Akcja książek Brytyjki zwykle rozgrywa się w czasach wiktoriańskich, nie inaczej jest tym razem. Druga połowa XIX wieku w Wielkiej Brytanii to okres szczególnie rygorystycznej moralności, w którym jednak paradoksalnie rozkwitła prostytucja. To także epoka przemian społecznych, które owocowały między innymi poszukiwaniami własnej tożsamości seksualnej. Waters w „Muskając aksamit” przedstawia kobietę nie jako obiekt pożądania, jak na ogół widzą ją mężczyźni, lecz jako kogoś kto sam pożąda. Bohaterka książki, Nancy Astley, przejdzie długą drogę zanim sobie z tym pożądaniem poradzi. Zostanie odtrącona przez kochankę, dla której słowo „lesbijka” (wówczas zupełnie nowe określenie) to najgorsza obelga, zboczy na ścieżkę nierządu i zostanie męska prostytutką w przebraniu, a następnie…Może niech to będzie dla Czytelników niespodzianką, bowiem losy Nancy, jej życiowe wybory i zachowanie są bardzo nieprzewidywalne. Do tego stopnia, że można się zastanawiać, czy to nie za dużo, jak na jedną bohaterkę. Przez pewien czas Nancy jest gwiazdą kabaretu, od tego zresztą zaczynają się jej kłopoty. Zafascynowana swoją ukochaną Kitty, gwiazdą wodewilu, którą nie jeden raz podziwiała na scenie, przeprowadza się z nią do Londynu, a tam z czasem zaczyna towarzyszyć jej podczas występów. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że obydwie występują w kostiumach mężczyzn. W spodniach i fraku Nancy czuje się na tyle dobrze, że to z nimi zwiąże swoją dalszą, samotną już, przyszłość. Zdradzona i oszukana będzie musiała znaleźć zajęcie i zarobić na życie a jako – jakby nie patrzeć – aktorce, przyjdzie jej to zadziwiająco łatwo.

Sarah Waters pozwala swoim czytelnikom poznać kobiecy punkt widzenia na seks, homoseksualizm i cielesność. Przedstawia różne postawy – lesbijki, które się siebie wstydzą, takie, które dopiero szukają własnej tożsamości, jak i te, które już dawno ją zaakceptowały.
I co ciekawe, w świecie, który kreuje jest ich bardzo wiele. Autorka pokazuje, że swojej seksualności nie można się wyprzeć, nie da się z niej wyleczyć czy o niej zapomnieć. Można nie lubić postaci Nancy, zwłaszcza, że autorka nie robi zbyt wiele, żeby ją w naszych oczach ocieplić, ale trzeba pochwalić jej ostateczny wybór – kiedy odkrywa co tak naprawdę jest jej w życiu potrzebne, jak chce żyć i co da jej szczęście. Nie da się żyć w niezgodzie z samym sobą i Nancy boleśnie się o tym przekonuje.

W debiucie Waters nie brakuje śmiałych scen erotycznych. Ich język jest jednak dostosowany do opisywanych czasów, bywa momentami powściągliwie wulgarny, ale nie razi dosadnością. Sceny erotyczne są po prostu napisane tak jak napisałoby się je te ponad sto lat temu. Narracja pierwszoosobowa wymogła na autorce dużą staranność, jeśli chodzi o stylizację języka i pod tym względem można doszukać się niedociągnięć (np. raczej nie mówiono wtedy, że ktoś jest czyjąś dziewczyną), jednak sama atmosfera epoki wiktoriańskiej została oddana z pieczołowitą dokładnością. Brudne londyńskie bruki, ciasne, zimne pokoiki czy oszałamiające kolorami kabarety – każde z tych miejsc można sobie dokładnie wyobrazić podczas lektury, jak również poczuć ówczesny klimat społeczny i panującą mentalność.

„Muskając aksamit” to powieść, która na pewno nie spodoba się wszystkim, zwłaszcza tym, którzy inność traktują z rezerwą. Historia utraconej niewinności młodej dziewczyny robi jednak wrażenie i nie pozostawia obojętnym. Momentami szokuje, budzi niesmak, wywołuje naprawdę całe spektrum emocji, których możecie się po niej nie spodziewać.

Malwina Sławińska