Abry i to właśnie w tym momencie zawiązuje się cała intryga.

Postaciom "Doktora Sen" nie można odmówić barwności. Zresztą, Stephen King słynie z niebanalności swoich bohaterów. Sam Dan, którego przecież poznaliśmy w "Lśnieniu" jako małego chłopca, to postać bardzo złożona, z potężnym bagażem emocjonalnym i piętnem Panoramy. Jesteśmy świadkami, jak odbija się od dna i wychodzi na prostą i to jest piękne, bo daje nadzieję wszystkim tym, którzy tę nadzieję utracili. Ktoś powie: to tylko powieść, w prawdziwym życiu, pijak dostałby pięścią pod oko, a nie pomocną dłoń, ale nawet w naszych czasach cuda się zdarzają. Droga Dana z samego dna śmierdzącej rzygowinami i tanią whisky studni, na powierzchnię ma w sobie coś z baśni, coś z przypowieści, ale nade wszystko to piękna historia, w której zapewne King przemycił trochę samego siebie, wszak nie jest tajemnicą, że sam miał swego czasu problemy z różnymi używkami. Tak czy siak, kończy się na tym, że Danny zaczepia się w hospicjum i poza zwykłymi obowiązkami pielęgniarza, ma też inne, związane ze swoimi nadprzyrodzonymi umiejętnościami. Otóż, pomaga umierającym odejść w spokoju, można nawet powiedzieć, że przeprowadza ich bezpiecznie "na drugą stronę" i są to naprawdę chwytające za serducho sceny, które czyta się z łezką w oku.

Z biegiem kolejnych stron i rozdziałów akcja nabiera tempa, atmosfera się zagęszcza, a kulminacja całej opowieści tylko potwierdziła moje drugie wrażenie, że "Doktor Sen" to powieść bardzo dobra, zarówno jako sequel, jak i oddzielna historia, bo chociaż znając "Lśnienie" można wyciągnąć z tej opowieści znacznie więcej, to jednak spokojne można sięgnąć po "Doktora Sen" bez znajomości pierwszego tomu.

Choć "Doktor Sen", nie zajmie żadnego z miejsc w pierwszej trójce, ani pierwszej piątce, moich ulubionych książek Stephena Kinga, to jednak już przy TOP10 musiałbym się zastanowić. Ta opowieść jest z pewnością warta uwagi, toteż jeśli nie czytaliście, to zachęcam Was, abyście nadrobili zaległości. Ja tymczasem, przygotowuję się do seansu ekranizacji, choć najpierw przypomnę sobie "Lśnienie". A zatem Wam życzę udanej lektury, a sobie miłego seansu. 😉

| mroczne-strony.blogspot.com

Krótko po tym jak pierwszy raz przeczytałem "Lśnienie", a był to rok 2013, może ciut później, próbowałem zmierzyć się z "Doktorem Snem". Ten sequel wydany ponad trzy i pół dekady po pierwszym tomie, bardzo szybko jednak mnie przytłoczył i pamiętam, że po kilku rozdziała...

Rozwiń

Zwiń

Siedmioletni chłopiec w czasie pokazu magicznych sztuczek zostaje zamknięty w skrzyni, z której przenosi się do własnej sypialni. Od tego momentu nic już nie jest takie jak było, tak jakby nigdy nie wyszedł z tej skrzyni, a to czego doświadcza jest niekończącą się iluzją...

Kilkoro dziewczyn udaje się po zmroku do lasu, aby sprawdzić rzekome miejsce lądowania UFO. Na niewielkiej polanie znajdują jednak cyrkowy namiot, w którym za chwilę ma się odbyć przedstawienie. Nocy spektakl nie skończy się dla nich najlepiej...

Piotr właśnie ma zamiar ze sobą skończyć, gdy dzwoni telefon. Matka informuje go, że jego starszy brat właśnie popełnił samobójstwo. Jednak nic nie jest takie, jakim się wydaje, brat skrywał niebezpieczne tajemnice, a Piotr już wkrótce je pozna...

Do krakowskiego Centrum Analizy Snów przychodzi człowiek, który twierdzi, że lunatykuje i w czasie tego stanu bierze udział w tajemniczych spektaklach...

Cztery opowieści, każda inna, choć połączone ze sobą cienkimi nićmi, delikatnymi niczym pajęcza sieć. Dawid Kain w "Niejasnych spektaklach" funduje nam psychodeliczny taniec grozy, wymykający się rzeczywistości, zwykłemu pojmowaniu czasu i przestrzeni. Choć Kain ma na swoim koncie już ponad dziesięć samodzielnych tytułów i publikowała w licznych antologiach opowiadań, jakoś tak wyszło, że dotąd mijałem się z Jego twórczością. "Niejasne spektakle" to zatem pierwsza książka Dawida Kaina, jaką przyszło mi poznać i muszę Wam powiedzieć, że - kurcze, no - spodobały mi się Jego teksty. Od razu chciałbym zaznaczyć, że to nie jest horror w sensie stricte, bardziej opowiadania grozy, choć niejeden powie mi zaraz, że z jakąś domieszką przeróżnych podgatunków fantasy, których moim zdaniem jest zdecydowanie za dużo i tylko robi się we łbie galareta od nadmiaru zbytecznych informacji. Dla mnie to groza i chu... i kropka.

"Niejasne spektakle" otwiera opowiadanie "Na zawsze w dole". Chyba jest to najbardziej "ryjący banię" tekst ze wszystkich jakie tu znajdziecie. Trochę w klimacie Dawida Lyncha, trochę w stylistyce Szymona Majcherowicza (patrz. "Otwieram oczy"). Mocno psychodeliczny i surrealistyczny, a wiec coś co przypadnie do gustu tym, którzy lubią nieoczywistości. Dalej mamy "Noc widowiska", który przypomina zaginiony odcinek "Strefy mroku". Jest tu sporo niesamowitości, specyficzny klimat i mocne zakończenie. Z kolei "Ostatnie słowo" to emocjonalna, mroczna i niepokojąca opowieść w klimacie "Dziecka Rosemary". Ten niewielkich rozmiarów zbiór zamyka tekst "Derealizacja, kurtyna", który właściwie stanowi domknięcie motywu, towarzyszącego nam w poprzednich opowiadaniach.

Dawid Kain zadbał o różnorodność, każdy z czterech tekstów jest inny, ma inną atmosferę, tempo akcji, stylistykę. Dzięki temu całość czyta się bardzo przyjemnie. Niespełna 120 stron to jednak przyjemność na dość krótko, ale przecież nie każda książka musi być rozmiarów "Trupiej otuchy", prawda? No dobra, to nieco skrajny przypadek, ale lektury na jedno popołudnie też potrafią być zajmujące i "Niejasne spektakle" to jedna z nich.

Jako fan okładek, chciałbym wspomnieć też o bardzo klimatycznej pracy Joanny Widomskiej, która ilustruje "Niejasne spektakle". Okładka robi tu dużą robotę i oddaje atmosferę tego zbioru. Pozycja jak najbardziej godna uwagi, zwłaszcza dla miłośników subtelnej grozy, do których sam się zaliczam. 😍

| mroczne-strony.blogspot.com

Siedmioletni chłopiec w czasie pokazu magicznych sztuczek zostaje zamknięty w skrzyni, z której przenosi się do własnej sypialni. Od tego momentu nic już nie jest takie jak było, tak jakby nigdy nie wyszedł z tej skrzyni, a to czego doświadcza jest niekończącą się iluzją...

Kilkoro dziewc...

Rozwiń

Zwiń