Co prawda większość charakterystycznych duetów pochodzi z innego medium, ale i w literaturze znajdziemy kilka (a może i kilkanaście) naprawdę bardzo dobrych par. Wystarczy wspomnieć: panów Vandemara i Croupa z „Nigdziebądź” Gaimana, Sherlocka Holmesa i Doktora Watsona znanych z prozy Doyle’a czy Romea i Julię, których tragiczną miłość opisał w swym dramacie Szekspir. Kevin Barry w „Nocnym promie do Tangeru” poszedł tym samym – co bardziej znani koledzy – tropem i zaserwował czytelnikom naprawę mocny i zapadający w pamięć duet.

Maurice Hearne’a i Charliego Redmonda poznajemy czekających w budynku portu w znajdującym się na południu Hiszpanii miasteczku – Algeciras. Kto tam był, ten wie, że przylegające do przystani ulice są – delikatnie mówiąc – nieciekawe. Pełno tam ludzi obserwujących przyjezdnych, przez co poczucie bezpieczeństwa jest dosyć niskie. Jednak naszych bohaterów nie sprowadza tam chęć wycieczki, a poszukiwania. Nie wiedzą dokładnie, kiedy córka jednego z nich przybędzie, wiedzą jednak, że odbędzie się to w przeciągu najbliższych dwudziestu czterech godzin. Mają więc czas, aby porozmawiać, nie tylko z sobą, ale i z osobami, które mogą wiedzieć, gdzie jest Dilly.

Kevin Barry niezwykle lirycznie i melancholijnie przybliża nam losy Maurice’a i Charliego. Powoli, niespiesznie zdradza nam szczegóły z ich burzliwej młodości. Stopniowe odsłanianie kart powoduje, iż nasz obraz dwóch panów diametralnie się zmienia. Początkowo – jeszcze w Algeciras – widzimy dwóch zatroskanych przyjaciół, aby z czasem przekonać się, że połączyło ich coś więcej niż tylko wspólnie prowadzony biznes – czyli handel narkotykami. Chociaż osiągnęli już zacny wiek pięćdziesięciu wiosen, to jednak wciąż postronni obserwatorzy mogą zobaczyć, iż zachowali nie tylko błysk w oku, ale i trochę młodzieńczej krzepy. Prawdopodobnie dlatego, że łączy ich wspólny cel – raz jeszcze zobaczyć Dilly.

Wykreowane postacie to oczywiście największy plus powieści. Zachęcam jednak do tego, aby również skupić się na warstwie językowej. Autor swym oszczędnym stylem ukazuje esencję życia dwóch podstarzałych irlandzkich gangsterów. Skupia się wyłącznie na tym, co jest najistotniejsze, oszczędzając nam stron pełnych wewnętrznych rozmyślań i rozważań. Wszystko to zostało zrzucone na nas, czytelników. To nam pozostawiona jest interpretacja zdarzeń, decyzji i zachowań. To my rozstrzygamy, czy przyjaźń i miłość cokolwiek znaczą, czy cel uświęca wszystkie środki, czy w tym szaleństwie jest metoda, a także ile we współczesnym świecie znaczy wybaczenie.

Przyznam się, że jest to dopiero moja druga przeczytana książka od Wydawnictwa Pauza, ale zdecydowanie nie ostatnia. Naprawdę jestem zachwycony tym, jak dużą wagę przywiązują do selekcji powieści, które później znajdują się w planie wydawniczym. Tym samym dostajemy książki niepokorne, wymagające, oryginalne i trudne do sklasyfikowania. „Nocny prom do Tangeru” tylko to potwierdza. Opisanie zawiłych meandrów psychiki dwóch gangsterów, a także ich pokręconych i splecionych losów z całą pewnością zadowoli każdego. A przynajmniej każdego, kto zada sobie trudu, aby po lekturze na chwilę się zadumać i spróbować wyciągnąć coś więcej niż bluzgi i czarny humor.

Michał Wnuk