Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Rzadko sięgam po książkę, o której nie wiem nic. O tej nie wiedziałam. Ot, spodobała mi się okładka, a intuicja krzyczała, że to będzie coś dobrego. Nie sprawdziłam nawet, z jakim gatunkiem literackim będę miała do czynienia. Nie miałam więc pojęcia, czego się spodziewać. I zdecydowanie nie spodziewałam się tego, co dostałam! Panią March poznajemy podczas jej codziennej wycieczki do ulubionej piekarni. Już na początku dowiadujemy się, że jest ona przedstawicielką typowej klasy wyższej – kobietą, która nie pracuje, a jej domem zajmuje się gosposia. Jada tylko chleb z oliwkami i przede wszystkim – żyje otoczona pozorami. Pani March jest dystyngowaną kobietą. Albo tylko jej się tak wydaje… Pani March ma kochającego męża, który ją szanuje. Albo tylko jej się tak wydaje… Pani March ma syna, którego kocha i z którego jest dumna. Albo tylko jej się tak wydaje… Pani March ma udane życie i jest szczęśliwa. Albo tylko jej się tak wydaje… Mąż Pani March właśnie wydał kolejną powieść, która odniosła ogromny sukces i ugruntowała jego literacką pozycję, a żona jest z niego dumna. Aż do momentu, w którym pracownica jej ulubionej piekarni nie rzuca mimochodem uwagi, jakoby to właśnie Pani March miała być pierwowzorem Johanny – głównej bohaterki owej książki. Ale… jak to? Przecież Johanna to nie tylko zwykła dziwka! Johanna jest odrażająca i paskudna do tego stopnia, że nawet jej stali klienci nie chcą z nią sypiać. I właśnie ta niewinna sugestia sprawia, że życie Pani March diametralnie się zmienia, a sama kobieta zaczyna powoli popadać w obłęd. Do tego wszystkiego znajduje w notatkach swojego męża wycinek z gazety dotyczący zamordowanej dziewczyny, której ciało odnaleziono niedaleko domku letniskowego, do którego Georg często udaje się ze swoim wydawcą. Pani March zaczyna zauważać (albo tylko jej się tak wydaje…) znaki, świadczące o tym, że jej mąż jest winny zbrodni. Na domiar złego w łazience pojawiają się karaluchy, wszyscy obgadują Panią March, śmiejąc się za jej plecami, a jej własny syn nazywa ją Johanną. Kryminalny wątek „Pani March” jest tylko tłem, na którym ogrywa się najważniejsza historia – historia życia zbudowanego z dziecięcych traum, wyparcia i – przede wszystkim – pozorów. Bo to właśnie z pozorów składa się całe życie Pani March. W przypadku tej powieści nie możemy mówić o wartkiej akcji. Powiedziałabym nawet, że nie możemy mówić o akcji w ogóle. Virginia Feito snuje swoją opowieść powoli, tworząc duszny, wręcz klaustrofobiczny klimat obłędu, prowadząc czytelnika do jedynego słusznego finału – finału wstrząsającego dla czytelnika, ale nie na tyle wstrząsającego dla naszej bohaterki, żeby obudziła się ze swoich złudzeń, żeby zburzyła ten potężny mur pozorów. „Pani March” to wyśmienity thriller psychologiczny, kapitalne studium obłędu i nieprzepracowanych traum. To nie tylko wybitna powieść, ale w moim przekonaniu także gotowy scenariusz na przerażający film w stylu „Co kryje prawda” (reż. Robert Zemeckis, 2000 r.) i „Rebeki” (reż. Alfred Hitchcock, 1940). Skojarzenia z tym pierwszym filmem nie są bezpodstawne… Jestem przekonana, że Hitchcock, gdziekolwiek teraz jest, uśmiecha się do tej książki. Jestem przekonana, że Hitchcock zrobiłby z niej przerażający gothic thriller, który byłby dziełem na miarę „Psychozy” (1960 r.) czy „Ptaków” (1963 r.),z mrocznym i dusznym klimatem „Rebeki” i aż żal serce ściska, że nigdy nie będzie nam dane tego zobaczyć.