Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Niecenie tej samodzielności myśli w dziewczętach wiejskich jest właśnie poczytywane w szkole przez duszpasterzy za minus i wywołuje ową zaciętą walkę kleru o ducha kobiety - o utrzymanie jej nadal pod swym wyłącznym wpływem - o możność ogłupiania jej jako podległej i biernej istoty.

Można być kurką domową całe życie, gotować, sprzątać, dreptać, ale gdy się to wszystko robi z myślą, że się jest spójnią rodziny, potężnym ogniwem w łańcuchu ludzkości, nie będzie to życie rozpierzchnięte na drobiazgi".

Chodziło też być może może o unikanie dysproporcji podczas regularnych spotkań z chłopkami, na których szacunku zależało ziemiankom. Dziedziczka nie mogła sprawiać wrażenia, że się wywyższa.

Do utraty posiadłości ziemskich dochodziło w wyniku decyzji politycznych, wywłaszczeń, często też niepowodzenia finansowego rodziny. Wiadomo jednak, że utrata albo zmniejszenie majątku nie powodowały ani natychmiastowego wypisania z grona ziemiańskich znajomych czy rodziny, ani zerwania kontaktów towarzyskich.

Perfekcyjne panie domu, wspierające mężów, społecznice, wierzące - tak można scharakteryzować ziemianki na podstawie tekstów prasowych, wspomnień o kobietach, pamiętników oraz listów.

Kobieta miała więc odgrywać rolę tej, która inspiruje. Była to pozycja służebna, a jednak nie wydawała się najgorsza w porównaniu z sytuacją chłopek mieszkających blisko dworów.