Historia filozofii starożytnej. Tom III: Systemy epoki hellenistycznej

Reale zadbał o ciągłość narracyjną swojego cyklu. Dlatego też trzecią część sagi o filozofii starożytnej rozpoczyna od zarysu historycznego, a następnie, co ważniejsze, objaśnia, jakie były dalsze dzieje filozofów, którzy naśladowali/byli kontynuatorami myśli sokratejskiej, platońskiej i arystotelejskiej. Jakie wprowadzili modyfikacje czy zmiany, co zagubili a co dodali i w końcu dlaczego płodność tego, co kultywowali, się wyczerpała. I dopiero wówczas bierze pod lupę nowe szkoły powstały w epoce hellenistycznej: epikureizm, stoicyzm i sceptycyzm. Omawia po kolei każdą z nich, przedstawia ich założycieli i najważniejszych przedstawicieli, przedstawia ich założenia na różnych płaszczyznach: ontologicznych, epistemologicznych, etycznych itd.

Klasycznie dla całej serii, przy omawianiu danego filozofa Reale zaczyna od noty biograficznej, którą umieszcza w przypisach, tak aby dać czytelnikowi zarys życiorysu, wzmiankując też o pozostawionych dziełach lub źródłach na jego temat, później zaś tematycznie dzieli jego poglądy na ontologiczne, epistemologiczne, etyczne i tak dalej, i każdym z osobna się przygląda, jednocześnie wskazując między nimi powiązania i wykazując, że już po Platonie każdy nowy nurt filozoficzny starał się zbudować spójny system, próbujący całościowo ująć sedno rzeczywistości.

Reale jak zwykle dotyka wszystkiego, co najważniejsze, ma się wrażenie, że nie zapomina o niczym, opowiada szczegółowo, zaś z drugiej strony stara się nie popadać w przesadnie rozległe dygresje i skupić się na tym, co rzeczywiście istotne. Ponownie zwraca też uwagę na tych mniejszych filozofów - tych, którzy nie zapisali się w historii filozofii wielkimi literami, ale na swój sposób byli istotni, i w ten sposób ratuje ich od całkowitego zapomnienia. Jako fan Platona i bardziej duchowych nurtów filozofii, Reale raczej nie sympatyzuje z materialistycznymi szkołami – epikurejską i stoicką, mówi zresztą o tym, co uważa za ich słaby punkt, ale przedstawia je na tyle obiektywnie, na ile jest to możliwe.

Co jeszcze jest świetne w tej serii – Reale omawia każdą z założonych szkół filozoficznych, rozprawia na temat ich dziejów, ich rozwoju, wzlotów i upadków, kryzysów i innowacji, wylicza po kolei kolejnych scholarchów czy też, powiedzielibyśmy dzisiaj, dyrektorów tych szkół i ocenia, jaka była kondycja tych szkół za czasów każdego z tych dyrektorów, jakie zachodziły w nich zmiany i tak dalej. Jest to rzecz wyjątkowa. Reale skrupulatnie i drobiazgowo pamięta o tym wszystkim i nie gubi tego wątku konstrukcyjnego, ani żadnego innego.

Co ponadto jest godne odnotowania – we wszystkich tomach przytacza obficie wypowiedzi innych historyków, zarówno współczesnych badaczy historii filozofii, jak i historyków starożytnych. Zestawia te wypowiedzi ze sobą i ponadto komentuje je, odnosi się do nich. Czasem po to, aby się nie zgodzić, czasem by wdać się w polemikę, czasem by zwrócić uwagę na jakiś szczegół, a czasem by się pod czyimiś słowami podpisać. Pokazuje to wielką erudycję Realego, znajomość opracowań swoich kolegów po fachu i umiejętną pracę nad tekstem, jak również powoduje to, że cała jego saga jest intertekstualną ucztą, wielopłaszczyznową w swojej konstrukcji, bo i na omawianie faktów, jak i na polemikę się tu miejsce znalazło.

Reale zadbał o ciągłość narracyjną swojego cyklu. Dlatego też trzecią część sagi o filozofii starożytnej rozpoczyna od zarysu historycznego, a następnie, co ważniejsze, objaśnia, jakie były dalsze dzieje filozofów, którzy naśladowali/byli kontynuatorami myśli sokratejskiej, platońskiej i arystotelejskiej. Jakie wprowadzili modyfikacje czy zmiany, co zagubili a co dodali i w...

Wspaniale opracowanie w IV tomach z suplementem. (Jest też jednotomowy wybór). Niezbędny w pracy naukowej i dla bibliofilów. Polecam! PS Pokazuje też, jak bardzo ogranicza brak znajomości łaciny i greki klasycznej. (O języku staro-cerkiewno-słowiańskim napiszę przy innej okazji).

Wspaniale opracowanie w IV tomach z suplementem. (Jest też jednotomowy wybór). Niezbędny w pracy naukowej i dla bibliofilów. Polecam! PS Pokazuje też, jak bardzo ogranicza brak znajomości łaciny i greki klasycznej. (O języku staro-cerkiewno-słowiańskim napiszę przy innej okazji).

W trzecim tomie historii filozofii starożytnej Reale opowiada o dalszych losach szkół sokratyków mniejszych, akademii Platona oraz szkoły Arystotelesa. Większą część książki zajmuje jednak prezentacja trzech nowych szkół, które pojawiły się w Grecji w epoce hellenistycznej, a mianowicie: Epikurejczyków, Stoików i Sceptyków.

Wykłady są poprowadzone świetnie, tak jak zresztą również w poprzednich tomach cyklu. Rekonstrukcja poglądów przedstawionych szkół jest przekonująca i mocno poparta tekstami źródłowymi. W tej pozycji, bardziej niż w poprzednich, przeszkadza platonizująca optyka autora, który materialistyczne szkoły epoki hellenistycznej odbiera, w pewnym sensie, jako regres filozofii. Nie można jednak zarzucić mu braku obiektywizmu w przedstawionych rekonstrukcjach, stara się jak najlepiej zrozumieć i omówić te kierunki, co sumarycznie czyni tę pozycję zdecydowanie godnym kontynuatorem dwóch poprzednich tomów.

W trzecim tomie historii filozofii starożytnej Reale opowiada o dalszych losach szkół sokratyków mniejszych, akademii Platona oraz szkoły Arystotelesa. Większą część książki zajmuje jednak prezentacja trzech nowych szkół, które pojawiły się w Grecji w epoce hellenistycznej, a mianowicie: Epikurejczyków, Stoików i Sceptyków.

Wykłady są poprowadzone świetnie, tak jak zresztą...

świetny podręcznik...
polecam

świetny podręcznik...
polecam

Bardzo dobrze napisane, pogłębiona analiza starożytnej filozofii, dużo ciekawych wątków pominiętych u Tatarkiewicza. Język przejrzysty, współczesny.

Bardzo dobrze napisane, pogłębiona analiza starożytnej filozofii, dużo ciekawych wątków pominiętych u Tatarkiewicza. Język przejrzysty, współczesny.