O tym, że człowiek jest najbłyskotliwszym ze stworzeń chodzących po ziemi, wiemy chyba wszyscy. Przekonani o własnej wyższości nad innymi gatunkami, możemy okazać się niestety całkowitymi ignorantami, niedostrzegającymi tego, jakie bogactwo różnorodności kryje w sobie świat zwierząt. Książka Kathariny Jakob próbuje zmierzyć się z popularnymi mitami dotyczącymi inteligencji bezkręgowców, ptaków czy niektórych ssaków. Czy gołębie bądź wrony faktycznie posiadają maleńkie, ptasie móżdżki? Kiedy przeczytacie o ich dokonaniach, z całą pewnością zmienicie zdanie.

„Ukryty geniusz zwierząt” doskonale wpisuje się w nurt książek popularnonaukowych, adresowanych do szerszego grona odbiorców, pragnących przybliżyć sobie mniej znane fakty ze świata roślin i zwierząt w sposób prosty i przystępny, bez zbędnej terminologii. Z tego względu pozycja może nieco rozczarować czytelników lepiej obeznanych z tematem. Natomiast dla osoby dopiero zgłębiającej tajniki przyrody będzie świetną rozrywką, dostarczającą przy okazji mnóstwo cennej wiedzy.

Autorka koncentruje swoje poszukiwania wokół kilku wybranych gatunków. Skupia się na kaszalotach, gołębiach i krukach, psach czy ośmiornicach. Przytacza ogromną liczbę eksperymentów, które świadczą o tym, iż nasi skrzydlaci przyjaciele świetnie rozpoznają kształty, zaś psi towarzysze lepiej odgadują nastroje swoich właścicieli niż przedstawiciele z gatunku człekokształtnych. Badaczka zastanawia się również nad znaczeniem pszczelego tańca czy dźwięków wydawanych przez nieświszczuki. Czy sposób, w jaki te gatunki się komunikują, sprawia, że możemy dopatrywać się istnienia zwierzęcego języka?

„Ukryty geniusz zwierząt” rozprawia się z poglądem, że tylko ludzie są zdolni do nawiązywania głębszych relacji z innymi osobnikami. Co więcej, autorka udowadnia, iż w świecie zwierząt możliwe są również przyjaźnie międzygatunkowe! Nie ukrywa jednak, że przeprowadzanie niektórych eksperymentów wydaje się w dalszym ciągu niezwykle trudne, a wyniki łatwo zakwestionować. Mimo wszystko ich rezultaty są szalenie istotne, gdyż mają „dla ludzi o wiele większe znaczenie niż tylko wyjaśnienia zdumiewających zdolności jakiegoś gatunku. Z tego powodu porównawcze analizowanie kognitywnych zdolności u zwierząt i człowieka odgrywa tak zasadniczą rolę do zrozumienia nas samych. Ani człowiek nie jest przy tym redukowany do poziomu zwierzęcia, ani zwierzę nie jest uczłowieczane”.

Książka ma też duże znaczenie w świetle niedawno opublikowanego raportu ONZ, ostrzegającego przed biologiczną zagładą. Wielu gatunkom, o których Katharina Jakob pisze w swojej publikacji, grozi wymarcie albo ich populacja uległa znacznemu skurczeniu. Wprawdzie w „Ukrytym geniuszu zwierząt” są na ten temat jedynie drobne wzmianki, jednak zachodzące obecnie procesy idealnie podsumowane zostały przez Hala Whiteheada, mówiącego o zmniejszającej się corocznie liczbie kaszalotów: „Tracimy tutaj wiedzę, bezpowrotnie”.

Ewa Szymczak