Paul Zanker

August był władcą Rzymu w okresie przełomowym, w okresie przejścia od Republiki do Cesarstwa. Jako zwycięzca wojny domowej zdołał zyskać sobie dobrą prasę, w dużej mierze dzięki swojej działalności patronackiej nad tak wybitnymi poetami jak Horacy czy Wergiliusz. August forsował reformy w duchu tradycjonalistycznym, a ważnym instrumentem tej jego polityki była również sztuka. Paul Zanker pracę niniejszą poświęca właśnie problematyce wykorzystania sztuk plastycznych dla forsowania politycznych koncepcji princepsa. Autor zaczyna książkę od przedstawienia kryzysu późnej Republiki, by omówić następnie różnorodne przykłady wykorzystywania sztuki w polityce. Najpierw podczas wojny z Antoniuszem (wyraźna jest tu opozycja Apollo – Dionizos!),później w trakcie pokoju. Zanker interesująco wiąże reformy obyczajowe i polityczne Augusta z konkretnymi przemianami w sztuce. Prezentuje metody artystycznej gloryfikacji idei nowego państwa złotego wieku, a także wpływ oficjalnej klasycyzującej sztuki stolicy na prowincje imperium. Bardzo to pouczające, gdyż pokazuje, że ideowy program może być skuteczny także bez masowej propagandy w mediach. Pod tym względem praca zadziwia swoją aktualnością. „August i potęga obrazów” to obszerna i bogato ilustrowana monografia. Autor zamieścił 260 ilustracji, które świetnie uzupełniają jego narrację. Tekst jest zresztą pełen odniesień do materiału ilustracyjnego. Książkę dobrze się czyta. To na pewno bardzo pożyteczna lektura dla wszystkich osób zainteresowanych historią sztuki, ale i politycznymi metodami oddziaływania. Tomasz Babnis