Dzieje fortyfikacji Warszawy wyraźnie wskazują, że prawdziwe są słowa
wybitnego rosyjskiego fortyfikatora Konstantego Wieliczki, który podczas
odczytu 5 grudnia 1921 roku powiedział siła twierdzy zależy nie od siły
dział i fortów, lecz od ducha załogi i wartości komendanta twierdzy.
Warszawa wielokrotnie dowiodła szczególnie w 1794 i 1939 roku że
Wieliczko miał rację. Rosjanie w sierpniu 1915 roku oddali potężną
twierdzę Warszawa praktycznie bez wystrzału, natomiast doraźnie
zorganizowana obrona we wrześniu 1939 roku, wsparta wielkim patriotyzmem
i heroizmem obrońców i ludności cywilnej, wytrzymała niemieckie
oblężenie przez trzy tygodnie. Podobnie było latem 1794 roku, gdy lud
Warszawy pod dowództwem zdolnego i zdecydowanego generała Tadeusza
Kościuszki zmusił do odstąpienia połączone wojska prusko-rosyjskie.
Książka Lecha Królikowskiego to nie tylko kompendium wiedzy dla
varsavianistów, ale przede wszystkim prezentacja fortyfikacji
warszawskim jako przykładu wybitnych rozwiązań
achitektoniczno-urbanistycznych.