Zdecydowanie jedna z lepszych pozycji w serii „Historyczne Bitwy”. Opisuje początkową fazę kampanii Napoleona w Rosji w 1812 r., zakończoną bitwą o Smoleńsk w połowie sierpnia tegoż roku. Bitwa ta nie odegrała większej roli z czysto militarnego punktu widzenia. Dowództwo rosyjskie przyjęło ją tylko ze względu na nastroje żołnierzy oraz społeczeństwa, angażując zresztą do obrony miasta ograniczone siły. Dla Napoleona stanowiła swego rodzaju „nagrodę pocieszenia”, po niepowodzeniu kolejnej próby zmuszenia Rosjan do generalnej batalii. Cesarz przyjął walkę, licząc na zniszczenie przynajmniej części wojsk rosyjskich i nie bacząc na bardzo niekorzystne uwarunkowania – konieczność szturmowania silnych umocnień Smoleńska. Miasto ostatecznie zdobył, jednak Rosjanie wycofali się spokojnie po odparciu wszystkich szturmów i celu zasadniczego nie osiągnął. Wojska napoleońskie poniosły przy tym znaczne straty, zniszczeniu uległa też sama miejscowość. Rola batalii polegała na tym, że po niepowodzeniu pierwotnego planu, wbrew wcześniejszym zapowiedziom oraz naleganiom marszałków, Napoleon zrezygnował z zatrzymania wojsk w Smoleńsku, reorganizacji sił i dokończenia kampanii w następnym roku. Zamiast tego, pomimo późnej już pory roku, ruszył dalej na wschód, w kierunku Moskwy. Jak wiadomo, decyzja ta doprowadziła ostatecznie do katastrofy. Wszystkie te niuanse Autor wyjaśnia w sposób dokładny i wyczerpujący.
Zaletą pracy jest również ograniczenie do minimum zarysu przyczyn politycznych wojny oraz rezygnacja z omawiania organizacji, uzbrojenia, taktyki itp. walczących armii. Kwestie te były już wielokrotnie opisywane i są dobrze znane zainteresowanym czytelnikom (zwłaszcza w odniesieniu do organizacji armii napoleońskiej). A nie brakuje przecież książek z serii „Historyczne Bitwy”, w których tego rodzaju opisy zajmują często więcej niż połowę objętości danej monografii.
Kolejna zaleta to rzeczowe omówienie udziału wojsk polskich w tym etapie kampanii oraz w samych walkach o Smoleńsk (był to praktycznie chrzest bojowy korpusu polskiego). A. Dusiewicz przedstawia ten udział w sposób bardzo obiektywny, unikając narodowego zadęcia i hurraoptymizmu. Obok uczuć patriotycznych, odwagi i nieustępliwości wojsk polskich dostrzega też rozliczne mankamenty: złą organizację, brak doświadczenia, niekompetencję dowództwa w kwestii zaplanowania przemarszów. Wskazuje, iż korpus polski podczas pochodu na Smoleńsk poniósł olbrzymie straty tzw. „marszowe” (wynikające z braku zaopatrzenia oraz niemożności wytrzymania tempa przez wielu niedawno wcielonych w szeregi żołnierzy). Straty takie były wówczas czymś normalnym, w przypadku wojsk polskich sięgnęły jednak w ciągu dwóch miesięcy kampanii aż 50 % stanu wyjściowego, co zwróciło nawet uwagę Napoleona i wywołało bardzo cierpkie komentarze na temat wartości oraz zaangażowania oddziałów wystawionych przez Księstwo Warszawskie. Aby zatrzeć tę złą opinię, Polacy szturmowali Smoleńsk z wyjątkową odwagą, ponosząc przy tym duże straty. Cesarz docenił tę postawę, nagradzając oficerów i żołnierzy licznymi odznaczeniami (w tym wielu osobiście). Nie zmieniało to jednak faktu, iż Polakom również nie udało się złamać oporu Rosjan, podobnie zresztą jak i innym oddziałom Wielkiej Armii. Raz jeszcze należy tutaj podkreślić, iż wojska napoleońskie, wykonując rozkazy Cesarza, atakowały przeciwnika w bardzo niekorzystnych warunkach. Tym niemniej, tego rodzaju cienie bywają niezbyt często poruszane w naszej, ogólnie hurrapatriotycznej, historiografii.
A. Dusiewicz w dużym stopniu odwołuje się do relacji uczestników wydarzeń (po obydwu zresztą stronach),utrwalonych w wielu pamiętnikach, wydawanych drukiem głównie w XIX i początkach XX w. W nieco mniejszym stopniu korzysta ze źródeł dokumentowych. Bardzo wiele informacji czerpie natomiast z przedwojennej pracy wybitnego historyka wojskowości i znawcy tematyki, M. Kukiela, który „manewrowi smoleńskiemu” Napoleona w 1812 r. poświęcił osobną monografię (dość trudno obecnie dostępną). O tych zapożyczeniach uważny czytelnik może się dowiedzieć tylko starannie śledząc przypisy (ze wspomnianej monografii pochodzi np. duża część cytowanych opisów pamiętnikarskich). Na plus Autorowi należy jednak zaliczyć wskazanie roli pracy M. Kukiela przy powstaniu obecnego opracowania choćby w takiej formie.

Zdecydowanie jedna z lepszych pozycji w serii „Historyczne Bitwy”. Opisuje początkową fazę kampanii Napoleona w Rosji w 1812 r., zakończoną bitwą o Smoleńsk w połowie sierpnia tegoż roku. Bitwa ta nie odegrała większej roli z czysto militarnego punktu widzenia. Dowództwo rosyjskie przyjęło ją tylko ze względu na nastroje żołnierzy oraz społeczeństwa, angażując zresztą do...

Najlepszy obok Fuengiroli "napoleoński" habek (a być może w ogóle najlepszy habek).

Nowy punkt widzenia i świeżość po latach napoleońskiego, "polskiego" cementu - nareszcie.

Najlepszy obok Fuengiroli "napoleoński" habek (a być może w ogóle najlepszy habek).

Nowy punkt widzenia i świeżość po latach napoleońskiego, "polskiego" cementu - nareszcie.

Zastanawiam się czy Smoleńsk Andrzeja Dusiewicza nie jest najlepszym HB-kiem jaki przeczytałem. Monografia zawiera wszystko co powinna: wyprawę 1812 roku, marsz na Smoleńsk, bitwę i pokłosie zajęcia miasta. Sama bitwa jest bardzo ciekawie opisana, zawiera wiele zapisków i wspomnień członków kampanii (również Polaków),obfituje w liczne ciekawostki.

Aż się prosiło by autor nie kończył akcji tylko dalej opisywał losy felernej kampanii pamiętnego roku 1812. Dobrą puentą było wyznanie Napoleona po latach: "Dałem się pociągnąć".

Zastanawiam się czy Smoleńsk Andrzeja Dusiewicza nie jest najlepszym HB-kiem jaki przeczytałem. Monografia zawiera wszystko co powinna: wyprawę 1812 roku, marsz na Smoleńsk, bitwę i pokłosie zajęcia miasta. Sama bitwa jest bardzo ciekawie opisana, zawiera wiele zapisków i wspomnień członków kampanii (również Polaków),obfituje w liczne ciekawostki.

Aż się prosiło by autor...