Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Powyższy zbiór opowiadań Cărtărescu jest napisany z prawdziwym kunsztem - podczas gdy współczesna moda opowiadaczy sugeruje nacisk na dialogi i zwięzłą akcję, żeby nie zanudzić czytelnika (a przy tym formalnie tak upodabniając je do całej reszty) Cărtărescu stawia na klasyczny sposób narracji. Bo i rzeczywiście, choć konwencja tych opowiadań zakrawa na realizm magiczny, to sama narracja przywodzi na myśl klasycznego opowiadacza w fotelu, który powolutku snuje swą opowieść o Rumunii swojego dzieciństwa, a my wszyscy się wokół niego zbieramy.

Każde z pięciu opowiadań jest taką właśnie formą czystej narracji, w której wypowiedzi ewentualnie wywiązują się w mowie zależnej a ich bohaterami są prawie zawsze dzieci lub osoby skrajnie wrażliwe, a gdzieś zza kurtyny wyłania się element magiczny. Świetnie wpasowuje się to w historie o nostalgii, a więc o zniekształconym obrazowaniu swojej przeszłości, pozbawionej znamion rzeczywistych ram historycznych. Mamy tu gracza rosyjskiej ruletki, który stale podnosi stawkę, dziewczynka, która dostaje muszelkę od tajemniczego chłopca i opowiada mu o swoich snach, jedno z opowiadań rozpoczyna się kilkudziestostronicowym opisem malowania się, w którym podstawowe czynności zręczne przeplatane są retrospektywami i przemyśleniami bohatera, w taki sposób, że nie nudzimy się nawet w tym długim prologu.

Trudno pisać o tej literaturze konkretnie właśnie z tego powodu - wydawnictwo KK próbując zachęcić do jej czytania na tyle książki zdradziło zakończenie jednego z opowiadań. Bo ta właśnie zręczność Cărtărescu sprawia, że ta literatura tak pochłania i tak trudno o niej pisać (i po trosze fakt, że to jednak opowiadania). Tempo opowieści jest powolne, pełne poetyckich opisów i zręcznego przeskakiwania między brutalnością a wrażliwością. Pisarz zręcznie przechodzi od rzeczywistości do onirymu, od brutalności do wrażliwości i od prawdy do fikcji (bo też bawi się z czytelnikiem nakładając biograficzne reminiscencje czy czyniąc bohaterem jednego z opowiadań autora drugiej), a przy tym nie zatraca swojej historii, jak to niektórzy mają w zwyczaju, gdy tak dopracowują warstwę językową.

Zarówno z technicznego punktu widzenia, jak i efektu na czytelniku (tj. mnie konkretnie) prawdziwa perełka wśród zbiorów opowiadań, jeden z moich faworytów i jak na razie ulubiony rumuński pisarz. Niektóre opowiadania miały słabe momenty, ale zawsze po zakończeniu czułem, że ta literatura mi się "nie zleje" z niczym innym - a Ruletkarz chyba jest moim ulubionym opowiadaniem wszech czasów.

Powyższy zbiór opowiadań Cărtărescu jest napisany z prawdziwym kunsztem - podczas gdy współczesna moda opowiadaczy sugeruje nacisk na dialogi i zwięzłą akcję, żeby nie zanudzić czytelnika (a przy tym formalnie tak upodabniając je do całej reszty) Cărtărescu stawia na klasyczny sposób narracji. Bo i rzeczywiście, choć konwencja tych opowiadań zakrawa na realizm magiczny, to...