Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Bardzo solidnie napisana praca o mało w Polsce znanym konflikcie, który odegrał jednak wielką rolę w dziejach regionu kaukaskiego oraz w dziejach kadżarskiego Iranu. Wojna 1826-1828 przyniosła Rosji drugie kolejne zwycięstwo nad armią perską, w efekcie zaś ustaliła granicę rosyjsko-irańską na rzece Arakses: jest to dzisiejsza północna granica Iranu. Wojna ta była kontynuacją wcześniejszego konfliktu z lat 1804-1813, ale jej efektem było nie tylko umocnienie pozycji Rosji na południowych stokach Kaukazu. W wyniku tej wojny Rosjanie zaczęli intensywnie ingerować w wewnętrzne sprawy perskie, a znacznym zmianom uległa sytuacja demograficzna na Zakaukaziu. Miejscowi muzułmanie w dużej mierze opuścili swe ziemie, a na ich miejsce napłynęli Ormianie (których w Erywaniu, dziś stolicy Armenii, wcale nie było przed 1827 r. tak dużo!). W dużej mierze dlatego w percepcji Ormian Rosjanie byli i są wyzwolicielami przed muzułmańską opresją, co chyba najlepiej pokazuje powieść "Rany Armenii" Chaczatura Abowiana (dostępna w polskim przekładzie). Autor pracy oparł się na materiałach rosyjskojęzycznych i choć udało mu się dotrzeć także do źródeł proweniencji irańskiej (w przekładzie rosyjskim),to w monografii dostrzegalny jest rosyjski punkt widzenia, niektóre nazwy zostały też do polskiej wersji wprowadzone z pośrednictwem języka rosyjskiego. Oczywiście w dużej mierze wynika to ze znacznie większej ilości materiałów, jakie na temat tego konfliktu stworzyła i przechowała strona rosyjska. Moim zdaniem Autor i tak całkiem wiele zrobił dla choćby częściowego odtworzenia perspektywy irańskiej. Kompozycyjnie książka jest bardzo dobrze napisana, a działania wojsk ujęte czytelnie. Natomiast słaba jest w pracy korekta, że wspomnę tylko o "skurze" i "korzuchu". Generalnie publikacja bardzo wartościowa, zwłaszcza jak na polski rynek wydawniczy, gdzie trudno znaleźć sensowną pozycję traktującą o Iranie kadżarskim. Tomasz Babnis P.S. Dla zainteresowanych "Ranami Armenii" http://lubimyczytac.pl/ksiazka/4863743/rany-armenii-placz-patrioty-opowiesc-historyczna