Oczywiście nie zawsze medycyna znała odpowiedzi na wszystkie bolączki związane z funkcjonowaniem i problemami ludzkiego ciała. Zdarzały się choroby, które nie tylko rzucały najwytrwalszych z wytrwałych na kolana, ale i odmieniały oblicze znanego nam świata. Nic więc dziwnego, że hemofilia wśród rodów królewskich była prawdziwym przekleństwem. I nie chodzi nawet o jej nieuleczalność. Prawdziwym wyzwaniem było spojrzenie w oczy własnego dziecka i próba zareagowania na słowa: „czy jak umrę, to przestanie tak boleć?”.

Jürgen Thorwald był prawdziwym pasjonatem postępu medycznego i związanych z nim zagwozdek. Nic więc dziwnego, że koniec końców zajął się tematem hemofilii w europejskich rodzinach książęcych. Autor przybliża nam więc trzy reprezentatywne przypadki: eksnastępcy tronu hiszpańskiego Alfonsa (1907–1938), księcia pruskiego Waldemara (1889–1945) oraz carewicza Aleksego (1904–1918). Mamy zatem okazję przyjrzeć się podobieństwom w objawach oraz różnicom w podjętych próbach leczenia.

Thorwald tym razem zrezygnował z typowego kronikarskiego podejścia na rzecz bardziej urozmaiconych form. Najpierw wspomniany wcześniej Alfons przybliża nam swoje życie i to, z czym się zmagał od małego. Przez to, że jego losy poznajemy najpierw, rozdział ten ma duży walor edukacyjny. Zwłaszcza dla osób, które mają znikome pojęcie o hemofilii. W kolejnych rozdziałach autor od tego ucieka, gdyż ewidentnie miał świadomość, że nie ma sensu powtarzać tego samego trzy razy. Dlatego też później skupia się również na osobach odpowiadających za leczenie.

W drugiej części książki akcja dzieje się na przestrzeni kilku ostatnich dni życia księcia Waldemara, dzięki czemu widzimy, jak tragiczne i bolesne może być nieotrzymanie pomocy na czas. Natomiast w trzeciej części Thorwald przybliża nam nie tylko losy carewicza, ale i fascynujące próby leczenia podejmowane przez lekarzy i Rasputina. Myślę, że jest to fantastyczny punkt wyjścia do nigdy niepowstałej książki o znaczeniu siły ludzkiego umysłu podczas leczenia. Rasputin z całą pewnością był postacią niezwykle charyzmatyczną i umiejącą wykorzystać swe wyjątkowe umiejętności (nie zawsze w dobrym celu). Jego wpływ na carewicza był niebagatelny i jasno nam pokazuje, jak istotna może być rola hipnozy w wychodzeniu z choroby. Część z was zapewne i tak będzie wątpiło w skuteczność takich metod, ale wszyscy doskonale wiemy, że zdarzają się jednostki o niezwykłej sile przekonywania. I osoby podatne na wpływ, zwłaszcza kiedy nie ma już nadziei.

Thorwald – dla porządku – wskazuje również „źródło” problemu, jakim była hemofilia w królewskich i książęcych rodach. I chociaż trudno nazwać „Krew królów” kompleksowym dziełem dotyczącym tej choroby, to jednak specyficzny styl autora i pasja, z jaką tłumaczy i opowiada, sprawiają, że książkę czyta się szybko. Również obcowanie z czymś nietypowym powoduje, że dużo z lektury pozostaje w głowie. Więc jeżeli temat was nie odstręcza, to zdecydowanie polecam.

Michał Wnuk