Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Na stronie facebookowej Marka Sieprawskiego, w spisie ulubionych książek, widnieje klasyk Franza Kafki, "Proces". Trudno rozstrzygnąć, czy fascynacje treścią autor świadomie przeniósł w akcję swej powieści, kreując postać głównego bohatera. Powieściowy Artur, podobnie jak Józef K., jest everymenem, zakompleksionym, wycofanym z życia towarzyskiego mężczyzną, żyjącym zgodnie z nałożonymi na siebie sztywnymi regułami postępowania. Jedną z nich jest forma ucieczki przed bylejakością życia w kulturę wysoką. Z początku autor przedstawia go jako typowego przedstawiciela inteligencji, stroniącego od wszystkiego, co komercyjne, pospolite, znane ogółowi społeczeństwa, choć wyraźnie pierdołowatego. Można powiedzieć, że jest takim literackim uosobieniem mitu na temat filozofii hipsterów. Niby do kultury brnie, tutaj pod naporem tytułowego śmiechu, ale jest ona dla niego jedynie obwarowaniem, kompulsywnym trzymaniem się elity, by zachować dobre samopoczucie, co okazuje się na dalszych stronach powieści. Nasz bohater kurczowo trzyma się tej drogi, czasem nawet za cenę bycia groteskowym, niczym osobnik owładnięty natręctwami - linii chodnikowych, po których z uporem maniaka następuje. Z czasem obie strony barykady społeczeństwa, sztucznie wytworzone przez nową totalitarną władzę, choć mającą się dobrze w kapitalistycznych warunkach, każą naszemu biedakowi wybierać po której jest stronie. Fascynujący jest patent, za pomocą którego Sieprawski buduje atmosferę terroru, dając władzy oryginalne środki wyrazu, za pomocą których stopniowo zuboża intelektualnie mieszkańców powieściowego miasta. O zgrozo, sama idea bliska byłaby niejednej reżimowej władzy. Nietrudno oprzeć się wrażeniu, że zarówno przedstawicieli bezsilnych inteligentów, jak i zaangażowanych, lecz swobodnych, bo wolnych od narzuconych przez siebie konwenansów lekkoduchów, łączy sporo, bowiem paradoksalnie większości z tych pierwszych nie zależy na wyższych wartościach, a zainteresowanie nimi wywodzi się z wyrachowania. Być może nawet to dzięki nim kulturalna utopia w książce zdaje się chylić ku upadkowi. Całość jest spójna, ma komediowy wydźwięk z czarnym zabarwieniem i tylko wątek z ojcem bohatera nie do końca zrozumiały, sprawia wrażenie wciśniętego na siłę w akcję. Nie można jednak dać się zwieść lekkiemu pióru pisarza - w jakie by komediowo- absurdalne sytuacje bohatera nie wplątywał, wywołują śmiech bynajmniej nie życzliwy naszej współczesności.